Meandry ludzkiej psychiki w ujęciu medycyny ewolucyjnej

Prezentacja na temat: "Meandry ludzkiej psychiki w ujęciu medycyny ewolucyjnej"— Zapis prezentacji:

1 Meandry ludzkiej psychiki w ujęciu medycyny ewolucyjnej
Adaptacja czy niedostosowanie ? Meandry ludzkiej psychiki w ujęciu medycyny ewolucyjnej Bogusław Pawłowski Katedra Biologii Człowieka Uniwersytet Wrocławski 1

2 Plan Potencjalne ewolucyjne przyczyny „dysregulacji” ludzkich zachowań
Jak działa ewolucja i co to jest medycyna ewolucyjna Potencjalne ewolucyjne przyczyny „dysregulacji” ludzkich zachowań 3. Środowisko ewolucyjnej adaptatywności – niezgodność z „nowoczesnością” Behawioralne mechanizmy obronne 5. Ewolucyjna logika ludzkiej psychoreaktywności (lęki i depresja)

3 Jak działa ewolucja? Mechanizmy ewolucyjne dotyczą cech o „niezerowej’ odziedziczalności i są: powolne (zmiany międzypokoleniowe); pasywne („selektywny wpływ środowiska”); nowe adaptacje powstają na bazie istniejących

4 Medycyna ewolucyjna (ME)
Spojrzenie na zagadnienia teoretyczne i praktyczne medycyny z perspektywy historii ewolucyjnej gatunku Organizmy wyewoluowały w określonych warunkach środowiskowych i powstały adaptacje do radzenia sobie z określonymi czynnikami środowiska. Bez zrozumienia charakteru mechanizmów ewolucyjnych i powstałych w ich wyników adaptacji oraz ich interakcji z wciąż zmieniającym się środowiskiem możemy błędnie interpretować pewne stany organizmu jako choroby, patologie. Medycyna ewolucyjna pozwala na spojrzenie oraz zrozumienie pewnych aspektów na dużo głębszym poziomie niż tylko przyczynowo-skutkowy. Zróżnicowanie morfologiczne ale też behavioralne! ME postrzega np. wiele współczesnych „zaburzeń” jako efekt niezgodności obecnych warunków środowiskowymi z tymi, w których powstały adaptacje fizjologiczne czy psychiczne człowieka

5 Skąd się biorą behawioralne problemy ?
(w kontekście ewolucyjnym) Potencjalne przyczyny (w 3 grupach) Nowe środowisko – niezgodne z tym w którym ewoluował człowiek Proces koewolucji z innymi organizmami (powolne procesy selekcyjne) 3. Ewolucyjne ograniczenia 4. Kompromisy (trade-off) 5. Selekcja na sukces reprodukcyjny kosztem zdrowia 6. Mechanizmy obronne organizmu (w tym zbytnia ich „czułość”) Powolność procesów ewolucyjnych Ograniczenia mechanizmów ewolucji niezależne od czasu Sukces reprodukcyjny i mechanizmy obronne

6 Medycyna okiem biologa
Dużo melaniny i niski poziom UV - niedobór witaminy D (Jablonski, Chaplin 2000)

7 Medycyna okiem biologa
Mało melaniny i wysoki poziom UV – ryzyko raka skóry

8 Środowisko Ewolucyjnej Adaptatywności

9 Ten organ ma wiele ewolucyjnych ograniczeń
Mózg H. sapiens jest nad wyraz „plastyczny”, ale to nie plastelina, z której można rzeźbić ! Ten organ ma wiele ewolucyjnych ograniczeń

10 Środowisko Ewolucyjnej Adaptatywności
? Mohawk people ?/ to mit.

11 Środowisko Ewolucyjnej Adaptatywności
Warunki środowiskowe w naszej ewolucyjnej przeszłości zasadniczo się różniły od warunków współczesnych Dieta Otyłość stres/depresja (Luppino et al. 2010) Aktywność motoryczna ryzyko depresji (Dunn et al. 2005) Nierówności społeczne zaufania rywalizacja samotność Pasożyty i inne patogeny „immuno-niedost.” 11 11

12 Powolność procesów ewolucyjnych
Adaptacje nie nadążają za zmianami środowiskowymi Stres związany z wizerunkiem swojego ciała. Osoby otyłe mają np. o 55% większe ryzyko depresji (Luppino et al. 2010) Przykład: adaptacją do ograniczonego dostępu do pożywienia była zdolność do gromadzenia zapasów w postaci tkanki tłuszczowej na wypadek przedłużonych okresów głodu. Obecnie, przy ogólnej dostępności do wysokokalorycznego pożywienia w krajach rozwiniętych obserwuje się epidemię otyłości – nasze organizmy wciąż mają skłonność do gromadzenia tkanki tłuszczowej pomimo zmiany czynnika środowiskowego.

