Obszary wsparcia psychologicznego w Internecie”

Prezentacja na temat: "Obszary wsparcia psychologicznego w Internecie”"— Zapis prezentacji:

1 Obszary wsparcia psychologicznego w Internecie”
Specyfika i formy pomocy psychologicznej online + Gadu zaufania mgr Małgorzata Osipczuk – psycholog, psychoterapeuta, redaktor naczelny Portalu Pomocy Psychologicznej i konsultant Gadu-Zaufania

2 Pomoc psychologa w Sieci
Nazewnictwo: E-pomoc Pomoc online Pomoc psychologiczna internetowa Doradztwo, poradnictwo internetowe Rodzaje pomocy online Synchroniczne: (pisane lub video)      czat      Skype      Gadu-Gadu Asynchroniczne:            forum      lista dyskusyjna

3 Nowe formy komunikacji i pomoc online
Komunikacja przez , GG, Skype, fora, SMS-y stała się naturalna dla ludzi urodzonych w okolicach lat 80 i później. Na szczęście dla niektórych urodzonych wcześniej - też . Jakie to użyteczne - nie trzeba chyba nikogo przekonywać. Poniżej skupimy się na tym, co czyni tę drogę kontaktu tak atrakcyjną w przypadku sięgania po pomoc. Na podstawie doświadczeń własnych i dyskusji z kolegami zajmującymi się pomocą online na świecie i w Polsce możemy wyróżnić następujące kwestie:

4 1. Kontrola/władza.      Klient, przychodząc do gabinetu pomagającego f2f (face to face = twarzą w twarz, czyli tradycyjnego), wkracza na cudze terytorium. Musi wykazać więcej inicjatywy, ale też i przekroczyć wiele swoich obaw. Jak już wejdzie, jest "u kogoś" - siada w jego fotelu, korzysta z jego kubeczków, toalety, wieszaka, stolika... Dla wielu osób to poczucie "u kogoś" bardzo przeszkadza w rozpoczęciu rozmowy o sobie. Jeśli coś klientowi się nie podoba, niby może sobie wyjść - w teorii, jednak w praktyce bywa to bardzo trudne. To pomagający "rządzi" w swoim gabinecie i narzuca zasady.

5 1. Kontrola/władza –c.d. W Sieci mamy do czynienia z sytuacją, gdzie klient i pomagający spotykają się niemal "w połowie drogi". Dla osoby sięgającej po pomoc oznacza to, że może ona skupić się na swoich sprawach, na sobie i problemie, z jakim się boryka. Szukający pomocy koncentruje się bardziej na swoich emocjach, łatwiej mu wyrazić np. niezadowolenie z przebiegu rozmowy czy przemyśleć kolejne pytanie. Dużo rzadziej niż w gabinecie f2f mamy do czynienia z sytuacją, gdzie klient przypomina sobie poniewczasie, że miał jeszcze zapytać o to i o tamto.

6 1. Kontrola/władza – c.d. Klienci na kolejne e-spotkania mogą się przygotować w dogodny sposób, spisać sobie o co chcą zapytać. Ważną sprawą jest zakończenie kontaktu. W przypadku e-pomocy wystarczy po prostu zamknąć okno dialogowe lub zignorować kolejnego a, jeśli klient nie ma już ochoty na rozmowę z pomagającym. Klient może sam zakończyć to spotkanie w dogodnym dla siebie momencie. To daje większe poczucie kontroli nad "ilością" pomocy, jaką klient życzy sobie otrzymać.

7 2. Anonimowość Dla wielu osób problem, z jakim się borykają, wydaje się być wyjątkowo wstydliwy, rzadko spotykany. Niektórzy mieszkają w małych społecznościach, gdzie wszyscy się znają lub są osobami "ze świecznika" i mają obawy, że idąc po pomoc w „realu” narażą się na plotki czy wyśmianie. Kontakt przez sieć daje możliwość bycia anonimowym, co dla wielu jest niezmiernie atrakcyjne. Poza tym, nie tylko specjaliści z dziedziny komunikacji zdają sobie sprawę z efektu pierwszego wrażenia - klienci też. Chcąc uniknąć oceny, decydują się na kontakt chroniący ich przed "czujnym okiem pomagacza" - dla własnego komfortu.

