„Twoje I can jest znacznie ważniejsze od twego IQ”

Prezentacja na temat: "„Twoje I can jest znacznie ważniejsze od twego IQ”"— Zapis prezentacji:

1 „Twoje I can jest znacznie ważniejsze od twego IQ”
formalnie: Narzędzia sztucznej inteligencji (NAI) wprowadzenie w tematykę wykładu Dorota Cendrowska nieformalnie: ??? motto: „Twoje I can jest znacznie ważniejsze od twego IQ” Robin S. Sharma

2 Plan wykładu Prolog — gdzie jesteśmy? Inteligencja, czyli co?
Inteligencja, czy to nie szkodzi? Meandry ludzkiego myślenia o ludzkiej inteligencji Historia — fakty i mity dotyczącej sztucznej inteligencji „Sztuczna inteligencja” i co dalej? Mapa drogowa cyklu wykładów: terminy zagadnienia cele (?) zasady zaliczenia (E)

3 Prolog — gdzie jesteśmy?
Did you know 3.0

4 Prolog — gdzie jesteśmy?
Did you know 3.0

5 Prolog — gdzie jesteśmy?
Did you know 3.0

6 Prolog — gdzie jesteśmy?
Did you know 3.0

7 Prolog — gdzie jesteśmy?
Did you know 3.0

8 Prolog — gdzie jesteśmy?
Did you know 3.0

9 Prolog — gdzie jesteśmy?
Did you know 3.0

10 Prolog — gdzie jesteśmy?
Człowiek: istota problematyczna (?!) przyczyna-skutek racjonalizacja

11 Prolog — gdzie jesteśmy?
Człowiek: istota problematyczna (?!) przyczyna-skutek racjonalizacja

12 Inteligencja, czyli co? Inteligencja „zwykła” (łac. intelligentia = pojętność): zdolność rozumienia otaczających sytuacji i znajdowania na nie właściwych, celowych reakcji; zdolność rozumienia w ogóle, bystrość, pojętność. [Słownik wyrazów obcych, PWN, Warszawa 1977]

13 Inteligencja „niezwykle zwykła” (?)
źródła: wrodzona (?) nabyta (?) metody pomiaru (?) możliwość czy wiara (?) w usprawnianie inteligencji

14 Inteligencja na kilogramy
Inteligencja „zwykła” (?)

15 Inteligencja na kilogramy
Inteligencja „zwykła” (?) Inteligencja emocjonalna

16 Inteligencja na kilogramy
Inteligencja „zwykła” (?) Inteligencja emocjonalna Inteligencja społeczna

17 Inteligencja na kilogramy
Inteligencja „zwykła” (?) Inteligencja emocjonalna Inteligencja społeczna Inteligencja erotyczna

18 Inteligencja na kilogramy
Inteligencja „zwykła” (?) Inteligencja emocjonalna Inteligencja społeczna Inteligencja erotyczna Inteligencja ekologiczna ( !)

19 Inteligencja vs. AI inteligentne lodówki sztuczna inteligencja (AI)
inteligentne domy inteligencja emocjonalna inteligentne zakupy sztuczne zęby inteligencja społeczna inteligentne telefony inteligencja inteligentne opony sztuczne kwiaty inteligencja erotyczna

20 Niechciany ojciec idei: sztuczna inteligencja
Maszyna Turinga (1936) Test Turinga (1950) Pomysł na test: Problem: czy test prawidłowo definiuje inteligencję? Zdolności maszyny do posługiwania się językiem naturalnym, co pośrednio ma dowodzić opanowania przez nią umiejętności myślenia. Alan Turing (1912–1954) Zabawa polegająca na zgadywaniu płci osoby znajdującej się w innym pokoju przy pomocy serii pytań i odpowiedzi pisanych na kartkach papieru.