13 Ewolucyjnie ukształtowane fizjologiczne adaptacje vs współczesne „Strategie historii życiowych”
Laktacja Ciąża Menstruacja 13 13

14 Interakcje społ. i styl życia nie dostosowane do ewoluc
Interakcje społ. i styl życia nie dostosowane do ewoluc. ukształtowanych psycho-społecznych adaptacji 14 14

15 Ograniczenia mechanizmów ewolucji
Kompromisy adaptacyjne Przykład: Grubsze kości byłyby mniej łamliwe ale byłyby cięższe i wymagały więcej energii do poruszania. Odczyn pH w żołądku mógłby być wyższy dzięki czemu zmniejszone byłoby ryzyko wrzodów żołądka, ale zwiększyłoby się narażenie na infekcje bakteryjne przewodu pokarmowego.

16 Ewolucyjne priorytety
Sukces reprodukcyjny ! Ewolucyjne priorytety Sukces reprodukcyjny kosztem zdrowia Pewne cechy mogą szkodzić zdrowiu jednak zwiększać sukces reprodukcyjny. Przykład: estrogeny. Kobiety narażone na ich wysoki poziom (wcześnie dojrzewające, późno przekwitające) mają zwiększone ryzyko rozwinięcia chorób nowotworowych. Jednak wysoki poziom estrogenów związany jest z większą płodnością kobiety.

17 Mechanizmy obronne gorączka wymioty nudności kichanie i kaszel
Objawy choroby takie jak ból, gorączka, nudności są nierozdzielnie łączone z przyczynami choroby i zwalczane przez medycynę. W rzeczywistości są one mechanizmami obronnymi organizmu do walki z uszkodzeniami ciała, infekcjami lub spożyciem np. zepsutej żywności. wymioty nudności kichanie i kaszel

18 Ewolucyjne podejście do ludzkiego umysłu
Zaburzenia psychiczne są bardzo powszechne i dotyczą niemal połowy populacji. Wśród nich najczęstsze są rozregulowane emocje – strach, depresja, uzależnienia. Zaburzenia psychiczne charakteryzują się też często współwystępowaniem z innymi zaburzeniami psychicznymi, np. zaburzenia żywienia z depresją. Może to sugerować, że mają wspólne podłoże. Zaburzenia psychiczne są też odziedziczalne. Podatność na zachorowanie w dużej mierze wynikać może z zróżnicowania genetycznego. Nie znaleziono monogenowych chorób psychicznych, ich podłoże jest bardziej skomplikowane. Jeżeli mają podłoże genetyczne to dlaczego dobór naturalny nie wyeliminował genów za nie odpowiedzialnych z populacji? Bez ewolucyjnego spojrzenia nie jesteśmy w stanie odpowiedzieć na to pytanie. Ważne, aby w rozpatrywaniu zaburzenia móc rozróżnić zaburzenie od symptomów. Tak jak w przypadku kaszlu czy gorączki możemy po prostu im bezmyślnie zapobiegać, lub zastanowić się co jest ich przyczyną i leczyć ich źródło.

19 Ewolucyjna logika Zaburzenia afektywne = związane z systemem neuronalnym odpowiedzialnym za dostosowanie do środowisk o różnym poziomie „przychylności” (w tym ryzyka infekcji) i tego jak pomyślnie są realizowane różne zamierzenia. Niska samoocena, narcyzm = związana z rywalizacją o status czy pozycję społeczną. Zazdrość = mechanizmy regulujące rywalizacje o partnera Zaburzenia jedzenia = deregulacja przyjmowania pokarmu Frustracja = „testowanie” potencjalnej przyczyny przeszkody i sposobu jej przezwyciężenia. 19 19

