dr n. med. Barbara Baranowska

Prezentacja na temat: "dr n. med. Barbara Baranowska"— Zapis prezentacji:

1 dr n. med. Barbara Baranowska
Znaczenie jakości narodzin dla dziecka i jego rodziców w świetle wybranych badań dr n. med. Barbara Baranowska

2 Czym jest jakość narodzin?
Pozytywne przeżycie Zdrowa matka/zdrowe dziecko Niski koszt opieki przy wysokiej jakości Brak powikłań i sytuacji niestandardowych Brak bólu Szybki poród Intensywna opieka medyczna … Dla różnych osób pojęcie jakości narodzin może oznaczać bardzo różne rzeczy. Większość z tych atrybutów tyczy się kobiety. Bardzo rzadko odnosimy się do sfery niefizycznej i do skutków długofalowych. 2

3 Całościowe spojrzenie na narodziny
Fizjologia porodu Uwarunkowania psychologiczno -emocjonalne Kontekst społeczno-kulturowy Chcemy zaproponować spojrzenie na narodziny na 3 poziomach Fizjologia Kontekst psychologiczno-emocjonalny Kontekst społeczno-kulturowy Obecnie coraz wiemy o związkach między tymi trzema poziomami, coraz więcej wiemy o wpływie sytuacji zewnętrznej na fizjologiczny, hormonalny mechanizm porodu, co robić, jak go wspierać, aby przebiegał w sposób optymalny. I w dalej części naszej prezentacji chciałyśmy tym się zająć. 3

4 Matka Dziecko stres trauma mobilizacja, gotowość do wysiłku
ruch, instynktowne poszukiwanie dogodnej pozycji wyrzut adrenaliny w 2. okresie porodu  odruch wyparcia płodu noradrenalina  uruchomienie zachowań opiekuńczych stymulacja układu oddechowego ochrona struktur mózgowych przed niedotlenieniem aktywacja układu odpornościowego trauma brak możliwości łagodzenia bólu poród zabiegowy, operacyjny, trudny PTSD naruszenie podmiotowości, nieprzyjazne otoczenie separacja od dziecka obrażenia i powikłania okołoporodowe nieadekwatna stymulacja zaburzenia okresu adaptacyjnego (szybkie odcięcie pępowiny, odśluzowywanie) oddzielenie od matki

5 Powikłania położnicze
Trauma narodzin Depresja poporodowa Brak kontaktu z dzieckiem Problemy w związku Matka Ojciec Zaburzenia więzi Depresja poporodowa PTSD Poród jest procesem zachodzącym w całym systemie. Ten schemat pokazują zarówno moment samego porodu, ale także to, ze konsekwencje porodu trwają dalej, po jego zakończeniu i indukują się nawzajem. Trauma, której doświadczyła matka, wpływa pośrednio na cały system. Oddaje glos Basi. Zaburzenia u dziecka wynikają nie tylko z systemu, maja bardziej pierwotna przyczynę, w przebiegu porodu. Dziecko na poziomie zarówno zmyslowym jak i neurohormonalnym doświadcza traumatycznych narodzin Brak poczucia kompetencji macierzyńskich Dziecko Zaburzenia snu Zaburzenia jedzenia Powikłania położnicze i ich wpływ na jakość życia Płacz 5

6 Czy dziecko czuje? Może wyda sie Państwu, że to pytanie retoryczne, czy jednak? Jeszcze w latach 90 dziecko opisywano jako ... Do dziś niektórzy poddaja pod wątpliwośc zdolność noworodka do oczuwania bólu. Prowadzone kilkanascie lat temu badania wykazały, że 50% neonatologów, nie stosuje analgezji w przypadku inwazyjnych zabiegów, 15% z nich uważ żenoworodek wcale nie czuje bólu, a 35% że nawet jeśli jest cierpi, to nie będzie tego pamiętać. Z obserwacji Emersona, pioniera psychologii perinatalnej wynika, że z 2000 obserwowanych , aż 55% doświadczyło traumy porodowej. nieporadne istnienie, niezdolna do czucia, przytępiona, bez rozumna forma przedczłowiecza, podczłowiek, płacz dziecka jest tylko „niezróżnicowanym” dźwiękiem, jego uśmiech to tylko „grymas twarzy”, a reakcja na ból to tylko „odruch” 6

