Od czasu utworzenia w roku 1980, działa na rzecz poprawy traktowania i warunków utrzymywania zwierząt w całej UE. Jako federacja organizacji pozarządowych.

Prezentacja na temat: "Od czasu utworzenia w roku 1980, działa na rzecz poprawy traktowania i warunków utrzymywania zwierząt w całej UE. Jako federacja organizacji pozarządowych."— Zapis prezentacji:

1

2 Od czasu utworzenia w roku 1980, działa na rzecz poprawy traktowania i warunków utrzymywania zwierząt w całej UE. Jako federacja organizacji pozarządowych z siedzibą w Brukseli, przemawia w imieniu milionów Europejczyków zatroskanych losem zwierząt, zachęca Unię Europejską do przyjmowania wysokich standardów dobrostanu zwierząt oraz służy swoją wiedzą naukową, prawną i techniczną w tych kwestiach. Eurogroup pomaga udoskonalać ustawodawstwo unijne dotyczące zwierząt służąc swoim doradztwem instytucjom europejskim – Radzie Unii Europejskiej, Parlamentowi oraz Komisji Europejskiej. Wnosi wkład w rozwój dobrostanu zwierząt na szczeblu międzynarodowym poprzez udział w międzynarodowych koalicjach i instytucjach oraz współpracę z międzynarodowymi organizacjami ochrony zwierząt. Inspiruje parlamentarzystów europejskich do podejmowania inicjatyw na rzecz zwierząt. W Parlamencie Europejskim wspiera debaty prowadząc sekretariat ponadpartyjnej Intergrupy ds. Dobrostanu i Ochrony Zwierząt. Zachęca sprzedawców i producentów do poprawy standardów dobrostanu zwierząt poprzez uświadamianie im korzyści i dzielenie się swoją wiedzą. Monitoruje państwa członkowskie w zakresie zgodności i przestrzegania prawa, a jeśli jest ono łamane – wnosi skargi. Wspiera działające w UE organizacje ochrony zwierząt poprzez reprezentowanie ich i przekazywanie im niezbędnych informacji. Zawiera strategiczne sojusze z różnymi partnerami na rzecz osiągnięcia zrównoważonego rozwoju.

3 Eurogroup: cele nowej WPR
Wkład w poprawę dobrostanu zwierząt gospodarskich poprzez większe wsparcie dla hodowców stosujących wyższe standardy Przeciwdziałanie negatywnym wpływom dopłat na dobrostan zwierząt poprzez rzetelną wcześniejszą ocenę Wsparcie dla zrównoważonych systemów hodowli poprzez ocenę ich wpływu na środowisko naturalne

4 Eurogroup: cele nowej WPR
Pierwotnym celem WPR było zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego poprzez wzrost produkcji oparty głównie na daleko idącej intensyfikacji, która ma negatywny wpływ na środowisko naturalne i dobrostan zwierząt. Intensyfikacja produkcji w sposób szczególny odbiła się na hodowli trzody chlewnej i drobiu, prowadząc do koncentracji zwierząt na małej powierzchni w nieprzyjaznych warunkach, które uniemożliwiają im naturalne zachowanie. Obecny poziom dobrostanu zwierząt gospodarskich powinien zostać podniesiony, zgodnie z oczekiwaniami dużej części społeczeństwa UE poprzez zmianę m.in. systemu dopłat dla rolników i wprowadzenie nowych zasad, które powinny zostać zagwarantowane w zreformowanej WPR Tak więc ….

5 Zasady Wspólnej Polityki Rolnej muszą ulec głębokiej zmianie
Zasady Wspólnej Polityki Rolnej muszą ulec głębokiej zmianie. Z uwagi na procedurę „ko-decyzji” ich przyjęcie nastąpi prawdopodobnie w 2013 r. W okresie Polskiej Prezydencji UE, debata nad reformą polityki rolnej będzie mocno zaawansowaną jedną z istotniejszych kwestii, które będą musiały być systemowo rozwiązane przez państwa członkowskie.

6 Brak istotnych rezultatów, bowiem:
Do tej pory próby reformy WPR były podejmowane kilkakrotnie, m.in.: W Agendzie 2000 przyjęto, iż konieczne jest większe zintegrowanie ochrony środowiska z rolnictwem. Uzgodniono obniżenie dotacji cenowych kompensowanych dopłatami bezpośrednimi i przedstawiono nowe regulacje dotyczące rozwoju obszarów wiejskich. Zachęcano rolników do zróżnicowania źródeł dochodów i zwracania większej uwagi na kwestie związane z naturalnym środowiskiem Reforma WPR w 2003 r. miała na celu przejście od ilości produkowanej żywności do poprawy jej jakości. Dobrostan zwierząt został uwzględniony jako w pełni uzasadniony wymóg, na równi z innymi kwestiami jak ochrona środowiska, jakość i bezpieczeństwo żywności oraz zdrowie zwierząt Przedstawiono szereg zmian zmierzających do większego zorientowania polityki rolnej na oczekiwania rynku i biorących pod uwagę rosnącą świadomość społeczeństwa w kwestiach ochrony środowiska i dobrostanu zwierząt. Ocena WPR (tzw. „health check”) w 2008, czego rezultatem było przesunięcie dalszych środków z dopłat bezpośrednich na rozwój obszarów wiejskich i stawienie czoła nowym wyzwaniom jak np. zmiany klimatyczne. Brak istotnych rezultatów, bowiem:

