Sposoby przesadzania drzew

Prezentacja na temat: "Sposoby przesadzania drzew"— Zapis prezentacji:

1 Sposoby przesadzania drzew
dr inż. Marcin Kolasiński Katedra Dendrologii i Szkółkarstwa Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

2 Kiedy sadzić drzewa? Rośliny bez bryły ziemi, z tzw. gołym korzeniem
muszą być w stanie spoczynku okres od późnej jesieni do wczesnej wiosny Rośliny uprawiane w pojemnikach cały okres wegetacyjny rośliny nagozalążkowe do 15 września drzewa i krzewy okrytozalążkowe możliwie wcześnie tj. do końca września

3 Przygotowanie miejsca do sadzenia
specyficzne wymagania odpowiednia mieszanka podłoża do zaprawienia dołka rozmiar dołka - dwu- trzykrotnie większy niż pojemnik w jakim towar został zakupiony Żyzna ziemia (z górnej warstwy) wybierana z dołka powinna znaleźć się w czasie sadzenia na dnie, natomiast martwica (dolna warstwa) służy do wyrównania powierzchni i formowania misy

4 Sposób postępowania z korzeniami
Korzenie uszkodzone, połamane czy też z widocznymi oznakami porażenia przez choroby lub szkodniki należy wyciąć ostrym sekatorem Im więcej będzie korzeni szkieletowych i drobnych korzeni bocznych tym lepiej rozmieścić równomiernie w każdym kierunku unikając ich podwijania i krzyżowania

5 Sposób postępowania z bryłą korzeniową
Bryła korzeniowa z pojemnika , jest z reguły silnie przerośnięta korzeniami w zewnętrznej części, które ułożone są okrężnie i mocno przylegają do siebie. Taki wzrost jest nienaturalny i utrzymuje się także po posadzeniu na miejsce stałe. Musimy rozerwać tą strukturę tak aby stała się luźniejsza, a korzenie skierowane były prostopadle do osi pędu głównego.

6 Umieszczenie roślin w przygotowanym dołku
kilka centymetrów głębiej niż rosły w szkółce zagęszczanie podłoża poprzez udeptywanie powinno odbywać się systematycznie od najgłębszych warstw, zwracając uwagę na korzenie formujemy misę aby umożliwić podlewanie

7 Zabezpieczenie przed wyłamaniem
Paliki - trzy lub cztery. Dwa nie dają stabilnego utrzymania we wszystkich płaszczyznach. Wysokość uzależniona od wielkości roślin. Należy je wbijać lekko po skosie tak aby rozchodziły się u góry. Głębokość ich umieszczenia powinna gwarantować stabilność całej konstrukcji. Grubość słupków zależna jest od ich wysokości oraz przewidywanego okresu użytkowania.

8 Wiązanie Używa się taśm a nie sznurka.
Ich usytuowanie względem słupków nie może być prostopadłe czy też po skosie w dół. Takie wiązanie będzie powodowało „zawieszenie” drzew w powietrzu postępujące wraz z osiadaniem gruntu. Lepiej taśmy skierować lekko w górę zabezpieczając w ten prosty sposób drzewa przed tym niekorzystnym zjawiskiem.

9 Zabiegi dodatkowe zapewnienie dostatecznej ilości wody
automatyczne podlewanie nowo posadzone drzewa systematycznie podlewać przez minimum dwa lata zbilansowanie części nadziemnej z uszkodzonym systemem korzeniowym silnie rosnące pędy należy skrócić nawet do 1/3 długości stosowanie hydrożeli ściółkowanie przekompostowana kora, zrębki lub inny materiał organiczny grubość 10 – 15 cm co dwa - trzy lata – uzupełniać ubytki maty z włókna kokosowego, celulozy lub innych sprasowanych materiałów

10 Przesadzanie dużych drzew
operacja wymagająca użycia ciężkiego sprzętu najlepiej ją wykonać zimą kiedy grunt jest zmarznięty zamrażanie bryły korzeniowej ciekłym azotem nie stosuje się przesadzania dużych drzew w okresie wegetacji

