Grażyna Poraj, Magdalena Poraj

Prezentacja na temat: "Grażyna Poraj, Magdalena Poraj"— Zapis prezentacji:

1 Grażyna Poraj, Magdalena Poraj
„JESTEM” Program profilaktyczno-edukacyjny dla młodzieży Grażyna Poraj, Magdalena Poraj Instytut Psychologii Uniwersytet Łódzki ŁÓDŹ 2005

2 Poczucie własnej wartości odgrywa w życiu każdego człowieka szczególną rolę. Determinuje wiele zachowań, styl funkcjonowania w relacjach z innymi, decyduje o samopoczuciu i stopniu akceptacji siebie. Gdy jest właściwe, otwiera człowiekowi perspektywę rozwoju i, w efekcie, pozwala na satysfakcjonujące życie. Kiedy jest zbyt niskie, może przyczyniać się do powstawania różnorodnych zaburzeń, konfliktów z innymi ludźmi, uwalniania negatywnych emocji, poczucia winy czy osamotnienia. To prosta droga do wszelkich uzależnień. Celem programu profilaktyczno-edukacyjnego JESTEM jest uporządkowanie wiedzy o sobie. Uczestnicy mają okazję do pogłębiania świadomości wizerunku własnej osoby w oczach swoich oraz innych osób. Program daje im szansę na odszukanie w sobie jak najwięcej pozytywnych cech i mocnych stron. Pozwala na utrwalanie pozytywnego obrazu siebie, a jednocześnie pomaga w rozwijaniu umiejętności wykorzystywania mocnych stron do realizacji różnorodnych celów. Wiara w siebie daje poczucie bezpieczeństwa, wzmacnia wewnętrznie, pozwala na niezależność i czyni ludzi odpornymi na złe wpływy z zewnątrz. Program adresowany jest do młodzieży szkolnej. Może być pomocny w pracy wychowawczej i profilaktycznej pedagogów, którzy cieszą się zaufaniem uczniów.

3 Ćwiczenie 1 „Wszyscy Ci, którzy…” (Zabawa integracyjna, źródło: J. Rojewska, Grupa bawi się i pracuje. Część II., Wałbrzych, 2000: Oficyna Wydawnicza UZUS) Celem ćwiczenia jest integracja uczestników zajęć i zbudowanie klimatu współpracy w grupie. Materiały: krzesła – o jedno mniej niż uczestników. Przebieg ćwiczenia: Wszyscy siedzą w kręgu, a jedna osoba (np. ochotnik) stoi w środku, ponieważ nie ma swojego krzesła (wcześniej odejmujemy jedno krzesło). Prowadzący podaje komendę, na którą niektóre osoby muszą wstać i szybko zamienić się miejscami. Np. „A teraz zamieniają się miejscami wszyscy ci, którzy mają niebieskie oczy”. Na tę komendę wstają i biegną do innych krzeseł wszystkie osoby, które mają niebieskie oczy. Osoba podająca komendę stara się znaleźć krzesło dla siebie. Osoba, której nie uda się usiąść na krześle, pozostaje w środku kręgu i podaje kolejną komendę. Osoby zamieniają się miejscami itd.

4 Ćwiczenie 2 Zabawa integracyjna: BINGO Celem ćwiczenia jest integracja uczestników zajęć i zbudowanie klimatu współpracy w grupie. Materiały: arkusze BINGO (załącznik nr 1), mazaki Przebieg ćwiczenia: Prowadzący rozdaje uczniom arkusze BINGO Zadaniem uczestników jest wypełnienie poszczególnych chmurek imionami członków grupy (za ich zgodą), do których odnoszą się zawarte w nich informacje (po jednej osobie w chmurce). Zadanie jest na czas, osoba, która skończy jako pierwsza krzyczy BINGO Uwaga: Jedną osobę można wpisać maksymalnie do 2 chmurek

5 Osoba, która ma dobre oceny
Osoba, która dobrze tańczy Osoba, która jest sprawna fizycznie Osoba o długich włosach Osoba, która lubi kino Osoba, która dużo czyta Osoba, która nosi okulary Osoba, która mieszka za miastem Osoba, która lubi lody Osoba, która lubi pizzę Osoba, która zna angielski, itd. Osoba, która często się uśmiecha