7 W dalszym ciągu gross subsydiów jest przekazywane w formie dopłat bezpośrednich dla największych producentów prowadzących gospodarkę intensywną. Zaledwie niewielka część funduszy została zarezerwowana na rozwój obszarów wiejskich, a i tak nie wszystkie przedsięwzięcia w tym zakresie przyczyniają się do ochrony środowiska i polepszenia dobrostanu zwierząt. Co roku lwia część dofinansowania trafia do niewielkiej części beneficjentów. W 2007 r. 86% środków bezpośredniego wparcia w ramach WPR otrzymało zaledwie 19,8 % beneficjentów

8 Ale obecnie mamy (teoretycznie?)
nowe elementy

9 Traktat Lizboński: Rola PE: ko-decyzja a nie konsultacje Art. 13: „Przy formułowaniu i wykonywaniu polityki rolnej, rybołówstwa i transportu Unii oraz jej polityk dotyczących rynku wewnętrznego, badań i rozwoju technologicznego oraz przestrzeni kosmicznej, Unia i Państwa Członkowskie w pełni uwzględniają wymagania w zakresie dobrostanu zwierząt jako istot zdolnych do odczuwania, ….”. W tym samym duchu Parlament Europejski przyjął 8 lipca rezolucję w sprawie przyszłości wspólnej polityki rolnej po 2013r.

10 Nowa Strategia Zrównoważonego Rozwoju UE, 2006 :
jednym z podstawowych zadań operacyjnych jest kontynuacja promocji wysokiego poziomu zdrowia i standardów dobrostanu zwierząt w UE i na szczeblu międzynarodowym. Wspólnotowy Plan Działań Dotyczący Ochrony i Dobrostanu Zwierząt 2006: odnosi się do zasad określonych w Protokole Ochrony i Dobrostanu Zwierząt przyjętym jako załącznik do Traktatu Amsterdamskiego. Jednym z podstawowych celów Planu jest „dalsze propagowanie wysokich standardów w zakresie dobrostanu zwierząt w UE i na arenie międzynarodowej” Badania Eurobarometru: 77% respondentów było zdania, iż należy zwiększyć działania na rzecz poprawy dobrostanu zwierząt w ich krajach. 84 % ankietowanych uważa za uzasadnione zmniejszenie wsparcia finansowego dla rolników nie przestrzegających minimalnych, prawnie określonych standardów dobrostanu zwierząt

11 A PONADTO: Państwa członkowskie mają również możliwość wprowadzenia w osi 2. swoich PROW konkretnego środka (215): „Płatność z tytułu dobrostanu zwierząt”.

12 W latach państwa członkowskie przyjęły swoje krajowe i regionalne programy rozwoju obszarów wiejskich na lata , Ogółem zaakceptowano 90 programów. Na początku 2010 roku 21 programów zawierało środek 215 „Płatności z tytułu dobrostanu zwierząt”. Został on wprowadzony w ramach krajowych lub regionalnych programów przez: Austrię, Estonię, Finlandię, Niemcy, Węgry, Włochy, Słowację, Hiszpanię Szkocję Ponadto na Sardynii przewidziano budżet na kontynuowanie działań związanych z dobrostanem zwierząt określonych w poprzednim programie.

13 W większości programów zapisano, iż celem tego środka jest poprawa dobrostanu zwierząt poprzez zachęcanie hodowców do wdrażania standardów wybiegających poza prawne wymogi. W niektórych programach określono również dodatkowe cele takie jak: poprawa higieny i/lub zdrowia zwierząt (9 programów) poprawa ochrony środowiska naturalnego (8 programów) poprzez „zwiększenie bioróżnorodności”, „ograniczenie zanieczyszczenia pozostałościami zwierzęcymi”, „wzrost produkcji produktów ekologicznych”, „promowanie równowagi środowiska naturalnego” poprawa jakości i bezpieczeństwa produktów (6 programów) kształcenie hodowców (2 programy) – „zwiększenie świadomości hodowców w kwestiach dobrostanu zwierząt”, „zmiany niektórych aspektów tradycyjnej hodowli zwierząt nie przystających do nowoczesnych wymogów” konkurencyjność, poprzez poprawę zrównoważonego rozwoju (2 programy)

14 Hodowcy występujący o dopłaty z tego środka muszą przestrzegać określone zobowiązania określone jako konkretne działania. Zobowiązania te zostały zapisane w Artykule 27 (7) Rozporządzenia Komisji (WE) Nr 1974/2006 ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 : „Wszelkie zobowiązania dotyczące dobrostanu zwierząt, o których mowa w art. 40 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, przewidują bardziej rygorystyczne normy w przynajmniej jednej z następujących dziedzin: dostarczanie wody i pożywienia w sposób lepiej zaspokajający naturalne potrzeby zwierząt; warunki w pomieszczeniach inwentarskich takie jak wielkość przestrzeni, legowiska i światło dzienne; dostęp do wybiegu; brak systematycznych okaleczeń, izolacji lub stałego trzymania na uwięzi; zapobieganie patologiom związanym głównie z praktykami hodowlanymi i/lub warunkami hodowli.”