20 Zaburzenia emocjonalne, behawioralne
Samopoczucie radość/smutek Emocje są odpowiedzią na określone sytuacje z jakimi mamy do czynienia. Co więcej, emocjom jakich doświadczamy towarzyszą określone zachowania oraz reakcje fizjologiczne organizmu. W efekcie emocje są wyspecjalizowaną odpowiedzią organizmu na specyficzne sytuacje. Są narzędziami organizmu do radzenia sobie z nimi. Samopoczucie jako mechanizm motywujący nas do działania. Ludzie powtarzają sytuacje powodujące radość i unikają tych powodujących smutek. Co ciekawe, emocja radości towarzyszy nam zwykle przy wydarzeniach zwiększających fitness. Z kolei smutek towarzyszy sytuacjom, w których nasz fitness spada. Ważny kontekst /sytuacja w której występuje zaburzenie („przedawkowanie” którejś z emocji). Hypomania tez jest desfunkcyjna (zbyt wiele projektow, zbyt duzy optymizm i brak negatywnych emocji tez powoduje komplikacje w kontaktach spolecznych). Wytrwałość nie zawsze jest mądrym (z biologicznego pkt widzenia) rozwiązaniem !!! Depresja nie jest wynikiem stresu lub strat, ale niezdolnoscią to robienia postepów w pożądanym kierunku.

21 Adaptatywne znaczenie strachu
Atakowi paniki towarzyszy: uwalnianie glukozy wydzielenie adrenaliny przyspieszenie oddechu poszukiwanie dróg ucieczki Strach ma ewidentnie charakter adaptatywny – reakcje jakie mu towarzyszą zwiększają szanse przeżycia w sytuacji określonego zagrożenia. Zaburzenia odczuwania strachu (nieuzasadniona panika) są błędem systemu regulacji tej odpowiedzi jednak sam jej mechanizm jest zdecydowanie adaptacją.

22 Ewolucyjne wyjaśnienie dlaczego niektóre fobie są dużo częstsze
Arachnofobia Ofidiofobia Strach przed wężami powoduje podobną reakcję fizjologiczną do ataku paniki oraz chęć oddalenia się od węża. Dziś węże stanowią realne zagrożenie jedynie w określonych częściach świata i strach przed nimi często jest nieuzasadniony, jednak w naszej ewolucyjnej historii miał duże znaczenie dla przeżycia. Dzisiejszy strach jest jedynie pozostałością po tej skutecznej strategii radzenia sobie z zagrożeniem. A co z tymi potencjalnymi zabójcami ?

23 Zaburzenia lękowe Adaptatywność lęku Koszt: ekstrema rozkładu tej cechy Jeśli paniczna ucieczka to 200 kalorii, a nie uciekanie przed lwem to 200 tys. kalorii - opłaca się uciekać gdy ryzyko, że to śmiertelne zagrożenie jest > 0,1% (w 999/1000). Gdy zagrożenia częste, a możliwości radzenia sobie z nimi ograniczone „system ostrzegania” obniża próg (Nesse 2011a) Lepsze jest reagowanie na fałszywe alarmy, niż niedoszacowanie ryzyka. Problem : nadmiar reaktywności może być dysfunkcyjny Hypofobia jest tak samo nieadaptatywna jak hyperfobia ! Nadmiar reaktywności może „zabić” to tak jak z nadmierną odpowiedzią immunologiczną 23 23

24 Depresja według ME Częstość epizodów : 23% (USA), wg WHO w 2020 – drugie pod względem częstości zaburzenie na świecie (nr 1 w społ. zach.) Dotyka najczęściej osób w wieku reprodukcyjnym Współczynnik odziedziczalności – ok. 40% Koszty biologiczne dla jednostki wysokie ! Dlaczego depresja jest tak częsta w niektórych społecz. ? Dlaczego brak silnej negatywnej selekcji ewolucyjnej ? 24 24

25 Depresja – choroba cywilizacyjna (niedostosowanie) czy adaptacja ?
Ludy Ik z Ugandy – po przejściu z łowiectwa i zbieractwa na gospodarkę rolniczą częstsze depresje (Stevens & Price 2000) Rolnicze i miejskie populacje Nigerii czy Am. Płn. – podobna oczekiwana różnica (też zaburz. lękowych) (Colla et al , Peen et al ) Adoptowanie amerykańskiego stylu życia przez Meksykan urodzonych w USA vs imigranci (Vega et al. 2004) Modernizacja Chin (urodz. po 1966, 22*większe ryzyko depresji niż przed 1937) Populacje podbiegunowe – modernizacja = 3* więcej samobójstw w ciągu dekady (Shephard & Rode 1996) 25 25