7 Dzieci (w życiu łonowym i pozałonowym) posiadają wszystkie warunki anatomiczne i neurohormonalny system związany z odczuwaniem bólu. Dzieci demonstrują go poprzez zmiany zachowania, i wykazują pamięć związaną z bolesnymi doświadczeniami. Dziś ponad wszelką wątpliwość , dysponując dowodami naukowymi możemy stwierdzić, że ... Pain and its effects in the human neonate and fetus. Anand K.J.S., Hickey P.R. (1987) New England Journal of Medicine 317 (21),

8 Przyjrzyjmy sie zatem w jaki sposób dzieci percepują bolesne doświadczenia porodowe. Ściezka traumy rozpoczyna się w strukturach wzgórza - Jądro migdałowate jest podstawą wczesnego systemu pamięci emocjonalnej, centrum emocji. To z niego wysyłane sa sygnaly do przysadki, która produkuje ACTH adrenokortykotropiną, stymulującą korę nadnerczy do sekrecji kortyzolu. W ten sposób w reakcji na emocję pobudzony zostaje układ wegetatywny. Istnieje także struktura zwana hipokampem, będąca niejako centrum świadomości, jest podstawą pamięci deklaratywnej, pozwala zamieniać emocje na procesy poznawcze. Jednakże hipokamp zaczyna prawidłowo funkcjonować dopiero w 2 roku życia, do tego czasu emocje, które nie mogą zostać poddane procesom abstrakcyjnym wciaż nanowo pobudzają ukłąd wegetatywny. Dodatkowym problemem jest to, że kortyzol niszczy komórki hipokampa, stały wysoki poziom pobudzenia kory nadnerczy prowadził będzie do nieodwracalnych uszkodzeń tej struktury. KORTYZOL ACTH ". . . trauma narodzin, zakodowana zostaje w systemie wzgórze-jądro migdałowate-kora nadnerczy jest wdrukowana głęboko w ukryte w podświadomości wspomnienia, więc może się odnawiać w trakcie trudnych sytuacji w dorosłym życiu” 8

9 Co czuje dziecko ? Życie wewnątrzłonowe Świat pozamaciczny
Ciepło, miękko Zimno, szorstkie powierzchnie Ciemno Ostre światła Stłumione dźwięki, rytmiczne bicie serca matki Nieprzyjemne hałasy, narzędzia, aparatury, ludzkie głosy…. Matczyny zapach Intensywny zapach lateksowych rękawiczek, zapach środków dezynfekcyjnych, perfumy… A co może czudziecko przychodząc na świat? Doświadcza ono niejednokrotnie drastycznej zmiany środowiska. Ciepłe i miękkie łono matki zamienia się wychłodzoną czasem salę porodową. Znam szpitale, gdzie dziecko zaraz po urodzeniu kładziono na zimny metalowy stolik przykryty jedynie serwetą, a dopiero później na brzuch matki. Dzieci rodzące się do wody nie doznają tak wielkiej różnicy ciśnienia, ani miękkości, wykonują spokojne ruchy, nie prężąc się jak wyciągane z krocza. Z ciemności, przybywa pod ostrzał lamp, jakże często krocze w najważniejszym momencie jest silnie oświetlane. Pieknie widać gdy rodzą się dzieci w zaciemnionym pomieszczeniu, szeroko otwierają oczy, spokojnie przyglądając się światu Cisza, kojący dzwięk matczynego serca, zamieniamy na brzdęk nożyczek, odgłos jadącego po korytarzu wózka, czy głośne wołanie... No i zapachy, znane od 9 miesięcy zamieniamy w lateks, spirytus, chanel n 5 czy noestety papierosy.... 9

10 Warto uprawiać czułe położnictwo i wierze, że właśnie tak staracie się Państwo przyjmować dzieci na świat? A teraz Spójrzmy jak w świetle badan można spojrzeć na przebieg i konsekwencje pewnych scenariuszy porodowych? 10