15 Zgodnie z Załącznikiem VIII rozporządzenia 1974/2006 każdy program musi zawierać listę wspólnych wskaźników bazowych. Dla płatności związanych z dobrostanem zwierząt, wskaźniki te wskazują liczbę gospodarstw rolnych otrzymujących wsparcie i liczbę umów dotyczących dobrostanu zwierząt. Płatności z tytułu dobrostanu zwierząt są obliczane w różny sposób, zależnie od działań zawartych w środku i zwierząt nim objętych. Obliczenia muszą być zgodne z zapisami Artykułu 40 (3) rozporządzenia (WE) 1698/2005, które stanowią, iż „płatności udzielane są corocznie i obejmują dodatkowe koszty i utracone dochody wynikające z podjętego zobowiązania. Tam gdzie to niezbędne, mogą one również obejmować koszty transakcji”. Górną granicę stanowi kwota 500 € za DJP. Poziom odniesienia dla obliczenia utraconych dochodów i kosztów dodatkowych oparty jest na obowiązujących standardach dobrostanu zwierząt zawartych w „cross-compliance” oraz obowiązujące wymagania krajowe zawarte w programie ROW

16 Budżet przeznaczony na płatności z tytułu dobrostanu zwierząt waha się od mniej niż 1 miliona € w regionie Hamburga i Galicji, do 105 milionów w Finlandii. Patrząc na część budżetu ROW przeznaczoną na dobrostan zwierząt, najmniej przeznacza Galicja – 0,06 % budżetu, a najwięcej region Doliny Aosty – 7,02 % ze swojego budżetu wynoszącego 124 miliony €. Średnia wszystkich 21 Programów – zaledwie 1,56% !!!! Nowe Kraje Członkowskie: Słowacja – 3,18%, tj. ca 81,5 mln€ (ROW ca 2,5 mld€, EFRROW – ca 2 mld€) Estonia – 2,35%, tj. 21,7 mln€ (ROW ca 925 mln€, EFRROW – ca 715 mln €) Węgry – 1,36%, tj. 62,4 mln€ (ROW ca 4,6 mld€, EFRROW – ca 3,9 mld€)

17 Na razie - ograniczony wpływ na rzeczywistą poprawę dobrostanu zwierząt – z uwagi na dobrowolność jego wprowadzenia, brak politycznej woli korzystania z niego oraz brak określonego budżetu na ten cel. Różnorodność programów implementujących środek płatności z tytułu dobrostanu zwierząt. Z samych zapisów środka w poszczególnych programach trudno ocenić jego wpływ na dobrostan zwierząt, bowiem tylko jeden region przeznacza znaczącą część swojego budżetu (7%) na poprawę dobrostanu. Dopóty nie stanie się on obowiązkowy, państwa członkowskie mogą wykazywać ograniczone zainteresowanie wprowadzeniem płatności z tytułu dobrostanu zwierząt do swoich PROW i przeznaczać na ten cel minimalną części budżetu. Dlatego też Eurogroup for Animals wzywa do wprowadzenia obowiązku stosowania tego środka w nowej WPR i określenia wysokości budżetu przeznaczonego na ten cel.

18 Wracając do celów nowej WPR:
Musi ona znacznie więcej uwagi poświęcić kwestiom poprawy dobrostanu zwierząt gospodarskich, zapobiec dalszej industrializacji chowu i doprowadzić do odejścia od obecnych systemów wysokiej intensyfikacji produkcji. Te cele będzie można osiągnąć jedynie poprzez rzeczywiste zmiany w WPR, prowadzące do stworzenia silnej polityki rolnej i polityki rozwoju obszarów wiejskich, wspierające zmiany i zwiększanie standardów poprzez dopłaty celowe z I i II filara za konkretne działania rolników.