8 3. Zrównanie statusu.      Jakkolwiek status pomagającego i klienta nie jest równy (bo relacja pomagania zawsze jest relacją pochyłą - czyli pomagający ma wyższy status i tak ma być), to kontakt w Sieci pomaga w zredukowaniu dodatkowych sygnałów, jakie mogą wzmagać poczucie klienta, że on, „taki malutki”, idzie do takiego „wielkiego pomagającego”.      W Sieci nie widać wielu rzeczy. Zarówno pomagający, jak i klient, muszą mieć komputer i łącze. Łatwo wyobrazić sobie kogoś, kto robi w tym samym momencie to samo, co ja - czyli siedzi i pisze. Klient nie zaprząta sobie głowy obserwacją specjalisty i to służy koncentracji na problemie i strategii radzenia sobie a nie na obrazie na ścianie.

9 3. Zrównanie statusu – cd. Netykieta internetowa pozwala łatwiej przejść na mniej sztywny, mniej formalny ton rozmowy. Zwłaszcza młodzi klienci zyskują dzięki temu poczucie większego komfortu – dorosły z drugiej strony internetowego łącza zdaje się nie być tak odległy, jak wielu dorosłych spotykanych na co dzień w „realu”. Nie robi tych specyficznych min, nie słychać jego tonu głosu, nierzadko zaprasza do mówienia sobie na TY, jest w stanie zażartować i wkleić ikonkę . Nie krzyczy, nie patrzy z góry, nie przyjmuje mnie w swoim gabinecie, mogę słuchać swojej muzyki i jeść chipsy w czasie rozmowy z nim / nią. Mogę płakać, śmiać się, przeklinać, kiwać na krześle, żuć gumę, używać skrótów, slangu, a nawet – mogę się łatwiej na niego zezłościć, łatwiej powiem, co mi nie pasuje w tym co odbieram…

10 4. Mniejszy wysiłek. Niby drobiazg, a jednak. Wystarczy jeden formularz, kilka kliknięć i już. Klient czeka na odpowiedź. Potem trzeba pomyśleć, odpisać - jeśli się chce i tego potrzebuje. Umawianie się na wizytę f2f ( face to face = twarzą w twarz) jest nieporównywalnie trudniejsze - dla części klientów samo wykonanie telefonu jest trudne, bo trzeba znaleźć miejsce, gdzie będzie się miało spokój do rozmowy, itp. Dodatkowo spotkania f2f najczęściej odbywają się w "godzinach urzędowania" a nie każdy ma możliwość dostosowania się do tego. Online daje możliwość pracy "w pidżamie" i w dogodnych godzinach. Na a można odpisać w nocy, rano, gdy dziecko pójdzie na popołudniową drzemkę, gdy rodzice i rówieśnicy nie widzą, nie słyszą…

11 5. Mniejsze zobowiązanie
Jeśli klient już zgłosi się do gabinetu, ośrodka czasem ma trudność ze zrezygnowaniem z kontaktu, nawet jeśli widzi, że niewiele mu to daje. W przypadku kontaktu online jest to jednak łatwiejsze. Wystarczy nie odpisać lub zamknąć stronę z czatem :-) To, że taka formy pomocy mniej zobowiązuje klienta nie znaczy, że mniej może pomóc. W końcu każdy rodzaj pomocy psychologicznej sprowadza się w dużej mierze do sprowokowania klienta do poszerzenia swojego postrzegania sytuacji, samego siebie, swoich możliwości i zasobów, przyszłości, innych ludzi i relacji z nimi. Online to najczęściej klient wyznacza rytm spotkań, ich częstotliwość, to on/ona decyduje jak bardzo oprze się na pomagającym.

12 6. Mniejszy wstyd.      Pewne problemy łatwiej jest poruszać online. Dla przykładu, dość często są to kwestie związane z: Seksualnością, która w naszym społeczeństwie jest uważana za szczególnie wstydliwą. Takie problemy jak: tożsamość płciowa, orientacja seksualna, zaburzenia seksualne, przemoc na tle seksualnym, uzależnienia od pornografii czy seksu, autoerotyzm, kazirodztwo, są szczególnie trudne dla klienta do poruszenia f2f; Uzależnienia – narkotyki, alkohol, nałogi bliskich członków rodziny, własne eksperymentowanie z używkami, własne uzależnienie, itd. Coraz częściej osoby uzależnione, w różnym wieku, zaczynają swoją terapeutyczną drogę od konsultacji i motywowania właśnie online;