6 Ćwiczenie 3 Moja klasa Celem ćwiczenia jest analiza grupy pod względem ujawnianych cech osobowych, ważnych z punktu widzenia funkcjonowania w grupie rówieśniczej. Materiały: arkusze MOJA KLASA ( załącznik nr 2 ), mazaki Przebieg ćwiczenia: Uczestnicy wypełniają przygotowane wcześniej arkusze. W poszczególne pola okręgu wpisują imiona różnych osób z klasy, którym mogą przyporządkować podane cechy (maksymalnie po 3 w każdej części koła). Na dużym arkuszu (tablicy) porządkują zebrany materiał, przyporządkowując konkretne osoby do podanych w diagramie cech w polach koła. Grupa, pod kierunkiem prowadzącego, analizuje, które z cech sprzyjają, a które utrudniają funkcjonowanie w grupie.

7 skromny pogodny silny zdecydowany nieśmiały ugodowy narzucający swoją wolę skryty przebojowy uległy uczynny bezkompromisowy

8

9 Ćwiczenie 4 Jak widzę siebie? Jak widzą mnie inni? Celem ćwiczenia jest ułatwienie samopoznania pod kątem cech i zachowań określających poczucie własnej wartości. Materiały: arkusz Skali Poczucia Własnej Wartości (SES) (załącznik nr 3), mazaki, materiały na temat autoprezentacji (załącznik nr 4) Przebieg ćwiczenia: Prowadzący rozdaje grupie arkusze Skali Poczucia Własnej Wartości Rosenberga. Uczestnicy wypełniają skalę, a następnie obliczają wyniki na podstawie klucza podanego przez prowadzącego. SPWW określa poziom poczucia własnej wartości (niski, przeciętny lub wysoki). Kolejnym krokiem jest dyskusja na temat indywidualnych wyników uczestników zajęć: - Czy są zgodne z dotychczasową wiedzą o sobie? - Jakie konsekwencje dla funkcjonowania w grupie i własnego rozwoju mają: samoocena wysoka, przeciętna, niska? - Co wpływa na samoocenę? - Jak budować własną samoocenę? Na tle wiedzy uczestnikami sobie prowadzący omawia z uczestnikami zjawisko autoprezentacji oraz czynniki, jakie ją tworzą (załącznik nr 4)

10 Skala Poczucia Własnej Wartości (SES) M. Rosenberga; adaptacja Z
Skala Poczucia Własnej Wartości (SES) M. Rosenberga; adaptacja Z. Juczyński, 1997 Ogólnie mówiąc jestem z siebie zadowolony………… ZT T N ZN Czasami myślę, że jestem całkiem do niczego……….ZT T N ZN Jestem przekonany, że mam kilka atutów…………….ZT T N ZN Potrafię robić różne rzeczy tak dobrze, jak większość innych ludzi……………………………. ZT T N ZN Mam poczucie, że nie mam, z czego być dumnym… ZT T N ZN Czasami wyraźnie czuję, że jestem niepotrzebny……ZT T N ZN Mam poczucie, że jestem wartościową osobą, przynajmniej na równi z innymi………………………. ZT T N ZN Chciałbym mieć więcej poważania dla siebie…………ZT T N ZN Ogólnie ujmując, jestem skłonny uważać siebie za pechowca…………………………………….. ZT T N ZN Staram się pozytywnie patrzeć na siebie …………ZT T N ZN ZT – zdecydowanie tak T – tak N – nie ZN – zdecydowanie nie Klucz: Punktacja: ZT – 1 pkt.; T – 2 pkt.; N – 3 pkt.; ZN – 4 pkt. W pytaniach: 2, 5, 6, 8, i 9 występuje odwrócona punktacja (ZT – 4 pkt.; T – 3 pkt.; N – 2 pkt., ZN – 1 pkt.). Normy: 10 – 19 – wyniki wysokie 20 – 25 – wyniki przeciętne 26 – 40 – wyniki niskie