19 Co trzeba uwzględnić w nowej WPR:
Jednym z podstawowych celów KE i WPR jest kwestia konkurencyjności, ale konkurencyjność nie musi sprowadzać się jedynie do zasady „produkować więcej i taniej”. Jakość produkcji i przestrzeganie dobrostanu zwierząt mogą i muszą być wykorzystane jako czynniki wspierające konkurencyjność europejskich rolników. Aby tak się stało, rolnicy w Unii muszą uzyskać bodźce skłaniające do przejścia na systemy produkcji bardziej przestrzegające dobrostan zwierząt, ochronę środowiska naturalnego i stawiające na wysoką jakość zgodną z oczekiwaniami konsumentów. Unijna polityka rolna i rozwój obszarów wiejskich muszą ulec fundamentalnej zmianie, jeśli mają przynieść efekty oczekiwane przez obywateli. Pieniądze publiczne nie mogą wspierać za wszelką cenę wytwarzania produktów tanich i niskojakościowych. Również wsparcie finansowe rolników i poszczególnych państw powinno być bardziej zrównoważone. Przyszła polityka rolna musi tak się zmienić, aby promować dobrostan zwierząt i być kompatybilną z innymi politykami unijnymi mającymi na celu ochronę zwierząt, redukcję emisji GHG, promowanie zrównoważonej produkcji i konsumpcji, ochronę środowiska naturalnego i zwiększenie konkurencyjności rolników z UE.

20 Rolnictwo UE musi dążyć do takiej struktury, aby skrócić czas konieczny do transportu żywych zwierząt. WPR powinna ulec daleko idącej zmianie i zostać ukierunkowana na osiągnięcie celów dopłat. Powinna stać się elastycznym instrumentem wspierającym rolnictwo przyjazne ochronie środowiska i dobrostanowi zwierząt. Aby to osiągnąć musi nastąpić koordynacja działań obejmujących rolnictwo, produkcję żywności, ochronę środowiska i rozwój obszarów wiejskich, ale tak aby nie narzucały dodatkowych obciążeń administracyjnych na rolników i nie prowadziły do ukrytej formy kompensat dla rolników za niskie ceny ich produktów. Subsydia dla rolnictwa powinny przede wszystkim być wykorzystywane do promowania ochrony środowiska i poprawy dobrostanu zwierząt i powinny być spójne z celem nowej Strategii Zrównoważonego Rozwoju, tj. zapewnieniem lepszego zarządzania i uchronieniem przed nadmierną eksploatacją zasobów naturalnych. Budżet powinien być jasno podzielony na zaspokojenie środków pozwalających na osiągnięcie poszczególnych celów.

21 Tak więc Komisja Europejska i państwa członkowskie, powinny dążyć do tego, aby
w przyszłej wspólnej polityce rolnej znalazły się następujące cele: Wkład w poprawę dobrostanu zwierząt gospodarskich: Zasady cross-compliance muszą zostać wdrożone do wszystkich już określonych standardów dobrostanu zwierząt, a wszelkie nowe standardy przyjęte w przyszłości muszą automatycznie zostać włączone do listy podstawowych wymogów z zakresu zarządzania (SMR). Obecne prawnie usankcjonowane standardy dobrostanu zwierząt zawarte w „c-c” muszą zostać rozszerzone na całe ustawodawstwo dotyczące dobrostanu zwierząt. Należy opracować procedurę, która sprawi, iż nowoprzyjęte standardy zostaną automatycznie włączone do cross-compliance. Ponadto gatunki nie objęte obecnie żadnymi standardami w prawie UE powinny zostać objęte standardami określonymi w rekomendacjach przyjętych przez Komitet Wykonawczy Europejskiej Konwencji Ochrony Zwierząt Gospodarskich i Hodowlanych Hodowcy muszą uzyskać rekompensaty za inwestycje mające na celu wyższe standardy dobrostanu zwierząt. Coraz większa liczba obywateli UE jest za podniesieniem obowiązujących standardów. Związane z tym koszty powinny zostać pokryte z pieniędzy podatników, co pozwoliłoby na inwestycje strukturalne i większą konkurencyjność

22 Określone kwoty muszą zostać przeznaczone na przedsięwzięcia zwiększające dobrostan zwierząt. Tak długo, jak WPR będzie oparta na dwóch filarach, większa część budżetu powinna zostać przeznaczona na rozwój obszarów wiejskich, w tym znaczące środki powinny zostać zarezerwowane na finansowanie działań związanych z dobrostanem zwierząt. Komisja powinna również wypracować mechanizm gwarantujący, iż środki na standardy dobrostanu zwierząt w cross-compliance zostaną alokowane na przedsięwzięcia związane z dobrostanem zwierząt w ramach rozwoju obszarów wiejskim w danym kraju. Obecnie większa część subsydiów (75%) dla rolników, którzy nie przestrzegają SMR wraca do UE. Powinny one pozostawać w państwie przeznaczenia i być wykorzystane na działania związane z dobrostanem zwierząt w ramach krajowych programów ROW. Zwiększeniu powinien ulec udział finansowania tych działań z budżetu UE, ponad dopuszczalny obecnie poziom 50-55% Wspieranie działań na rzecz poprawy dobrostanu zwierząt powinno być obligatoryjne dla państw członkowskich. Hodowcy we wszystkich krajach UE powinni mieć możliwość ubiegania się o fundusze na poprawę dobrostanu zwierząt, a władze powinny proponować i promować takie działania. Hodowcy powinni mieć co najmniej możliwość kompensaty za wprowadzanie znacząco wyższych standardów dobrostanu zwierząt (tak jak w działaniu 215 planu ROW na lata ) Działania skierowane na poprawę dobrostanu zwierząt powinny być lepiej promowane. Obecnie programy ROW zawierają tak szeroki zakres działań, że nie zawsze są one przejrzyste; czasami trudno określić, które dotyczą dobrostanu zwierząt. Ponadto poszczególne działania dotyczą czasami różnych celów. Państwa członkowskie powinny jasno określić, które działania służą poprawie dobrostanu zwierząt.