13 6. Mniejszy wstyd – cd. Przemoc – temat przemocy stanowi bardzo szeroki katalog spraw zgłaszanych online: gwałt, molestowanie w rodzinie, na treningach, u lekarza, kazirodztwo, przemoc seksualna rówieśnicza, przemoc fizyczna, nękanie i mobbing w szkole czy pracy, cyberprzemoc. Ofiary przemocy aktualnej i dawnej żyją często utrzymując ją w tajemnicy, konieczność zgłoszenia się do instytucji w świecie rzeczywistym (policja, prokuratura, sąd, ośrodki interwencji kryzysowej, psycholog i pedagog szkolny, MOPS i GOPS, itp.) – bywa niezwykle trudnym pierwszym krokiem, na który czasem szykują się całymi latami. Zagadanie do konsultanta online – nie wiąże się z takim ryzykiem, przychodzi łatwo, omija barierę wstydu, daje poczucie kontroli nad sytuacją, itd.

14 6. Mniejszy wstyd – cd. Autoagresja – spory procent nastolatków i młodych dorosłych ukrywa przed bliskimi i znajomymi fakt ranienia się, jednak samookaleczanie przynosi z czasem wiele nieprzyjemnych skutków i młodzi ludzie chcą i próbują go zaniechać, jednak obawiają się kontaktu z psychologiem, lekarzem f2f – osądzenia, zawstydzenia, zlekceważenia. Większość samookaleczających się szuka wsparcia online. Nieśmiałość - jest znacznym utrudnieniem w sięganiu po pomoc - w terapii online wiele osób daje znać, że fizyczna odległość od pomagającego, brak kontaktu wzrokowego pomaga im w korzystaniu z pomocy.

15 6. Mniejszy wstyd – cd. Pójście z takimi problemami do gabinetu f2f często jest zbyt dużym wyzwaniem i łatwiej jest zacząć online. Klienci "testują" na pomagających online, jaka będzie reakcja na ich problem. Jeśli jest pozytywna, często dają się namówić na wizytę u specjalisty f2f. Wtedy kontakt online bywa wstępem do dalszej terapii.      

16 7. Mniejsze ryzyko. W kontakt online klient nie inwestuje aż tyle - zarówno pod względem wysiłku jak i finansowo. Umówienie się na rozmowę f2f jest bardziej praco- i czasochłonne niż kontakt przez Sieć. Jeden czy godzina czata, rozmowa na GG, Skype - to nie porównywalne do całego popołudnia poświęconego na dojazd, wizytę, powrót, itp.

17 8. Możliwość pisania i korygowania
     Kontakt pisany daje możliwości, o jakich w relacji "gadanej" można jedynie pomarzyć. Piszący mogą sprawdzić, czy to, co stworzyłi, oddaje ich zamysł, mogą to skorygować. W przypadku i można pisać "na raty" - zacząć a wieczorem, dokończyć rano - pozbierać myśli i wszystko, co chce się zawrzeć w liście. Nierzadko również do rozmowy na GG klienci się przygotowują – robią wstępny opis problemu.

18 9. Zapis.      Klienci na sesjach f2f często wspominają o tym, że nie zapamiętają tego, o czym jest mowa. Ilość emocji, jaką przeżywają, powoduje, że w pamięci zostaje niewiele. Czasem to terapeutyczne, lecz bywa tak, że chce się wrócić pamięcią do danego momentu a nie da się.      Pomoc online, czy w wersji owej czy czatowej, GG czy Skype - pozostawia zapis, do którego można wracać. Dla niektórych klientów to bardzo ważne - mogą przypomnieć sobie poszczególne tematy, swoje wnioski, sugestie pomagającego. To materiał do pracy własnej klienta - i ma on możliwość wykorzystać ile tylko chce.

19 10. Dostępność      Szansa dotarcia do pomocy przez osoby niepełnosprawne, z mniejszych miejscowości, opiekujące się dziećmi lub osobami niesprawnymi, pracujące w nietypowych godzinach, itp.      Nie każdy ma możliwość wyjścia z domu i pogadania z kimś - z wielu przyczyn. Kontakt online asynchroniczny daje szansę rozmowy z kimś, kto służy pomocą, w dogodnym dla takich osób czasie. Ośrodki terapeutyczne czy stowarzyszenia zajmujące się pomocą funkcjonują zazwyczaj w normalnych godzinach pracy a nie każdy może wtedy z nich skorzystać.