11 Wpływ znieczulenia zewnątrzoponowego
Powikłania zdarzają się raz na ok. 120 tysięcy znieczuleń. Bóle kręgosłupa, mówi się również o bardzo niewielkim ryzyku uszkodzenia tzw. korzenia nerwowego, co kończy się kilkudniowymi bólami korzonkowymi u przyszłej matki. Jednym z aspektów porodu jest szeroko ostatnio dyskutowane zzo. Widzą tu Państwo autentyczny cytat z internetu. Są to jedyne powikłania jakie według wiedzy autorów wiążą się ze znieczuleniem regionalnym. Autentyczny cytat z portalu medycznego dla kobiet cięzarnych 11

12 Wpływ znieczulenia zewnątrzoponowego
Zmiany zachowania noworodków określanych przy pomocy NBAS (Neonatal Behevioral Assessment Scale) Dzieci bardziej drażliwe i mniej dojrzałe motorycznie w 3 dni po urodzeniu Uboższe reakcje na bodźce w pierwszym miesiącu życia Matki, które rodziły w zzo spędzały mniej czasu ze swoimi dziećmi podczas pobytu w szpitalu Analiza wykazała również, że miały one dłuższe porody, częściej ukończone zabiegowo oraz częściej otrzymywały oksytocynę Czy znieczulenie wpływa jednak na rodzące sie dziecko? Sepkowski dokonał oceny zachowania noworodków 1, 3, 7 oraz 28 dniu życia dziecka cioro dzieci, których matki w trakcie porodu otrzymały zzo , grupę kontrolną 20 –cioro dzieci, których matki rodziły bez znieczulenia. ... Inne badania pokazują, że matki, znieczulane do porodu zewnątrzoponowo w okresie połogowym częściej określały swoje dzieci, jako sprawiające trudności w opiece Przyczyną tego stanu rzeczy jest prawdopodobnie zaburzenie wydzielania Prolaktyny i endogennej oksytocyny odpowiedzialnej jak wiemy za zachowań opiekuńcze Local-regional anesthesia during childbirth: effect on newborn behaviors. (1974) Standley K, Soule AB, Copans SA, Duchowny MS Science Nov 15;186(4164):634-5 The effects of maternal epidural anesthesia on neonatal behavior during the first month. (1992) Sepkoski CM, Lester BM, Ostheimer GW, Brazelton TB.. Dev Med Child Neurol. Dec;34(12): 12

13 Wpływ znieczulenia Dzieci matek, które rodziły bez znieczulenia farmakologicznego (zzo) oceniane w skali NACS (Neurologic and Adaptive Capacity Score) silniej reagowały na stymulację wizualną, dźwiękową i stymulację światłem, wykazywały szybszą habituację lepiej reagowały na utulenie Im więcej leków narkotycznych i sedatywnych, tym niższe wyniki na skalach neurobehawioralnych uzyskiwało dziecko Badano również wpływ leków podawanych podczas porodu matce na stan zdrowia i zachowanie noworodka. 42 noworodki badano za pomocą skali neuroadaptacyjnej i stwierdzono, że .... Drug-hormone interactions on neurobehavioral responses in human neonates. (1996) E.K.Emory, L.J. Schlackman and K. Fiano Infant Behavior and Development 19 (2), 13

14 Wpływ znieczulenia Podatność rozwijającego się mózgu dziecka na leki podawane w okresie okołoporodowym Biochemiczne mikrozmiany w trakcie tworzenia i migracji neuronów, formowania neurytów, synaps, neurotransmiterów, oraz receptorów Funkcjonalna neuroteratogenność – zaburzenie pracy systemu neurohormonalnego oraz procesów termoregulacyjnych Sposób prowadzenia porodu oraz podawane matce leki mogą wpływać również na układ immunologiczny noworodka Dysponujemy dowodami, że mózg dziecka jest plastyczny. Co czasem może działć na naszą korzyś , a czasem nie. Kiedy podajemy matce leki, dziecko jest równiez poddawane jego działaniu. Dochodzi do .... Mówimy tu o tzw. Neuroteratogenności mózgu Mózg, który wydaje się „normalny” może być funkcjonalnie niepełnosprawny. Effects of perinatal medication on the developing brain. (1992). M. Mirmiran and D.F. Swaab In J.G. Nijhuis (Ed.), Fetal Behavior Oxford University Press, London Labor affects cytokine production in newborns (1998) Bessler H. et al.,. Am J Reprod Immunol, 39(1):27-32 14