23 Produkty pochodzące z hodowli o wysokich standardach powinny być promowane na rynku. Mimo, iż coraz więcej obywateli UE deklaruje zainteresowanie takimi produktami, często są on trudno dostępne z uwagi na ich brak w supermarketach, lub niedostateczne wyeksponowanie. Towary te muszą być odpowiednio promowane, co pozwoli nie tylko na ich nabywanie przez osoby zainteresowane, ale również podniesie świadomość konsumentów nie mających jeszcze wiedzy na ten temat. Szeroka promocja takich produktów przyczyniłaby się również do lepszego osiągnięcia określonego w Strategii Zrównoważonego Rozwoju modelu zrównoważonej konsumpcji i produkcji Wysokie standardy dobrostanu zwierząt powinny być punktem odniesienia w ocenie systemów gwarancji zawartych programach rozwoju obszarów wiejskich. Jesteśmy przekonani, iż KE powinna jak najszybciej zdefiniować wysokie standardy dla zwierząt hodowlanych. Niektóre programy ROW wspierają udział w systemach gwarancji ograniczających się do respektowania jedynie minimalnych wymogów standardów dobrostanu zwierząt. Takie podejście jest niedopuszczalne z uwagi na fakt, iż każdy hodowca ma obowiązek przestrzegania standardów określonych prawem. Systemy gwarancji mające poprawić dobrostan zwierząt powinny być oceniane na podstawie punktów odniesienia na znacznie wyższym poziomie

24 Uniemożliwienie negatywnego wpływu dopłat na dobrostan zwierząt
Należy stworzyć mechanizm oceny zapewniający, iż wszelkie dopłaty w ramach I filara nie działają na szkodę dobrostanu zwierząt. Takie podejście byłoby zgodne z poprawą dobrostanu zwierząt w ramach reformy WPR z 2003 r., wymaganiami art. 13 Traktatu i Konkluzjami Rady odnośnie Wspólnotowego Planu Działań na rzecz Ochrony i Dobrostanu Zwierząt Należy zakazać refundacji eksportowych za wywóz żywych zwierząt do krajów trzecich. Od grudnia 2005 r. obowiązuje zakaz refundacji dla zwierząt rzeźnych, natomiast w dalszym ciągu są dopłaty eksportowe za przeznaczone do dalszego chowu cielęta i jałówki wywożone do trzecich krajów, co często wiąże się długotrwałym transportem negatywnie odbijającym się na ich dobrostanie. Tak długo, jak struktura WPR oparta jest na dwóch filarach, Programy ROW państw członkowskich muszą być poddane ścisłej weryfikacji, aby mieć pewność, że wnoszą one wkład w dobrostan zwierząt, zgodnie z zawartymi w unijnej polityce celami. Dlatego też jeśli w działaniach określa się jakiś cel mający służyć dobrostanowi zwierząt, należy określić metodę jego oceny w trakcie kontroli. Takie podejście pozwoliłoby na zagwarantowanie, iż fundusze będą efektywnie przekazywane hodowcom rzeczywiście wnoszącym wkład w poprawę standardów dobrostanu zwierząt.

25 Wsparcie systemów zrównoważonej hodowli
Subsydia wypłacane hodowcom powinny być powiązane z areałem a liczebność stad uzależnione m.in. od możliwości wypasu, tak aby zachować bioróżnorodność. Obecnie rolnicy otrzymują subsydia na bazie tzw. płatności historycznych, lub na podstawie liczebności inwentarza. Mniejsza liczba intensywnych producentów otrzymuje największą część unijnych funduszy. Konieczność odejścia od takiego modelu została podkreślona w Deklaracji w sprawie przyszłości Wspólnej Polityki Rolnej po 2013 roku. Obecny system powiększa nierówności pomiędzy gospodarstwami pod względem subsydiów. Powiązanie dotacji uwarunkowanych zrównoważoną hodowlą pozwoliłoby na rozwój dobrze zarządzanych gospodarstw ekstensywnych, co z kolei miałoby pozytywny wpływ na zmiany klimatyczne, poprzez redukcje nadmiernej liczebności stad i mniejszą emisję GHG, zgodną z celami Health Check WPR z 2008.