11 AUTOPREZENTACJA A SAMOOCENA
Żyjąc wśród ludzi bardzo często doświadczamy sytuacji, w których musimy zaprezentować samych siebie. W zależności od sytuacji staramy się eksponować te cechy, które są istotne dla pełnionych ról, np. w roli ucznia chcemy być postrzegani jako sumienni, obowiązkowi, pracowici, grzeczni, punktualni, etc. Niezależnie jednak od tego, jaką pełnimy rolę, cały czas jesteśmy sobą. Sztuka autoprezentacji polega na takim przedstawieniu siebie, jakiego oczekują od nas inni ludzie, czyli na ekspozycji takich cech, aspektów własnej osoby, które są pożądane w określonej sytuacji. Pozytywna autoprezentacja zależy od wielu czynników, takich jak: otwartość, życzliwość w stosunku do ludzi, kreatywność, wiedza i doświadczenie, ale ważne jest także pierwsze wrażenie, które powstaje w pierwszej minucie (niektórzy mówią nawet o pierwszych 11 sekundach) spotkania.

12 Na naszą atrakcyjność, a co za tym idzie na jakość pierwszego wrażenia maja wpływ zachowania niewerbalne, czyli tzw. mowa ciała. Jak pokazują badania, słowa używane w codziennych kontaktach stanowią zaledwie 30% informacji płynącej z naszej strony, zaś komunikacja niewerbalna to 70 %. Składają się na nią: gesty, mimika, postawa ciała, ton głosu, kontakt wzrokowy ubiór, wygląd zewnętrzny – jest komunikatem o Twoim stosunku do siebie i do ludzi, z którymi się spotykasz, odległość od rozmówcy – dystans przestrzenny.

13 Ćwiczenie 5 Moje terytorium, czyli jak chronić się przed ingerencją innych ludzi Celem ćwiczenia jest uświadomienie uczestnikom jak duży wpływ na ich życie mają oni sami oraz jak duży wpływ mają osoby z ich otoczenia, a także jak chronić się przed niekorzystną ingerencją innych osób. Materiały: Arkusze MOJE TERYTORIUM (załącznik 5), mazaki, arkusze papieru, Przebieg ćwiczenia: Burza mózgów na temat „terytorium psychologicznego człowieka”. Uczestnicy wypełniają według instrukcji załącznik nr 5. Dyskusja z grupą uwzględniająca następujące zagadnienia: - Dlaczego ludzie przekraczają terytorium innych? (ustalamy listę przyczyn) - Kto najczęściej przekracza granice terytorium psychologicznego innych? - Jak się przed tym skutecznie bronić?

14 Chciałbym wpływać na innych w zakresie
Inni wywierają na mnie wpływ w zakresie: Chcę zachować dla siebie: Dlaczego ludzie przekraczają terytorium innych? Ustalamy listę przyczyn. Kto najczęściej to robi? Jak się przed tym bronić?

15 ARKUSZ EWALUACYJNY Proszę oceń zajęcia, w których uczestniczyłeś przez ustosunkowanie się do podanych niżej twierdzeń. Zaznacz swoją odpowiedź na 5-stopniowej skali, zakreślając kółkiem cyfrę, która oddaje stopień zgodności z danym stwierdzeniem: 1 – „całkiem się nie zgadzam” 2 – „raczej się nie zgadzam” 3 – „nie mam zdania” 4 – „zgadzam się w większości” 5 – „zgadzam się w pełni” Byłem zainteresowany/a tematem zajęć………………………………………… Spędziłam/spędziłem miło czas…………………………………………………… Odpowiadała mi atmosfera panująca w trakcie zajęć…………………………… Będę potrafił/a skorzystać z podanej wiedzy……………………………………… Prowadzący byli dobrze przygotowani do zajęć………………………………… Zajęcia poprawią moje kontakty z kolegami……………………………………… Dowiedziałem się czegoś nowego o sobie………………………………………… Czuję, że nie zmarnowałem tu czasu……………………………………………… Które ćwiczenie najbardziej ci się podobało? Dlaczego? ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Które ćwiczenie sprawiło Ci największą trudność? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….