15 Znieczulenie farmakologiczne
„Czy narkomanami stajemy się już w trakcie porodu? „Nie dziwią doniesienia, że u dziecka mogą wystąpić długoterminowe efekty użycia przez matkę leków w okresie okołoporodowym. Receptory w mózgu reorganizują się podczas precyzyjnych stadiów rozwoju, szczególnie w okresie perinatalnym i okresie dojrzewania. Tak jest prawdopodobnie w przypadku receptorów oksytocynowych, opiatowych, insulinowych etc. Nie istnieją leki podawane matce, które pozostają bez wpływu na dalsze życie dziecka”. Odent 1993 Michel Odent zastanawiał się nad zbieżnością nasilenia zjawiska narkomani i rosnącego od kilku dekad wysokiego wskaźnika uszkodzeń okołoporodowych i spadku jakości narodzin. Podkreślał, że nie ma leków, które podawane matce, nie wpływały by na dalszy rozwój dziecka.

16 Wpływ znieczulenia Zbadano 200 osób nadużywających opiaty w Sztokholmie, urodzonych w latach oraz 262 osoby z rodzeństwa urodzonych w tym samych latach. Wśród dorosłych osób zażywających narkotyki znacząco więcej było tych, których matki w trakcie porodu otrzymywały znieczulenie (25% v 16%, chi 2 = 5.83, df = 1, p = 0.02) Badano, czy podawanie matce podczas porodu substancji narkotycznych w celu znieczulenia, może być czynnikiem ryzyka uzależnienia ich dzieci od opiatów w wieku dorosłym. Okazało się, że .... Opiate addiction in adult offspring through possible imprinting after obstetric treatment. (1990). Jacobson B, Nyberg K., Gronbladh L., Eklund G., Bygdeman M., Rydberg U. British Medical Journal, 301, 16

17 Wpływ znieczulenia Efekt dawki - im wyższe były dawki leków, tym większe ryzyko nadużywania narkotyków. Ryzyko uzależnienia w wieku dorosłym było tym wyższe, im bliżej narodzin dziecka podawano leki. Teoria wdrukowywania (imprintingu) podczas porodu związana jest z działaniem katecholamin. Silniejszy efekt działania znieczulenia przy porodzie na późniejsze uzależnienie od narkotyków u mężczyzn może być związany z wyższą koncentracją testosteronu, który ułatwia imprinting. Jacobson i wsp. zaobserwowali również …. Podobne wyniki uzyskano w Stanach Zjednoczonych Podaż kilku dawek opiatów lub barbituranów w trakcie porodu wiązał się z używaniem narkotyków w wieku dorosłym, znieczulenie ogólne, w szczególności tlenkiem azotu, powoduje ryzyko rozwinięcia przez dziecko nałogu amfetaminowego w dorosłym życiu. Perinatal medication as a potential risk factor for adult drug abuse in a North American cohort. (2000) Nyberg K, Buka SL, Lipsitt LP. Epidemiology. Nov;11(6): Obstetric Pain Medication and Eventual Adult Amphetamine Addiction in Offspring Jacobson B et al. (1990),, Acta Obstetrica Gynecol Scandinavica, 67: 17

18 Stosowanie Dolarganu w Polsce
ok. 70% szpitali od 10% do nawet 100% porodów drogami natury Jak to wygląda u nas? W około 70% szpitali podaje się kobietom opioidy

19 Fot. East News Przyjrzyjmy się rodzącemu się dziecku. Czy cięcie cesarskie to rzeczywiście są to bezstresowe narodziny? Przez wielu uważane za bardziej bezpieczny dla dziecka sposób przyjścia na świat. 19