21 Zakłopotana (?) maszyna wobec testu Turinga
Czy jesteś komputerem? Która godzina? Ile jest razy 2345?

22 Zakłopotana (!) maszyna wobec testu Turinga
Czy jesteś komputerem? Która godzina? Ile jest razy 2345? Jak sądzisz ile wyniesie WIG w przyszłym tygodniu? Jakie wrażenia wywiera na Tobie wiersz: ...? Jak się dzisiaj czułeś idąc do szkoły? Z jakimi emocjami kiepsko sobie radzisz i dlaczego?

23 Zakłopotana (!) maszyna wobec testu Turinga
Czy jesteś komputerem? Która godzina? Ile jest razy 2345? Jak sądzisz ile wyniesie WIG w przyszłym tygodniu? Jakie wrażenia wywiera na Tobie wiersz: ...? Jak się dzisiaj czułeś idąc do szkoły? Z jakimi emocjami kiepsko sobie radzisz i dlaczego? ? uczucia przeczucia intuicja emocje wrażenia przekonania przesądy inteligencja

24 Test Turinga, wiara i czyny...
Zdolności maszyny do posługiwania się językiem naturalnym, co pośrednio ma dowodzić opanowania przez nią umiejętności myślenia.

25 Test Turinga, wiara i tłumaczenia...
Intensywne badania nad maszynowym tłumaczeniem rosyjski/angielski (lata 50 XX wieku) anegdota: Zdolności maszyny do posługiwania się językiem naturalnym, co pośrednio ma dowodzić opanowania przez nią umiejętności myślenia.

26 Test Turinga, wiara i tłumaczenia...
Intensywne badania nad maszynowym tłumaczeniem rosyjski/angielski (lata 50 XX wieku) anegdota: Zdolności maszyny do posługiwania się językiem naturalnym, co pośrednio ma dowodzić opanowania przez nią umiejętności myślenia. ”out of sight, out of mind”

27 Test Turinga, wiara i tłumaczenia...
Intensywne badania nad maszynowym tłumaczeniem rosyjski/angielski (lata 50 XX wieku) anegdota: Zdolności maszyny do posługiwania się językiem naturalnym, co pośrednio ma dowodzić opanowania przez nią umiejętności myślenia. ”out of sight, out of mind” ”invisible idiot”

28 Test Turinga, wiara i tłumaczenia...
Intensywne badania nad maszynowym tłumaczeniem rosyjski/angielski (lata 50 XX wieku) anegdota: Zdolności maszyny do posługiwania się językiem naturalnym, co pośrednio ma dowodzić opanowania przez nią umiejętności myślenia. ? ”out of sight, out of mind” ”invisible idiot”

29 Test Turinga, wiara i czyny...
Mały eksperymencik: Zdolności maszyny do posługiwania się językiem naturalnym, co pośrednio ma dowodzić opanowania przez nią umiejętności myślenia. ?

30 Myślenie o inteligencji: dziedziny naukowe...
Lingwiści: syntaktyka (składnia) semantyka (znaczenie) inteligencja: zdolność posługiwania się językiem

31 Myślenie o inteligencji: dziedziny naukowe...
Lingwiści: syntaktyka (składnia) semantyka (znaczenie) Specjaliści od percepcji: opisy przestrzeni 2D, 2.5D, 3D inteligencja: zdolność posługiwania się językiem inteligencja: zdolność rozpoznawania wzorców przestrzennych

32 Myślenie o inteligencji: dziedziny naukowe...
Lingwiści: syntaktyka (składnia) semantyka (znaczenie) Specjaliści od percepcji: opisy przestrzeni 2D, 2.5D, 3D Informatycy: systemy reprezentacja wiedzy inteligencja: zdolność posługiwania się językiem inteligencja: zdolność rozpoznawania wzorców przestrzennych inteligencja: wnioskowanie i logiczne myślenie