26 Komentarz Eurogroup for Animals do Komunikatu Komisji Europejskiej
„WPR w kierunku 2020 r.: sprostać wyzwaniom przyszłości związanym z żywnością, zasobami naturalnymi oraz aspektami terytorialnymi”

27 Komunikat Komisji zawiera trzy główne wyzwania: bezpieczeństwo żywności, środowisko naturalne i zmiany klimatu oraz równowagę terytorialną. Wymienia cele polityczne WPR po roku 2013, tj. zapewnienie opłacalnej produkcji żywności, zrównoważone zarządzanie zasobami naturalnymi oraz zrównoważony rozwój terytorialny W Komunikacie przyznano, że rolnicy muszą wziąć pod uwagę oczekiwania obywateli UE, w tym te dotyczące dobrostanu zwierząt, a w celu zapewnienia opłacalnej produkcji żywności niezbędna jest poprawa konkurencyjności sektora rolnego. Stwierdzono, iż utrzymanie przez UE pozycji konkurencyjnego podmiotu oznacza konieczność respektowania przez rolników wysokich standardów dotyczących środowiska naturalnego, bezpieczeństwa żywności, jakości i dobrostanu zwierząt Przyszła polityka będzie oparta na dwóch filarach, z bardziej sprawiedliwymi płatnościami bezpośrednimi dla rolników i państw członkowskich oraz dodatkowymi środkami ochrony środowiska stosowanymi na całym terytorium UE. Warunkiem otrzymywania funduszy, podobnie jak obecnie (?), będzie przestrzeganie przez rolników wymogów ustawodawstwa unijnego, przy uproszczeniu procedur aplikacyjnych. Drugi filar – rozwój obszarów wiejskich – nadal dotyczyłby trzech kategorii działań, aby sprostać wspomnianym wyżej wyzwaniom Dobrostan zwierząt jest kilkakrotnie wymieniony, ale w kontekście już istniejących standardów, które muszą być przestrzegane przez rolników, a nie jako cel, który powinien ulec poprawie w UE. Komunikat również stwierdza, że globalne wyzwania, takie jak dobrostan zwierząt są lepiej podejmowane na szczeblu ponadnarodowym niż na szczeblach krajowych.

28 Komentarze Eurogroup: wezwanie do zmian na lepsze
Eurogroup jest zawiedziona, że Komunikat nie zawiera konkretnych propozycji, jak Komisja zamierza poprawić dobrostan zwierząt poprzez WPR. Wzywamy Komisję do zawarcia klarownych środków dotyczących dobrostanu zwierząt w propozycjach ustawowych, które mają być przyjęte w lipcu 2011 roku. Eurogroup wyraża swój niepokój w kwestii uproszczenia zasad cross-compliance, które mogłyby oznaczać zmniejszenie liczby kontroli gospodarstw. Jesteśmy przekonani, że implementacja dobrych standardów dobrostanu zwierząt może się przyczynić do osiągnięcia niektórych z określonych celów przyszłej WPR. Powinno to zostać wyjaśnione w założeniach w sposób następujący:

29 1. Konkurencyjność rolników UE, a opłacalna produkcja żywności
UE przyjęła kilka pakietów dotyczących standardów dobrostanu zwierząt, które rolnicy są zobowiązani przestrzegać. Rolnicy, którzy wdrażają dobre standardy w tym zakresie powinni mieć możliwość wykorzystania tego jako zalety swojej konkurencyjności, bowiem odpowiadają na oczekiwania konsumentów. Dobrostan zwierząt jako dobro publiczne powinien być wspierany poprzez filar I WPR. W debacie publicznej, która miała miejsce w 2010 roku, obywatele UE wezwali do polepszenia standardów dobrostanu zwierząt w WPR, potwierdzając tym samym wyniki Eurobarometru przeprowadzonego w roku 2007, gdzie 77% respondentów UE stwierdziło, że władze w ich krajach powinny zwiększyć działania na rzecz dobrostanu zwierząt. Obecnie unijne standardy dobrostanu zwierząt często nie są przestrzegane przez rolników, co prowadzi do potencjalnego wypaczenia konkurencyjności. Jest to nie do przyjęcia ani dla społeczeństwa, ani dla rolników, którzy stosują ustawowe wymagania.

30 Rolnicy powinni otrzymywać wsparcie z pierwszego filara za stosowanie ustawowych standardów, a dodatkowe środki powinny być przeznaczane dla tych, którzy chcą wdrażać wyższe wymagania dobrostanu zwierząt, co umożliwiłoby im wyjść naprzeciw oczekiwaniom konsumentów, a jednocześnie zwiększyć ich konkurencyjność. Metody produkcji i standardy dobrostanu zwierząt są uważane za element postrzegania jakości przez konsumentów, a dobrostan zwierząt jest nieodzownym elementem polityki jakości UE. Dobre standardy dobrostanu zwierząt prowadzą do lepszej jakości, więc rolnicy je stosujący powinni to wykorzystywać do promowania swoich produktów. W ramach rozwoju obszarów wiejskich, nadal powinno się promować systemy gwarancji jakości, zawierające dobrostan zwierząt. Ponadto płatności z tytułu dobrostanu zwierząt (środek 215) w ramach Osi 2 powinny zostać wprowadzone jako obligatoryjne i fundusze na nie powinny być alokowane do wszystkich programów ROW, co dałoby rolnikom we wszystkich państwach członkowskich możliwość uzyskania wsparcia za wprowadzanie wyższych niż ustawowo wymagane standardów dobrostanu zwierząt. Byłoby to bardziej sprawiedliwe dla wszystkich producentów.