20 11. Natychmiastowe przekazanie ważnych informacji i miejsc – tzw
11. Natychmiastowe przekazanie ważnych informacji i miejsc – tzw. „odlinkowanie” Pomagający online ma duże możliwości by stosować psycho-edukację - odsyłać do artykułów, stron z rzetelną wiedzą o problemie, z jakim klient przychodzi, ale również do samopomocowych grup wsparcia, forów. Ważna jest też pomoc w szukaniu informacji - w trakcie rozmowy lub odpisywania na a można przeszukiwać Internet by pomóc klientowi w znalezieniu użytecznych adresów, telefonów, stron.

21 12. Wiek Młodzi ludzie często nie mają zaufania do dorosłych i trudno im się wybrać po pomoc f2f (też i dlatego, że potrzebna jest zgoda rodziców na terapię) a w necie potrafią znaleźć to, czego potrzebują Z pewnością znajdzie się jeszcze wiele plusów e-pomocy. Powyższe jest ogólnym zarysem najczęściej spotykanych zalet, które widzą konsultanci oraz o których mówią osoby korzystające z e-pomocy.

22 Krótka historia pomocy online
     Pomoc online zaczynała się od wzajemnej pomocy, wsparcia, rozmów nieprofesjonalistów. Dopiero potem do e-pomocy dołączyli specjaliści, co zdecydowanie zwiększyło spektrum możliwości.       Jedną z pierwszych stron oferujących pomoc online była amerykańska Metanoia . Strona powstała jako inna forma telefonu zaufania. Założyła ją osoba z dobrymi chęciami, nie profesjonalista. W ciągu wielu lat działania wsparcia udzielało tam wiele osób a założycielka w końcu zajęła się profesjonalnym pomaganiem i porzuciła wolontariat na stronie, bo zainteresowanie przerosło wszelkie oczekiwania.

23 Krótka historia pomocy online – c.d.
     Najszybszy rozwój e-pomocy obserwuje się w krajach, gdzie występują duże odległości między większymi ośrodkami miejskimi lub gdzie dostęp do pomocy jest czasowo trudny, np. z powodu pogody lub bariery językowej (dla imigrantów). Oczywiście są to kraje bogate, ponieważ warunkiem jest powszechnie dostępny Internet. Do tego grona zaliczają się: Kanada, Australia, Nowa Zelandia, USA, Karaiby, Szwecja, Norwegia, Wielka Brytania, Irlandia. W pozostałych krajach Europy e-pomoc jest mniej popularna, ponieważ większość ludzi jest w stanie dotrzeć do gabinetu na sesję f2f. Niemniej jednak rozwija się prężnie w Austrii, Francji, Belgii, Turcji oraz krajach byłego Związku Radzieckiego

24 Krótka historia pomocy online – c.d.
Profesjonalistów i sympatyków terapii online zrzesza między innymi ISMHO - International Society for Mental Health Online. ISMHO działa prężnie od 1997 roku i jest największą tego typu organizacją o światowym zasięgu, posiada sporą bazę danych, prowadzi badania oraz funduje granty dla badaczy e-pomocy (np. badania nad etyką zawodową i odpowiedzialnością prawną pomagających online). W części krajów e-terapia została już uznana przez odpowiedniki naszego NFZ czyli jest finansowana z ubezpieczenia. W tych krajach nadzór nad jakością pomocy psychologicznej online przejęły organizacje uprawnione do szkoleń i egzaminowania oraz nadawania certyfikatów swoim absolwentom.

25 Krótka historia pomocy online – c.d.
Na świecie jest wiele zrzeszeń i stowarzyszeń, zajmujących się terapią i doradztwem online. Większość z nich ma charakter regionalny. W krajach, gdzie rozwiązano kwestie prawne i szkoleniowe pracy online, organizacje te szkolą i następnie swoim absolwentom nadają certyfikaty w prowadzeniu pomocy online. Pionierem pomocy online w Polsce jest prof. Uniwersytetu Bydgoskiego Bassam Aouil, prowadzi on pomoc . Napisał 2 książki dotyczące pomocy psychologicznej w Internecie.