20 Negatywne konsekwencje cc dla dziecka
3 x wyższe ryzyko śmierci w przypadku cc elektywnego v PSN Brak kolonizacji florą bakteryjną bytującą w drogach rodnych matki układ trawienny nie funkcjonuje prawidłowo Brak ewakuacji płynu owodniowego z dróg oddechowych problemy z oddychaniem, zaburzenia oddychania (RDS), przetrwałe nadciśnienie płucne oraz przejściowe tachypnoe Powikłania śródoperacyjne: zranienia skóry dziecka, uszkodzenia czaszki, narządów wewnętrznych, splotu barkowego, złamania obojczyka i krwawienia śródczaszkowe   Jatrogenne wcześniactwo  Nagła różnica ciśnień – zaburzenia w układzie kranialnym Carroli, Villar, Zavalenta 2007; Słomko, Bręborowicz 2005   

21 Długofalowe skutki cesarskiego cięcia porównanie 2 grup pierworódek, 103 cc i 103 PSN
Pomiędzy 3. a 6. dniem po porodzie Matki po cc: częściej zgłaszały ból i określały siebie jako depresyjne, negatywna percepcja porodu Wyraźna różnica między cięciem planowym/nieplanowym, znieczuleniem ogólnym/ miejscowym Różnica w czasie, długości i jakości pierwszego kontaktu w dwu grupach Badanie prospektywne wielorazowe, trwające cztery lata obejmowało wywiady z kobietami w pierwszych dobach po porodzie, dwa miesiące po porodzie oraz rok i cztery lata po porodzie. Dwie grupy pierworódek , 103 cc i 103 PSN W pierwszym tygodniu połogu Matki po cc ….. Follow-up study of psychological consequences of caesarean childbirth. (1988) Garel M, Lelong N, Kaminski M. Early Hum Dev. Mar;16(2-3):271-82 21

22 Długofalowe skutki cesarskiego cięcia
Po 2 miesiącach i w 1 rok po porodzie Matki po cc częściej zgłaszały problemy psychosomatyczne Matki po cc w 2 miesiące po porodzie były bardziej skoncentrowane na sobie i czuły się mniej pewnie w opiece nad dzieckiem Po roku różnice te wyrównały się Następnie Wysyłano kwestionariusz po 2 miesiącach i 1 rok po porodzie Badano psychiczny stan matki i relację matka-dziecko Follow-up study of psychological consequences of caesarean childbirth. (1988), Garel M., Lelong N., Kaminski M., Early Hum Dev, 16(2-3):271-82 22

23 Długofalowe skutki cesarskiego cięcia
4 lata po porodzie Nie było różnicy między sposobem porodu a ogólnym stanem zdrowia matek Matki po cc: mniej kolejnych dzieci i większe trudności z zachodzeniem w ciąże czuły się częściej zmęczone 9% matek korzystało z pomocy psychiatrycznej Dzieci po cc częściej były hospitalizowane Ogólny rozwój i zachowanie dziecka opisywane przez matki nie różniło się w obydwu grupach Psychosocial consequences of caesarean childbirth: a four-year follow-up study. (1990), Garel M., Lelong N., Kaminski M. Early Hum Dev, 21(2):105-14 23

24 Epigenetyczna modulacja podczas porodu
Ekspresja genów FENOTYP środowisko Czynnik modulujący Dysponujemy dziś wiedzą łącząca poszukiwania biologii molekularnej, genetyki, fizjologii i medycyny klinicznej. Posiadamy informacje na temat epigenetycznej modulacji podczas porodu? Co to oznacza Genom ludzki jest zbiorem genów, zapisem informacji. Dzięki ekspresji genów, powstaje fenotyp – zespół cech organizmu wykształconych w trakcie jego rozwoju na skutek oddziaływania genotypu ze środowiskiem. Istnieją czynniki modulujące ekspresję genów, niektóre hamują lub aktywują transkrypcję, wyciszają lub aktywują dane geny, są rodzajem zwrotnicy, która kieruje rozwój na odpowiednie tory. Jednym z czynników modulujących jest proces metylacji DNA, który hamuje transkrypcję, czyli odczyt genów. Metylacja DNA GENOTYP Epigenetic mechanism and the mismatch concept of the developmetal origins of health and disease. (2007) Godfrey KM, Lillycrop KA, Burge GC, Gluckman PD, Hanson MA, Pediatr Res 61:5-10