26 Depresja – wzrost częstości w nowym warunkach środowiska
26 Kessler et al. 2007 26

27 Depresja a stopień nierówności społecznych (+) wzrost częstości
Davies et al. 2008, Kessler et al. 2007 27 27

28 Hipotezy Adaptatywności Depresji
a.) Mechanizm społeczny „rank theory” – adaptatywna, ochronna reakcja na porażki związane z osiąganiem statusu społecznego (Gilbert 1992) „social risk theory” – sygnał submisywności umożliwiający utrzymanie relacji społecznych (Allen & Badcock 2006) b.) „Psychic pain hypothesis” - reakcja zniechęcająca do realizacji nieosiągalnych celów w niesprzyjających okolicznościach. (Thornhill & Thornhill 1989) - pozawerbalne sygnały stresu „krzyk o pomoc” , manipulacja innymi (Hagen 2003) Gdy dostępne opcje zachowań są kosztowniejsze niż zyski z nich to …….. – ……. lepiej nic nie robić 28 28

29 Hipotezy Adaptatywności Depresji cd
c.) Behawioralny mechanizm obrony przed infekcjami (ang. „infection defense hypothesis”) depresja zmniejsza ryzyko infekcji (komunikacja między ukł. nerw. i odpornościowym), (Raison & Miller 2012) geny ryzyka depresji związane są z immuno-obroną przed patogenami (hypertermia, spadek poziomu Fe, wycofanie, nadmierna czujność etc.) (Tanaka et al. 2012) ryzyko depresji po szczepieniach żywymi bakter. (Yirmiya et al. 2000) u zwierząt (np. myszy) w czasie infekcji też objawy depresji (O’Connor et al. 2009) Kwestionowane są wcześniej podane adaptatywne funkcje depresji. Podatność na nia zalezy od wielu genów. Po za tym jest wiele podtypów depresji i z różnymi objawami, Np. po zerwaniu z ukochanym : smutek, anhedonia, utrata apetytu, poczucie winy, a przy chronicznym stresie to: wycieńczenie i hypersomnia. Dlatego należy zajmowac się depresja w kontekstach a nie traktowac jako jeden syndrom. depresja nie musi być związana ze stanami zapalnymi Szczepienia żywymi bakteriami to np. BCG przeciw gruźlicy (prątek bydlęcy Mycobacterium bovis BCG), czy przeciwko wirusowi odry - szczepionka zawierająca żywe, atentowane (osłabione) wirusy odry, świnki i różyczki (szczepionka popularnie nazywana MMR) lub wirusy odry, świnki, różyczki i ospy wietrznej (szczepionka MMR-V). Podanie tych szczepionek wywołuje odporność przeciw odpowiednio trzem i czterem chorobom zakaźnym. . 29 29

30 Depresja jako behawioralna obrona przed infekcjami
Cytokinowa hipoteza depresji – w stanach zapalnych, podwyższony poziom cytokin, które działają jak neuromodulatory wpływające na neurobiologiczne i behawioralne cechy depresji. Markery stanów zapalnych są (+) skorelowane z zaburzeniami lękowymi i depresją. (Miller et al. 2009) Strategia zwalczania infekcji przez oszczędzanie energii metabolicznej i unikanie dalszych stresów 30 30

31 Behawioralna obrona – wpływ cytokin przy zapaleniach
Redukcja zachowań eksploracyjnych (wpływ cytokin na zwoje podstawy mózgowia) Wzrost czujności (wpływ na amygdalę i zakręt obręczy) (Miller 2009) Oksytocyna (-) : wycofanie, unikanie ryzyka, spadek libida, anhedonia, uczucie zmęczenia (Scantamburlo et al. 2007) Układ serotoninergiczny (wpływ cytokin) – anhedonia Zmiana apetytu (+) węglowodanów - (+cytokin, +NK) Badania koczkodana – malpy wysokie w hierarchii maja wiecej serotoniny, a podanie przez iniekcje serotoniny powoduje wzrost rangi w stadzie ! (s. 356, ksiazka Trevethatn 1999), 31 31

32 Czy obecnie depresja to odpowiednia obrona przed infekcjami ?
We współczesnych społeczeństwach (środowisko inne od EEA), które mają dobre warunki sanitarne i medycynę, która radzi sobie z infekcjami i gdzie śmiertelność na skutek infekcji jest niska – potencjalne „biologiczne zyski” z depresji są znacznie niższe niż kiedyś ! (Anders et al. 2013) 32 32