11 Jakość drzew Drzewa w szkółce wcześniej wielokrotnie przesadzane a ich korona formowana gęsty, silnie rozwinięty system korzeniowy na niewielkiej przestrzeni uformowana bardzo zwarta korona drzewa o bardzo przypadkowym pochodzeniu rok wcześniej przygotować do przesadzania podcinając korzenie oraz redukując część nadziemną bezwzględnie pamiętać, że wykopując duże drzewo obcina się praktycznie wszystkie drobne korzenie pozostawiając krótkie, grube odcinki korzeni szkieletowych

12 Ułatwienie regeneracji uszkodzonych części systemu korzeniowego i korony drzewa
założenie odciągów mających stabilizować drzewo w pionie stosuje się linki stalowe, wyposażone w pasy zabezpieczające otarciom kory, w ilości minimum trzech sztuk należy kontrolować stopień ich napięcia korygując go w miarę potrzeby tak aby nie dochodziło do wrastania odciągów w pień

13 W części podziemnej należy ułożyć węże napowietrzające
Korzenie do wzrostu wymagają nie tylko wody i składników odżywczych lecz także powietrza Proces rizogenezy możemy wspomagać także dostarczając do uszkodzonych korzeni egzogenne auksyny. Wpływają one korzystnie na inicjację nowych korzeni przybyszowych wydatnie zwiększając ich liczbę Wodę podawać także przez węże napowietrzające bezpośrednio do miejsca regeneracji korzeni

14 Warto także pomyśleć o mikoryzie
grzyby mikoryzowe, w większości specyficzne dla każdego gatunku, żyjąc w symbiozie z korzeniami drzew zwiększają kilkaset razy ich powierzchnię chłonną. mają zdolność pobierania wody z miejsc niedostępnych nawet dla korzeni włośnikowych, potrafią rozkładać trudno rozpuszczalne związki fosforu udostępniając je roślinom, poprzez swoje wydzieliny potrafią zmieniać odczyn wokół systemu korzeniowego dostosowując go do wymogów swego gospodarza, zapobiegają infekcjom grzybowym i bakteryjnym poprawiając zdrowotność drzew i krzewów

15 Kilka słów o nawożeniu Nowo wysadzone drzewa mają niewielkie wymagania nawozowe. Związane jest to głównie z uszkodzonym systemem korzeniowym. Jednak po jego regeneracji korzystne jest stosowanie nawozów wieloskładnikowych. Poprawia to kondycję drzew w dalszych latach uprawy. Zawsze jednak powinno się najpierw zbadać glebę na zawartość składników mineralnych oraz określić zasolenie i pH.

16 Podsumowanie Przystępując do planowania nasadzeń należy dokładnie określić wymagania jakościowe dla materiału roślinnego. Zwracać szczególną uwagę na egzekwowanie norm jakościowych przy rozstrzyganiu przetargów. Głównym kryterium przetargu powinna być jakość materiału roślinnego a nie jego cena. Nie należy oszczędzać na zabiegach dodatkowych przy sadzeniu szczególnie dużych drzew. Należy w kontraktach z wykonawcami zawrzeć punkt dotyczący minimum dwuletniej pielęgnacji nasadzeń. Na bieżąco w czasie prac kontrolować prawidłowość ich wykonania. Powinien to robić wykwalifikowany inspektor nadzoru.

17 Cięcie drzew i krzewów ozdobnych
Założenia ogólne

18 Zależność wysokości i średnicy koron od gęstości sadzenia

19 Czym jest cięcie i jakie są jego skutki?
Cięcie jest zabiegiem pielęgnacyjnym, które trzeba prowadzić indywidualnie dla danego gatunku czy odmiany. Spotyka się także przeciwników cięcia kwestionujących jego użyteczność.