25 Zmiany metylacji DNA leukocytów u dzieci urodzonych drogą cięcia cesarskiego
U dzieci po planowym cięciu cesarskim odnotowano wyższy poziom metylacji DNA w leukocytach, niż w przypadku dzieci urodzonych drogą pochwową Zaobserwowano również spadek poziomu metylacji DNA w 3-5 dobie po porodzie, co sugeruje opóźnioną poporodową adaptację kompensacyjną Różnice w genomowej metylacji DNA podczas porodu i zmiany w pamięci komórki mogą tłumaczyć na poziomie molekularnym różnice w ryzyku zachorowań u dzieci w późniejszym wieku, w zależności od drogi porodu W przypadku dzieci urodzonych drogą cc istnieje wyższy poziom metylacji DNA, czyli upraszczając większa ilośc genów została inaktywowana. . W tym przypadku nasza zwrotnica, która kieruje rozwój na nieodpowiednie tory. Spadek poziomu metylacji po 3-5 dniach, pokazuje nam, że organizm dziecka dopiero wtedy, prezentuje opóźnioną adaptację kompensacyjną, starając się dostosować do dynamicznego otoczenia. Epigenetic modulation at birth – altered DNA-methylation in white blood cells after Caesarean section. (2009) Schlinzig i wsp. Acta Pædiatrica, 98(7):1096 - 1099

26 Stres porodowy jako modulator
Synchronizacja i poziom stresu porodowego u dziecka różni się w zależności od drogi i sposobu porodu Planowe cc wiąże się z nieprzystosowawczym stresem okołoporodowy Stres, którego doznaje dziecko w trakcie cc jest natychmiastowy (brak napływu katecholamin obserwowanego podczas porodu pochwowego) Stres, którego doznaje dziecko w trakcie porodu pochwowego narasta stopniowo Stres – ekspresja genów– zmiana fenotypu – trwałe epigenetyczne modyfikacje Czemu tak się dzieje? Eksperymentalne dowody pokazują, iż niepożądany stres, okołoporodowy może trwale zmienić i wyolbrzymić neuroendokrynne i behawioralne odpowiedzi na stres u dorosłego. Emocje matki, silna trauma porodowa, w postaci hormonów „transportowane” są do krwiobiegu dziecka, gdzie wyłapywane są przez białka wiążące DNA w komórkach płodu, powodując inaktywację i aktywację poszczególnych genów prowadząc do nieprawidłowej produkcji receptorów układu neurohormonalnego, a tym samym dysfunkcji emocjonalnych.

27 Zachowanie matki modeluje układ neurohormonalny dziecka
Oś podwzgórze-przysadka-nadnercza podlega wczesnemu „programowaniu funkcji mózgu” pod wpływem tworzonej relacji z matką W pierwszych dniach życia, krótka separacja (do 15 min) oraz rozdzielenie matki i dziecka na ponad 3 godziny powoduje specyficzne i trwałe zmiany: poziomu ACTH i kortyzolu we krwi dziecka, ilości receptorów kortykosteroidowych w hipokampie oraz przysadce Ta modulacja ma równiez miejsce w okresie poporodowym, Zaobserwowano, że .. Welberg, Seckl 2001; Meaney i wsp ; Plotsky PM & Meaney MJ. 1993; Rots i wsp. 1996; Sutanto i wsp