33 Schizofrenia ? Autyzm ? Czy mogą być adaptatywne ?
Schorzenia wynikające z zaburzeń funkcjonowania mózgu (duża komponenta genetyczna) Schizofrenia ? Autyzm ? Czy mogą być adaptatywne ? Innym wytłumaczeniem może być efekt „klifu” (cliff edge effect) – ewolucja prowadziła do rozwoju cech, np. zdolności komunikacyjnych, inteligencji do skrajnych wartości, gdzie próba ich przekroczenia powoduje patologię (przykład koni wyścigowych które nie mogą mieć dłuższych nóg bo je połamią). Efekt klifu („cliff edge effect”) (Nesse & Ellsworth 2009)

34 Adaptatywne ADHD ? W środowisku pełnym zagrożeń rozproszona uwaga może być adaptatywna „Trudne” dzieci Masajów – więcej uwagi poświęca im matka i np. w czasie suszy mają większą przeżywalność (deVries 1984) Zaburzenie dwubiegunowe : może euforia powoduje wzrost sukcesu reprodukcyjnego, który kompensuje stany depresji. (dane o już prenatalnym wpływie stresu matki na kształtowanie strategii behawioralnych) 34 34

35 Wnioski Silne współzależności OUN z ukł. immunologicznym mogą pomóc zrozumieć ewolucyjnie ukształtowane behawioralne mechanizmy odporności. Uwzględnienie ewolucyjnego podejścia w medycynie może ułatwić zrozumienie etiologii różnych, obecnie często dysfunkcjonalnych zachowań. ME wskazuje na konieczność przedefiniowana „normy”. 35 35

36 Dobór naturalny nie premiuje chorób, a tylko kształtuje cechy, które czynią nas podatnymi na choroby (Nesse 2011) Dziękuje za Uwagę !

37 37

38 Powolność procesów ewolucyjnych
Zanik „patogennych” czynników środowiskowych też może prowadzić do autoimmunologicznych schorzeń ! strony obserwowany stan organizmu, który traktujemy jako patologiczny, odbiegający od normy, może być jedynie adaptacją do czynnika występującego w przeszłości, który obecnie zaniknął. Przykład – obciążenie pasożytami w przeszłości i częstość chorób autoimmunologicznych w dzisiejszych czasach. W środowisku w którym ewoluował nasz organizm pasożyty były powszechne. Adaptacją do tej sytuacji była wysoka wrażliwość organizmu na obecność pasożytów i zdolność do ich zwalczania (poprzez liczne antyciała). Brak ekspozycji na patogeny u dzieci – autoimmunologiczne zaburzenia (Rook & Lowry 2008) Przykład astmy. Kiedys ewolucja premiowala wysoki poziom IgE bo wiele naturalnie hyperendemicznych pasożytów miał cżłowiek. Dzis astma to koszt wojny zbrojen miedzy ludzkim „gospodarzem” a jego egzo i endoparazytami. IgE tez oslabia rozwoj nowotworów i ryzyko smierci przy powaznych obrazeniach. (s. 114, Trevathan et al ksiazka) Podobnie wyjaśnic można cukrzyce (ale to kwestia magazynowania energii w trudnym środkowisku)

39 Ograniczenia mechanizmów ewolucji niezależne od czasu
Budowanie nowych cech na bazie już istniejących Przykład: ludzkie oko – siatkówka „odwrócona na lewą stronę” i niepotrzebna plamka ślepa. Kolejne adaptacje opierają się zwykle na już wykształconych cechach co może prowadzić do suboptymalnych rozwiązań, które opierają się presji selekcyjnej.

40 Mechanizmy obronne Przykład żółtaczki u noworodków: patologia czy adaptacja ? Podwyższony poziom bilirubiny może być adaptatywny bo to silny antyoksydant, który chroni neurony mózgu, a wcześniaki przed retinopatią. Zapewnia też większą odporność na choroby (Brett & Niermeyer 1999) Jednak zbyt duży poziom bilirubiny jest szkodliwy ! Enzym rozkładający hem- oksygenaza hemowa 1- pełni ważną rolę w naszym organizmie. Biliwerdyna, tlenek węgla i żelazo- produkty powstałe w wyniku rozkładu hemu- wpływają na rozwój komórkowy. Biliwerdyna jest naturalnym antyoksydantem, który neutralizuje rodnik hydroksylowy, CO- jest czynnikiem przeciwzapalnym, natomiast Fe przyspieszać może powstawanie wolnych rodników. Mimo, iż żelazo aprobuje syntezę groźnych rodników, to oksygenaza hemowa aktywuje ferrytynę, która żelazo wyłapuje i unieszkodliwia je.

41 Inny przykład: Hemofobia
Strach przed krwią powoduje omdlenie. Jest to odpowiednia reakcja ponieważ obniża tętno, zmniejszając wypływ krwi w przypadku krwotoku.