26 Krótka historia pomocy online – c.d.
Najbardziej znanym z prekursorów pomocy online w Polsce jest wspomniany wyżej prof. Bassam Aouil. Założył on stronę „Zdrowe Miasto" gdzie odpowiadał na posty na forum oraz w 2001 przy bydgoskim uniwersytecie - centrum pomocy online. On sam i jego absolwenci odpisywali tam na e.     

27 Krótka historia pomocy online – c.d.
W 2001 roku powstał Portal Pomocy Psychologicznej : zbiór artykułów edukacyjnych i informacji, ruszyły samopomocowe grupy wsparcia w postaci forum, list i czata samopomocowego od 18 kwietnia 2005 roku wystartował pełną parą program profesjonalnego pomagania online przy wsparciu finansowym gminy Wrocław (program zwał się NET-PO-MOC). Był to pierwszy w Polsce regularny czat z psychologami, a następnie z psychoterapeutami oraz kursy o tematyce psychologicznej (radzenie sobie ze stresem, wychodzenie z przemocy, itp.)

28 Portal PSYCHOTEKST Obecnie Portal proponuje:
Program WOLNI OD PRZEMOCY, w ramach którego psychoterapeuci na czacie prowadzą grupę i konsultacje - tzw. priv - 1 na 1

29 Portal PSYCHOTEKST Grupy samopomocowe w postaci forum, tematyka: depresja, uzależnienia, problemy seksualne, dorosłe dzieci alkoholików, problemy w związkach - Wolontariusze odpisujący na e w ramach uruchamianego okresowo Punktu Pomocy ONLINE, pozostający pod superwizją doświadczonych psychoterapeutów na zamkniętym forum i czacie.

30 Portal PSYCHOTEKST Program szkoleniowy dla osób chcących szkolić się w specyfice pomagania przez Internet – w ramach dotacji z MPiPS: zjazdy szkoleniowe, e-learning plus staż w Punkcie Pomocy ONLINE W najbliższych dniach uruchamiamy zamknięte forum pomocowe PRZEMOC – dla osób, które w przeszłości lub aktualnie doświadczają przemocy, forum moderowane przez przeszkolonych wolontariuszy i moderatora, dostępne po wstępnej konsultacji

31 Stowarzyszenie INTRO Istnieje od 2004 roku, zrzesza głównie psychologów, psychoterapeutów, pedagogów, którym bliskie jest przesłanie propagowania wiedzy psychologicznej, dążenie do udostępniania pomocy psychologicznej w formach nie tylko tradycyjnych. Stowarzyszenie od początku swojego istnienia zadomowiło się w Internecie, obłaskawiając go i czyniąc z niego platformę edukacyjną i komunikacyjną.  Jako pierwsze w Polsce NGO, „INTRO” zabrało się do realizacji pomocy psychologicznej online – za pomocą czatów i kursów . Organizacja przenosi na polski grunt doświadczenia z e-pomocy z krajów zachodnich, wdraża własne inicjatywy i realizuje autorskie pomysły sprawdzając ich skuteczność.

32 Krótka historia pomocy online – c.d.
Stopniowo pomoc online w Polsce zaczęła wkraczać w sferę oficjalną i specjalistyczną. Ciekawy projekt polegający na wstępnej pomocy pacjentom wdrożył szpital psychiatryczny w Olsztynie, finansowany z grantu Unii Europejskiej. Obecnie jak grzyby po deszczu wyrastają strony oferujące pomoc online głównie poprzez , ale też poprzez czat, Skype i GG. Większość z nich konstruują świeżo upieczeni absolwenci psychologii w nadziei na szybki i łatwy zarobek. Coraz popularniejsze staje się finansowanie podstawowej pomocy psychologicznej, prawnej itp. online poprzez samorząd i ministerstwa. Przykładem jest nasze Gadu Zaufania.

33 Krótka historia pomocy online – c.d.
    W polskim Internecie poza nieodpłatną pomocą psychologiczną, skoncentrowaną głównie na poradnictwie i interwencji kryzysowej – jak nasze Gadu Zaufania - zaczynają rozwijać się również Poradnie Online, świadczące płatną psychoterapię. Z doświadczeń specjalistów – korzystają z nich głównie Polacy na emigracji, lub z małych miejscowości, gdzie oferta terapeutyczna f2f nie jest dostępna, młode matki i osoby niepełnosprawne.    