28 Cięcie cesarskie osłabia odpowiedź układu odpornościowego
Dzieci po cc wykazują niższą ekspresję komórkowej odpowiedzi na bodziec, ze względu na niższą liczbę receptorów na powierzchni komórek. Wrodzony układ immunologiczny noworodka nie jest w stanie w optymalny sposób chronić go przed zewnętrznym środowiskiem w pierwszych chwilach po narodzeniu Ekspresja receptorów Toll-podobnych (TLRs) odpowiedzialnych za rozpoznawanie ścian bakterii gram dodatnich i ujemnych, polega na prezentacji liganda- elementu drobnoustroju i aktywuje ścieżkę sygnałową- odpowiedź immunologiczną U dzieci po cc obserwuje się niższy poziom leukocytów i monocytów oraz hormonów immunomodulacyjnych – endorfin, katecholamin, kortyzolu Słabsza ekspresja receptorów T odpowiedzialnych za rozpoznanie ścian bakterii powoduje słabszą reakcję immunologiczną. Dzieci te są słabiej chronione przed patogenami. U tych dzieci obserwuje sie tez niższy ... Labour increases the surface expression of two toll-like receptors in the cord blood monocytes of healthy term newborn, Chung-Min Shen, Shih-Chang Lin, Dau-Ming Niu, Yu Ru Kou Acta Pædiatrica, 98 (6)

29 Zwiększone ryzyko zachorowań u dzieci po cc
astma alergia cukrzyca zapalenie błon śluzowych żołądka i jelit białaczka nowotwór jąder Proszę spojrzeć jakie ma to przełożenie kliniczne .... Kaye i wsp.1991; Cnattingius i wsp. 1995; Håkansson , Källén 2003; Metsala i wsp. 2008; Pistiner i wsp. 2008;Tollanes i wsp. 2008; Cardwell i wsp. 2008;; Cook i wsp. 2008; Lee, D'Alton 2008; Roduit i wsp. 2009

30 Możliwe „pozamedyczne” skutki cięcia cesarskiego – dysfunkcje zachowań i emocji
problemy z karmieniem (dzieci hipertoniczne, nadpobudliwe) problemy z więzią (zaburzeniem pierwszego kontaktu, relatywny brak kontaktu wzrokowego) problemy ze spaniem (np. nocne gwałtowne budzenie - nie związane z głodem) napadowy, nieuzasadniony innymi przyczynami silny płacz (tzw. colic baby) (Kitzinger, 1989) obronność dotykowa niższa wiara w siebie (Emerson 2001) niedomoga integracji sensorycznej (zaburzenia rozwoju psychomotorycznego) Istnieja równiez pozamedyczne skutki cc, powodujące dysfunkcje zachowań i emocji. Płacz może być biologicznym mechanizmem uwalniania hormonów związanych ze stresem, ma na celu oczyszczenie organizmu z ciągłego napięcia związanego z pobudzeniem sympatycznego układu nerwowego - stąd tez zaburzenia spania i trawienia ... 30

31 Reakcja matki na płacz dziecka
Przy wykorzystaniu techniki rezonansu magnetycznego do obrazowania czynnościowego (fRMi), w 2-4 tygodniu po porodzie badano mózg 6 kobiet po elektywnym cc i 6 kobiet po PSN Matki we wczesnym połogu po PSN wykazywały większą wrażliwość na płacz dziecka w zakresie: procesów sensorycznych, empatii, pobudzenia, motywacji, w układzie nagrody i regulacji zachowań Bardzo dziekawe badanie dotyczace interakcji matka-dziecko i jej wpływu na tworzenie się wczesnej więzi przeprowadził zespół swana .... Maternal Brain Response to Own Baby Cry is Affected by Cesarean Section Delivery. (2008) The Journal of Child Psychology and Psychiatry; Swain JE, Tasgin E, Mayes LC, Feldman R, Constable RT, Leckman JF; 49(10) 31

32 Dynamika wzrostu odsetka cesarskich cięć w Polsce
I znów jak to u nas, jak powiedził pewien profesor, jest dobrze, bo gonimy światowe statystyki, jednakże w świetle przedstawionych dowdów, 30,5% cesarskich cięć to dramatyczny wskaźnik . Mamy województwa gdzie wynosi on nawet 37 % Dynamika wzrostu odsetka cesarskich cięć w Polsce