33 Inteligencja i... otoczenie
wyobraźnia twórczość inteligencja doświadczenie mądrość ? spostrzegawczość

34 Myślenie, spostrzegawczość... inteligencja?
Eduard de Bono, Myślenie lateralne

35 Myślenie, spostrzegawczość... inteligencja?
Eduard de Bono, Myślenie lateralne

36 Myślenie, spostrzegawczość... inteligencja?
Eduard de Bono, Myślenie lateralne

37 Myślenie, spostrzegawczość... inteligencja?
Eduard de Bono, Myślenie lateralne

38 Myślenie, spostrzegawczość... inteligencja?
Eduard de Bono, Myślenie lateralne

39 Myślenie, spostrzegawczość... inteligencja?
Eduard de Bono, Myślenie lateralne

40 Myślenie, spostrzegawczość... inteligencja?
Eduard de Bono, Myślenie lateralne

41 Myślenie, spostrzegawczość... inteligencja?
Eduard de Bono, Myślenie lateralne

42 Myślenie, spostrzegawczość... inteligencja?
Eduard de Bono, Myślenie lateralne

43 Myślenie, spostrzegawczość... inteligencja?
Eduard de Bono, Myślenie lateralne

44 Myślenie, spostrzegawczość... inteligencja?
Eduard de Bono, Myślenie lateralne

45 Myślenie, spostrzegawczość... inteligencja?
Eduard de Bono, Myślenie lateralne

46 Inteligencja i... otoczenie (II)
twórczość inteligencja mądrość

47 Inteligencja i... otoczenie (II)
twórczość inteligencja myślenie mądrość

48 Inteligencja i... otoczenie (II)
twórczość inteligencja myślenie zrozumienie mądrość

49 Historia sztucznej inteligencji
„Era prehistoryczna”: do ok Kiedy pojawiły się powszechnie dostępne komputery.

50 Historia sztucznej inteligencji
„Era prehistoryczna”: do ok Kiedy pojawiły się powszechnie dostępne komputery. „Era romantyczna”: 1960– Przewidywano, że AI osiągnie swoje cele w ciągu 10 lat. = inteligentne zachowanie inteligencja

51 Historia sztucznej inteligencji
„Era prehistoryczna”: do ok Kiedy pojawiły się powszechnie dostępne komputery. „Era romantyczna”: 1960– Przewidywano, że AI osiągnie swoje cele w ciągu 10 lat. symulacja inteligentnego zachowania = inteligentne zachowanie sztuczna inteligencja = inteligencja

52 Historia sztucznej inteligencji
„Era prehistoryczna”: do ok Kiedy pojawiły się powszechnie dostępne komputery. „Era romantyczna”: 1960– Przewidywano, że AI osiągnie swoje cele w ciągu 10 lat. „Okres ciemności”: 1965– Opadł entuzjazm i pojawiły się głosy krytyczne.

53 Historia sztucznej inteligencji
„Renesans”: 1970– Pierwsze systemy doradcze. „Okres partnerstwa”: 1975– Absorbcja metod z nauk poznawczych i nauk o mózgu.

54 Historia sztucznej inteligencji
„Renesans”: 1970– Pierwsze systemy doradcze. „Okres partnerstwa”: 1975– Absorbcja metod z nauk poznawczych i nauk o mózgu. John Searle (1980): eksperyment „chiński pokój” „Komercjalizacja”: od 1980–1990

55 Zagadnienia „sztucznej inteligencji”
Optymizm Stworzenie maszyn o inteligencji dorównującej (przewyższającej) ludzką.

56 Zagadnienia „sztucznej inteligencji”
Optymizm Stworzenie maszyn o inteligencji dorównującej (przewyższającej) ludzką. Realizm Stworzenie maszyn (algorytmów) przejawiających tylko wąski aspekt inteligencji (grających w szachy, rozpoznających obrazy, czy tworzących streszczenia tekstu).

57 Zagadnienia „sztucznej inteligencji”
Optymizm Stworzenie maszyn o inteligencji dorównującej (przewyższającej) ludzką. Realizm Stworzenie maszyn (algorytmów) przejawiających tylko wąski aspekt inteligencji (grających w szachy, rozpoznających obrazy, czy tworzących streszczenia tekstu). „To err is human to screw things up you need a computer.” [ale w wersji optymistycznej!]