34 Pomoc w Internecie – zwiększona dostępność
Wiele osób nie ma możliwości skorzystania z gabinetów psychologicznych i psychoterapeutycznych, z bardzo różnych powodów. Zadaniem oferty internetowej jest stworzenie wszystkim jednakowych możliwości dostępu do tych profesjonalnych usług. Są osoby, które będą wolały terapię internetową lub dla których nie będzie miało większego znaczenia, czy jest to sesja w tradycyjnym gabinecie „z czterech ścian”, czy w wirtualnym pokoju. Pomoc internetowa ma wiele zalet. Samo pisanie o swoim problemie ma aspekt terapeutyczny. Możliwość wielokrotnego czytania swoich słów oraz odpowiedzi terapeuty może zwiększać skuteczność samodzielnej pracy klienta. Ponadto korzystając z formy pisanej można stopniowo odkrywać się przed terapeutą i dla wielu osób taka forma oswojenia się z kontaktem terapeutycznym jest dużo łatwiejsza.

35 Pomoc w Internecie – zwiększona dostępność
O tych zaletach wspominają też korzystający z Gadu Zaufania: Nie za bardzo wiem jak zacząć, ale myślę, że przez Internet będzie mi łatwiej niż bezpośrednio. Piszę do pani bo mam problem i nikt nie chce mnie wysłuchać… potrzebuje kogoś żeby mnie wysłuchał.. a nie mam do kogo sie zwrócić.. Dziękuję, że mnie wysłuchałaś, ze ktoś zupełnie obcy znalazł czas, żeby mnie wysłuchać jakbym z Panią nie rozmawiała teraz to Bóg tylko wie co by sie działo, a tak to jakoś jest… W moim miasteczku nie ma psychologa, a rodzice nie zgodzili się zawozić mnie do miasta obok – wstydzą się, że ktoś zobaczy…

36 Kiedy pomoc online nie jest wskazana?
Oczywiście, oprócz niewątpliwych zalet, pomoc internetowa ma swoje ograniczenia i wady.  Kiedy klient myśli o samobójstwie lub innym skrzywdzeniu siebie albo drugiej osoby, kiedy przeżywa poważny kryzys – pomoc online to za mało. Potrzebne jest osobiste spotkanie „w realu” z lekarzem lub terapeutą albo inną osobą, mogącą wesprzeć od razu. Kiedy klient jest w terapii prowadzonej przez psychoterapeutę, proponujemy pozostać przy jednej formie terapii - ponieważ konsultacje z kolejnym psychoterapeutą mogłyby zaburzyć już toczący się proces terapeutyczny. Jeśli klient jest ze swojej terapii niezadowolony – dobrze by najpierw porozmawiał o tym z psychoterapeutą, który terapię prowadzi. Jeśli podstawową trudnością klienta jest nawiązywanie relacji z ludźmi „w realu” i relacje nawiązuje głównie w internecie, to sesje online mogą problem pogłębiać. Istnieje jednak możliwość rozpoczęcia spotkań poprzez czat, aby następnie przenieść je do gabinetu, kiedy będzie to dla niego łatwiejsze. Jeśli klient leczy się u lekarza psychiatry – dobrze by zaczął od skonsultowania z nim pomysłu skorzystania z e-terapii.

37 Co klient musi mieć i umieć, aby sesja online przebiegła bez zakłóceń technicznych?
Co trzeba mieć: Osobisty komputer. Jeśli dzieli się go z innymi użytkownikami, należy założyć sobie osobne konto, na hasło. Skrzynkę , komunikator GG, Skype, przeglądarkę stron WWW Chęci i motywację oraz przekonanie o tym, że pomoc przez Internet działa! Co warto mieć: Spokój w trakcie sesji – zapewnić sobie warunki do tego, aby skupić się na sobie (wyłączyć telefony, inne programy komputerowe i komunikatory, zadbać o spokój w otoczeniu) Stałe łącze internetowe, w miarę stabilne. Co warto umieć: Dość dobrze pisać na klawiaturze.