33 Wpływ traumy porodowej na zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji
Zaburzenia zachowania u dzieci (De Sousa 1974) Nerwice wieku dziecięcego (Van Zyl 1977) Zaburzenia psychosomatyczne u dzieci i młodzieży (Koelling 1984) Autyzm dziecięcy (Verny 1977) Trudności w uczeniu się (Grotberg 1970) Anoreksja (Cnattingius i wsp. 1999) Samobójstwa dzieci (Allen 1987, Salk i wsp.1985) Spójrzmy jak daleko wybiegają konsekwencje traumatycznych narodzin? niedotlenienie płodu przez dłużej niż godzinę w trakcie porodu jest specyficznym czynnikiem ryzyka 33

34 Wpływ traumy porodowej na zaburzenia psychiczne wieku dorosłego
Psychozy (Janov 1974, Taylor 1969, Wilcom, Nasrallah 1987) Zaburzenia afektywne dwubiegunowe (Kinney et al., 1998) Schizofrenia (Cannon, 1998; Gray, Dean, 1991; Hultman, Oehman, 1998; Kinney et al., 1998; Lenzenweger, Dworkin, 1998; McCurry, Silverton, Mednick, 1991; Rosenthal, 1966; Torrey, 1977; Zomberg, 1998) Zaburzenia schizotopowe (Bakan, Peterson, 1994) Zaburzenia lękowe (Banner 1969, Gemmette 1982, Ritzman 1988) Samobójstwo (Jacobson, 1987; Janov, 1974, Roedding 1991) Jacobson przeanalizował okoliczności samobójczych śmierci 250 osób na przestrzeni 17 lat. Zaobserwował on, że niedotlenienie skorelowane było z duszeniem się, podaż w leków matce podczas ciąży i porodu z intoksykacją lekową, uszkodzenia w trakcie porodu z wybieraniem mechanicznego unicestwienia. 34

35 Wpływ traumy porodowej na zaburzenia socjalne
Osobowość antysocjalna (Modlin 1991) Nadużywanie leków i alkoholu (Hull 1984) Wchodzenie w dysfunkcyjne związki (Givens 1987) Przemoc i przestępczość (Pasamanick, 1956; Litt, 1971; Kraemer i wsp. 1994; Lewis i wsp. 1988; Raine i wsp. 1990; Raine 1994; Chamberlain, 1995; Arseneault i wsp. 1997, Kandel, Mednick, 1991; Hodgins, Kratzer, McNeil, 2001) Mednick zaobserwował iż 15 z 16 najbardziej zwyrodniałych przestępców z zakładu penitencjarnego doświadczyło silnej traumy porodowej. Raine, badając grupę 4200 Duńczyków odkrył, że komplikacje okołoporodowe, w połączeniu z wczesnym odrzuceniem przez matkę, warunkowały ich agresywne zachowanie w późniejszym wieku. Tu wracamy do działnia jądra migdałowego centrum emocji, niewydolności translacyjnej hipokampa oraz wyczerpywania się różnych neuroprzekaźników (dopaminy, serotoniny). Badania pokazują, że ciągły niski poziom serotoniny i wysoki poziom noradrenaliny utrzymujący się w wyniku traumy, obniża naturalne mechanizmy hamowania agresji (serotonina jest głównym kojącym hormonem, a noradrenalina głównym stresowym) i prowadzi to do przemocy i agresji wśród zwierząt. Równiez obserwacje dzieci, które doświadczyły traumy, pokazały, że utrzymywały one niski poziom serotoniny i wykazywały bardziej destrukcyjne i kompulsywne zachowania w trakcie zabaw z rówieśnikami. 35

36 Poród normalny Poród zmedykalizowany Jakość narodzin Rozwój
technologii medycznej Koncentracja opieki w szpitalach Aktywne prowadzenie porodu Poród normalny Poród zmedykalizowany Poród – wydarzenie rodzinne Dziecko jako podmiot Autonomia rodzącej Nie przeszkadzać , człowiek ma w sobie zasoby, możliwości najlepszego dla siebie, najbardziej rozwojowego wspierać Podążać i teraz bogatsi w wyniki naukowe, poród naturalny Evidence based medicine Zróżnicowane formy opieki Jakość narodzin 36

37

38

39 Dziękujemy za uwagę!