31 2. Ochrona środowiska i łagodzenie skutków zmian klimatu
Konwencjonalna, przemysłowa hodowla inwentarza koncentruje się na maksymalnej produkcji przy jak najniższych kosztach. Ma to nie tylko negatywny wpływ na środowisko naturalne i zmiany klimatu z uwagi na ogromną ilość wytwarzanego obornika i gnojowicy; jest to również szkodliwe dla dobrostanu zwierząt. W chowie przemysłowym zwierzęta są bardzo zagęszczone, trzymane w nieprzyjaznym środowisku, które zagraża ich dobrostanowi z uwagi na brak możliwości ruchu i naturalnych zachowań. W takich warunkach fizjologiczne potrzeby zwierząt nie są zaspokajane, co negatywnie wpływa na ich zdrowie i dobrostan.

32 Przejście na bardziej zrównoważoną hodowlę z wyższym dobrostanem może znacząco wpłynąć na ochronę środowiska naturalnego i złagodzenie skutków zmiany klimatu. Promowanie dobrze zarządzanych systemów ekstensywnych daje konkretne możliwości poprawy dobrostanu zwierząt, zachowania bioróżnorodności i ochrony środowiska naturalnego. Systemy ekstensywnego wypasu mogą przyczynić się do zmniejszenia CO2 w środowisku naturalnym, poprzez lepsze zarządzanie pastwiskami i liczbą zwierząt adekwatną do możliwości hodowli. Zmniejszenie zagęszczenia zwierząt ograniczy również ilość emitowanych gazów cieplarnianych (metanu i azotu) przez nie wytwarzanych. Eurogroup popiera przejście na ekstensywne formy hodowli i wzywa do przeprowadzenia rzetelnej oceny wpływu na dobrostan zwierząt poszczególnych opcji polityk proponowanych przez Komisję Europejską. Czynnik dobrostanu zwierząt w systemach produkcji wspieranych przez WPR musi być w pełni wzięty pod uwagę przy dokonywaniu takiej oceny.

33 3. Zrównoważony rozwój terytorialny
Systemy produkcji bardziej przyjazne dobrostanowi zwierząt z reguły wymagają większych nakładów pracy i, w konsekwencji, przyczyniają się do wzrostu zatrudnienia na obszarach wiejskich oraz ich rozwoju. Komisarz potwierdził wsparcie dla lokalnych społeczności i rozwoju krótszych systemów dystrybucji. Wiemy, że konsumenci, którzy kupują produkty bezpośrednio od rolników, biorą pod uwagę metody produkcji i kwestie dobrostanu zwierząt będących jego częścią. Środki wspierania rozwoju obszarów wiejskich powinny również brać pod uwagę poprawę dobrostanu zwierząt.

34 Pozytywne aspekty Eurogroup przyjmuje z zadowoleniem niektóre aspekty zawarte w Komunikacie, uważając że mogłyby one wnieść wkład w rozwój zrównoważonych gospodarstw rodzinnych, zamiast kontynuować promowanie nadmiernej intensyfikacji rolnictwa w UE. Aspekty o których mówimy, to: osiągnięcie bardziej sprawiedliwego podziału płatności dla rolników i koncepcja ograniczania (maksymalnego pułapu) płatności; przeznaczanie płatności czynnym zawodowo rolnikom, co zagwarantuje, że subsydia UE będą wypłacane tylko osobom, które prowadzą funkcjonujące gospodarstwa; kontynuacja i wzmocnienie filara rozwoju obszarów wiejskich w WPR

35 Konkluzja W Komunikacie Komisji brak jest szczegółowych propozycji poprawy dobrostanu zwierząt poprzez politykę rolną UE. Eurogroup wzywa Komisję do zawarcia następujących kwestii w propozycjach ustawowych: Wsparcie dobrostanu zwierząt zarówno w ramach filara I oraz filara II dotyczącego rozwoju obszarów wiejskich; Obowiązkowe wprowadzenie przez państwa członkowskie dopłat z tytułu dobrostanu w programach ROW i przeznaczenie odpowiedniego budżetu na ten cel; Ocena wpływu musi zawierać ocenę wpływu poszczególnych polityk na dobrostan zwierząt.