38 Wady pomocy online: Istnieją sytuacje, gdy pomoc online nie jest adekwatna – silny kryzys, myśli samobójcze, psychoza Brak kontaktu wzrokowego – brak komunikacji niewerbalnej – zmienia komunikację – trzeba mieć trening w rozmowach online, nowe pokolenie ma mniejszy z tym kłopot, starsze – musi się przestawiać na inny sposób ujmowania wypowiedzi, na uważne odczytywanie intencji, Niepewność, co do tego, czy opis problemu dokładnie przekazuje intencje piszącego Przechowywanie przez klienta treści rozmowy w niezabezpieczonych warunkach niesie ryzyko dostępu do tego zapisu osób niepowołanych Wymaga od klienta w miarę sprawnego posługiwania się klawiaturą, przeglądarką, programem pocztowym itp. Brak podstawowych umiejętności obsługi komputera może być tutaj poważną przeszkodą.

39 Pomoc nieprofesjonalna online
     To bardzo ważna gałąź pomocy. Współcześnie większość osób, zanim pójdzie do kogokolwiek po pomoc, siada do "doktora Google"  W Internecie grupy samopomocowe działają nawet prężniej niż w realu. Istnieją całe portale i rozrośnięte fora nastawione na pomoc w konkretnym problemie, gdzie wiele osób pomaga innym w oparciu o własne doświadczenia. Można tam znaleźć wsparcie i kogoś do rozmowy 24h na dobę. To ważne, bo kiedy ktoś przeżywa kryzys w piątek wieczorem, to marne są szanse, by znaleźć profesjonalną pomoc szybko. Poza tym nie każdy kryzys wymaga specjalisty - w wielu przypadkach istotą kryzysu bywa osamotnienie w problemie. Wtedy życzliwa osoba gotowa do wymiany maili, postów lub rozmowy na czacie jest nieoceniona. Klientów uczy to też trenowania relacji z ludźmi, poszerza ich perspektywę widzenia świata, ludzi i problemu.

40 Pomoc nieprofesjonalna online
W przypadku pomocy nieprofesjonalnej oczywiście nie ma sztywno spisanych reguł (prawnych, etycznych itp.) ale każde szanujące się miejsce pomocy w sieci jest moderowane i tworzy coś w rodzaju regulaminu - czasem pod postacią wskazówek, FAQ (frequently asked questions – najczęściej zadawane pytania), czy wątku "przeczytaj, zanim zapytasz". Takie informacje pozwalają korzystającemu zorientować się, z kim ma do czynienia. W takich kontaktach obowiązuje niepisana etyka, z doświadczenia wiadomo, że znakomita większość ludzi wie, co to jest. Na podstawie swoich wieloletnich badań, profesor Ulrich Hegerl (2001) z uniwersytetu w Monachium, stwierdził, że osoby cierpiące na silną depresję i oporni na wszelkie terapie bardzo dobrze się czują uczestnicząc w wirtualnych pogawędkach internetowych, gdzie błyszczą humorem, szczerością i inteligencją. Czat może być swoistą "kozetką" gdzie odbywa się terapia.

41 literatura dotycząca pomagania online:
Artykuły: E-psychoterapia Autor: Nancy White Internetowe grupy wsparcia Autor: Małgorzata Osipczuk Młodsza siostra psychoterapii - nie mniej uzdolniona... Autor: Małgorzata Osipczuk Przestrzeń wirtualna w procesie wspomagania rozwoju i życia człowieka Autor: Bassam Aouil Jak bezpiecznie korzystać z pomocy psychologicznej w internecie? Autor: Ela Kalinowska Pomoc psychologiczna on-line - korzyści i ograniczenia Autor: Ela Kalinowska Pomoc psychologiczna w internecie – rys historyczny Autor: Tłumaczenie ze strony - Ela Kalinowska. Książki: Bassam Aouil: Pomoc psychologiczna online. Teoretyczne podstawy i praktyczne wskazówki.

42 Magazyn Time przyznał tytuł człowieka roku 2006
Magazyn Time przyznał tytuł człowieka roku Zostałeś nim Ty, czyli Internauta, który rozwija internetowe treści i tworzy wirtualne społeczności. "To Ty tworzysz Społeczeństwo Informacyjne. Witamy w Twoim świecie" - pisze Time. Okładkę magazynu zdobi komputer, który zamiast ekranu ma lustro.