42 Geny związane z ukł. immunol. a zaburzenia afektywne
Genotyp z niską produkcją IL-6 – leczenie interferonem = znacznie mniej symptomów depresji (Bull et al. 2009) IL-6 rośnie przy chronicznym stresie Wpływ negatywnych dośw. (traumy) w dzieciństwie – potem więcej IL-6 i wzrost ryzyka depresji (Caepenter et al. 2010) Redukcja stanów zapalnych – redukcja symptomów depresji w różnych chorobach (Raison et al. 2013) 42 42

43 Depresja - obrona przed infekcjami -
przykładowe (potwierdzone !?) predykcje Symptomy depresji wiążą się ze stymulacja aktywności NK. Redukcja działania czynników stresogennych. Wiele infekcji będzie związana z objawami depresji. Osoby depresyjne - więcej infekcji lub zab. ukł immun. Czynniki wpływające negatywnie na ukł. immun. są również czynnikami ryzyka depresji. Nastrój jako mechanizm „analizy” kosztów i zysków skłaniający do optymalnych odpowiedzi na środowiskowe wyzwania (mechanizm regulacyjny czasu i intensywności antyinfekcyjnej odpowiedzi) (Anders et al. 2013) 43 43

44 Zachowania nieakceptowane społecznie, dające korzyści genom osobnika
Chorobliwa zazdrość Zazdrość towarzyszy określonym sytuacjom, w których zagrożona jest wierność partnera/partnerki. Przejawiana jest we wszystkich kulturach. Zachowania jej towarzyszące mają na celu zniechęcenie potencjalnych konkurentów i ograniczyć okazje jakie partner/partnerka mogą mieć do niewierności. (Daly i in. 1985) Np. mężczyźni którzy okazują mniej zazdrości muszą liczyć się z tym, że partnerka zajdzie w ciążę z innym mężczyzną, będzie miał on mniej własnych dzieci i potencjalnie będzie inwestował w nie swoje potomstwo. Dlatego zazdrość mogła być premiowana przez mechanizmy ewolucji – zazdrośni mieli więcej swoich dzieci, które dziedziczyły tą strategię zachowania i stawała się ona częstsza w populacji. Chorobliwa zazdrość może być jednym skrajem rozkładu tego zachowania. Może być tak, że pomimo negatywnym emocjom towarzyszącym chorobliwej zazdrości jest ona skuteczną strategią zapewnienia sobie potomka. (R. M. Nesse 1989) Swoją drogą ciekawe kto w rzeczywistości jest częściej zazdrosny? Osoby o niskiej kondycji biologicznej rekompensujący swoje braki przed partnerem, partnerką? 44 44

45 Zaburzenia emocjonalne, behawioralne
Inne rodzaje strachu Akrofobia Strach przed wysokością powoduje paraliż. Reakcja ta zapobiega ewentualnemu upadkowi.

46 „Oszczędny genotyp” (ang. thrifty genotype)
Koncepcja wyjaśniająca zaburzenia dorosłych, zaprogramowanymi w okresie prenatalnym fizjologicznymi parametrami (ewolucyjnie ukształtowanymi)

47 Zaburzenia emocjonalne, behawioralne
Schorzenia dziedziczone, będące wynikiem zaburzeń funkcjonowania mózgu Zachowania awersyjne, nieakceptowane społecznie, dające korzyści genom osobnika

48 Średnia wysokość ciała
Jak działa ewolucja? Dobór płciowy Średnia wysokość ciała

49 Dobór naturalny Czynnik selekcyjny

50 Ewolucyjna logika Zaburzenia afektywne = deregulacji systemów neuronalnych odpowiedzialnych za dostosowanie się do środowisk o różnych poziomie „przychylności” i tego jak pomyślnie są realizowane różne zamierzenia. Niska samoocena, narcyzm = deregulacja związana z rywalizacją o status czy pozycję społeczną. Zazdrość = mechanizmy regulujące rywalizacje o partnera Zaburzenia jedzenia = deregulacja przyjmowania pokarmu Frustracja = „testowanie” potencjalnej przyczyny przeszkody i sposobu jej przezwyciężenia. 50 50

51 Psychospołeczny stress, zapalenia i immunoregulacja w MDD
51 51

52 Ewolucyjna logika 52 52

53 Znaczenie mikroorganizmów w kształtowaniu funkcji immunolog.
53 53

54 Mechanizmy ewolucji Dobór naturalny Dobór płciowy 54