36 Co proponujemy: Płatności związane z lepszym traktowaniem zwierząt, które w pełni przyczyniłyby się do rozwoju zrównoważonego rolnictwa

37 1. Podstawowa płatność z tytułu dobrostanu zwierząt
Proponujemy, aby rolnicy otrzymywali subsydia z filara I na podstawie przestrzegania ustawowych wymagań dotyczących dobrostanu zwierząt. To stanowiłoby mocny bodziec dla rolników do przestrzegania prawa. Obecnie większość gospodarstw nie respektuje przepisów dotyczących dobrostanu zwierząt, a obecne przepisy cross-compliance nie wystarczają, aby znacząco poprawić przestrzeganie tych wymogów przez większość rolników. Przyznawanie subsydiów tylko tym, którzy przestrzegają wymogi, byłoby znacznie skuteczniejszym bodźcem. Rolnicy, którzy zdecydują sie na przestrzeganie nowych ustawowych wymogów dotyczących dobrostanu zwierząt powinni otrzymać subsydia równoważące koszty produkcji przy lepszych standardach dobrostanu zwierząt. Tego typu subsydia można by zakwalifikować jako płatności Zielonego Koszyka, w ramach Porozumienia dotyczącego Rolnictwa WTO, nie naruszające zasad handlowych.

38 2. Dodatkowe subsydia za wprowadzanie bardziej zaawansowanych standardów dobrostanu zwierząt
Popieraliśmy dane państwom członkowskim, zgodnie z artykułem 68 Rozporządzenia Rady (WE) NR 73/2009 z dnia 19 stycznia 2009 ustanawiającego wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego dla rolników w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiającego określone systemy wsparcia dla rolników, możliwości wykorzystania części ich narodowych kopert na poprawę dobrostanu zwierząt. Popieramy wprowadzenie takiej możliwości również w przyszłej WPR, dla standardów wyższych aniżeli ustawowo określone. Wierzymy, że wsparcie powinno być udzielone na bazie ścisłych kryteriów, odnoszących się do standardów znacząco wykraczających poza wymogi prawne. Obecnie artykuł 68 zawiera wiele celów, i jest głównie wykorzystywany przez państwa członkowskie dla sektora mlecznego w następstwie kryzysu gospodarczego. Naszym zdaniem nie powinien on być wykorzystywany do kompensowania załamań rynku i niestabilności cen, a do rekompensowania rolnikom dodatkowych zobowiązań w sferze dobrostanu zwierząt i ochrony środowiska

39 3. Rozwój obszarów wiejskich (ROW)
Obecne rozporządzenie dotyczące ROW zawiera pewną liczbę środków, które wspierając różne działania, potencjalnie mogą wpłynąć na poprawę dobrostanu zwierząt. W osi I dotyczy to inwestycji, szkoleń, korzystania z usług doradczych, udziału w systemach gwarancji wysokiego dobrostanu i wdrażania nowych standardów prawnych. Środki te pozwalają zapewnić znaczące wsparcie rolnikom, którzy chcą poprawić dobrostan zwierząt w swoich gospodarstwach. Naszym zdaniem powinny one pozostać w przyszłej polityce rolnej.

40 ROW – oś II W ramach osi II, płatności z tytułu dobrostanu zwierząt (środek 215) pozwalają na wsparcie rolników za wprowadzenie pewnych standardów dobrostanu zwierząt, które w sposób znaczący wykraczają poza wymogi prawne. Obecnie środki te są wykorzystywane w niewielkim stopniu, bowiem zostały zawarte jedynie w ok. 20 % programów ROW, a ich przeznaczenie jest dyskusyjne z punktu widzenia efektywności wymogów poprawy dobrostanu zwierząt. Również budżety przeznaczone na ten środek są niewystarczające na wprowadzenie istotnych zmian pozwalających na polepszenie dobrostanu w danym kraju czy regionie Niemniej jednak płatności z tego tytułu dają dobry potencjał na poprawę dobrostanu zwierząt, czego przykładem są wyniki jego implementacji w Szkocji od roku 2005 w sektorze hodowli owiec i bydła. Jego wstępna ocena przeprowadzona w roku 2008 pokazała, że „nastąpiła poprawa, której by nie było, gdyby zależała jedynie od praw rynku, szczególnie, że przenoszenie atrybutów dobrostanu zwierząt poprzez łańcuch marketingowy nie jest łatwo osiągalne dla takich gatunków jak owce czy bydło mleczne”

41 Wzywamy Komisję i Państwa Członkowskie, aby pozostawiły środek 215 “płatności z tytułu dobrostanu zwierząt” w przyszłej WPR, ustaliły obowiązek jego obligatoryjnego wprowadzenia oraz określiły budżet na ten cel. Ponadto nie jest sprawą jasną, czy obecnie władze krajowe, regionalne i organizacje rolnicze mają pełną świadomość różnych możliwości, które w ramach rozwoju obszarów wiejskich mogą służyć poprawie dobrostanu zwierząt gospodarskich, toteż Eurogroup jest przekonana, że właściwe mechanizmy powinny zostać zawarte w reformie WPR, tak by zapewnić, że rolnicy będą lepiej informowani o możliwościach wykorzystania środków na poprawę dobrostanu zwierząt.

42 Reasumując:

43 Czy musi być tak … © Mark Rissi

44 Czy powinno być tak …

45 KRZYSZTOF JĘDRZEJEWSKI
Dziękuję za uwagę KRZYSZTOF JĘDRZEJEWSKI