58 Zdolność uczenia się jako przejaw inteligencji
uczenie się: wiersza na pamięć, jako „przyswajanie” wiedzy teoretycznej, jako rozwijanie umiejętności wykorzystywania wiedzy posiadanej, jako umiejętność korzystania z doświadczenia (własnego i cudzego), jako umiejętność wnioskowania, jako umiejętność dostrzegania podobieństw, jako umiejętność generalizacji.

59 Uczenie się a „inteligencja maszynowa”
„Przejawy” inteligencji u maszyn identyfikacja „konkretnych obiektów” (inteligencja?) np.: rozpoznawanie twarzy, orientacja w przestrzeni.

60 Uczenie się a „inteligencja maszynowa”
„Przejawy” inteligencji u maszyn: identyfikacja „konkretnych obiektów” (inteligencja?) rozpoznawanie twarzy, orientacja w przestrzeni; umiejętność wnioskowania, generalizowania umiejętność dostrzegania podobieństw.

61 Inteligencja obliczeniowa
Zagadnienia: trudne do modelowania i rozwiązywania w sposób analityczny, niealgorytmizowalne (problemy klasy NP), obliczalne, ale nieefektywnie.

62 Mapa drogowa: zagadnienia
Wstępna obróbka danych Sieci neuronowe — różne idee dotyczące: architektury, uczenia, zastosowania Klasyfikatory Drzewa decyzyjne Systemy rozmyte Algorytmy genetyczne Algorytmy ewolucyjne (?)

63 Mapa drogowa: terminy [zajecia.htm]
Blok A obróbka wstępna danych sieci neuronowe coll. A Blok B nie-sieci neuronowe coll. B Egzamin termin „0” termin „1” wrzesień

64 Mapa drogowa: forma zaliczenia
warunek konieczny: zaliczone ćwiczenia coll. 1 + coll. 2 + „0” lub coll. 1 + coll. 2 + „1” lub coll. 1 + coll. 2 + opowiadanie (do ) inspiracja: Jostein Gaarder opowiadanie „Skaner czasu” z książki: Diagnoza i inne opowiadania materiał: wykłady lub wykłady dr. Jakuba Wróblewskiego (info do )

65 Mapa drogowa: szybsza forma zaliczenia
zwolnienie z egzaminu: minimum ocena 4 z ćwiczeń. zamiana oceny z ćwiczeń na punkty: 20 punktów  5 18 punktów  4+ 16 punktów  4 proponowana ocena ― średnia punktów: coll. 1 + coll. 2 + wymiana oceny z ćwiczeń na punkty

66 Mapa drogowa: cele NAI Formalny:
przedstawienie idei i ścieżek po których błąka się inteligencja maszynowa; zapoznanie z wybranymi zagadnieniami „inteligencji” maszynowej.

67 Mapa drogowa: cele NAI Formalny: Nieformalny:
przedstawienie idei i ścieżek po których błąka się inteligencja maszynowa; zapoznanie z wybranymi zagadnieniami „inteligencji” maszynowej. Nieformalny: wzrost apetytu na to co wokół, nawet jeśli nie jest techniczne; „wyrobienie” wrażliwości na fakt, że każda idea ma wielu „pradziadków”; hołdowanie efektowi wanny: „mam cię!”.

68 Literatura (rozproszona) [propozycje]
Rutkowski Leszek: Metody i techniki sztucznej inteligencji Michalewicz Zbigniew: Algorytmy genetyczne + struktury danych = programy ewolucyjne J. Żurada, M. Barski, W. Jędruch: Sztuczne sieci neuronowe P. Cichosz: Systemy uczące się plus cokolwiek co wpadnie w ręce i jest pomocne!

69 zamiast zakończenia... [można już iść]
filozoficznie: — Wie pani — powiedział do pani Bird, gdy przyszła do jadalni, by sprawdzić, czy już zjadł grzankę z marmoladą — nigdy dotąd nie zrobiłem wszystkiego, bo gdybym zrobił, to nie czekałyby mnie już żadne niespodzianki. fragment okładki i książki pt. „Paddington daje sobie radę” (autor: Michael Bond)