20 Cele cięcia 1. Zachowanie roślin w dobrym zdrowiu
2. Utrzymywanie formy (kształtu) roślin 3. Uzyskanie maksymalnego efektu zdobniczego

21 Kiedy, co i jak ciąć?

22 Terminem cięcia, zwłaszcza tych roślin, które kwitną na tegorocznych przyrostach, jest zwykle wczesna wiosna (hortensja bukietowa, pięciornik krzewiasty, tawuła japońska, róże, wierzby, budleja Davida). U tych gatunków zdrowe pędy przycinamy silnie do ok. 20 cm nad ziemią.

23 Wycinamy poza tym wszystkie suche, chore, połamane, rosnące do środka krzewu pędy (jest to cięcie prześwietlające wykonywane dla wszystkich drzew i krzewów). Wiosną tniemy też krzewy ozdobne z liści i pędów (dereń biały, dereń rozłogowy) równie silnie jak poprzednie; Słabszego cięcia wymagają berberysy i śnieguliczki. Cięcie to powoduje zagęszczenie krzewu dzięki czemu uzyskujemy ładny pokrój.

24 Te krzewy, które kwitną wczesną wiosną na pędach wytworzonych w poprzednim okresie wegetacji jak forsycje, tawuły (biało kwitnące), jaśminowce, porzeczki, pigwowce, migdałki tniemy po kwitnieniu, usuwając około 1/3 długości pędu na których kwitły.

25 Po posadzeniu wszystkich młodych krzewów i drzewek wykonuje się cięcie formujące by nadać im odpowiedni kształt. W przypadku sadzenia jesiennego tniemy wczesną wiosną, a sadząc wiosną - tuż po posadzeniu. W obu przypadkach pędy krzewów przycinamy silnie nad oczkiem nad ziemią.

26 Poprzez tego rodzaju cięcie utrzymujemy też żywopłoty formowane (ligustr, ałycza, berberys, pęcherznica). Od razu po posadzeniu w pierwszym roku wiosną mocno przycinamy wszystkie rośliny na 3-5 oczek, a w roku następnym w ciągu całego okresu wegetacji przynajmniej trzy razy przyciąć przyrosty do około 20 cm.

27 Drzewka natomiast formuje się w zależności od tego jaki typ korony chcemy uzyskać: owalną, stożkową czy też wrzecionową. Usuwa się wszystkie pędy do wysokości na której chcemy mieć pień ( cm) i przycina pędy oraz przewodnik w celu rozkrzewienia.

28 Cięcie odmładzające służy odmłodzeniu starych drzew i krzewów poprzez radykalne prześwietlenie w jednym roku i skrócenie pozostałych pędów w roku następnym, a także zachowaniu kształtu niedużej korony u drzew poprzez skracanie i usuwanie konarów.

29 Cięcie regulujące nie zawsze jest konieczne, gdyż koryguje jedynie zbyt wyrośnięte pędy i dzikie odrosty zwane "wilkami" i przeprowadzane jest w miarę potrzeb. Jest to jedyne cięcie jakie stosujemy u roślin zimozielonych.

30 W przypadku iglaków cięcie nie jest zabiegiem systematycznie wykonywanym. Gatunki tworzące prosty pień (świerki, jodły, daglezje) jak i odmiany karłowe nigdy nie wymagają cięcia.

31 Jeśli jednak zakładamy żywopłoty z żywotników, cyprysików, jałowców czy modrzewi, ciąć możemy je bez obawy od wiosny do lata. Strzyżone w sierpniu mogą przemarzać zimą. Żywopłoty z cisa tniemy przez wiele lat, gdyż doskonale znoszą ten zabieg. Cięcie zawsze jest naruszeniem pewnej równowagi w roślinie, dlatego należy po każdym zabiegu dobrze rośliny podlać i nawieźć.

32 Warunki w jakich można wykonywać cięcia

33 Zimą można przycinać te drzewa i krzewy, które zrzuciły liście i przeszły w okres spoczynku. 
Przycinać drzewa i krzewy można tylko wówczas, gdy nie ma dużego mrozu – w suche i słoneczne dni, bo mniejsza jest wtedy możliwość infekcji drewna i kory. Jeśli zima jest łagodna, już w styczniu można przycinać gatunki odporne na mróz. Jeśli jest sroga – z zabiegiem lepiej poczekać do marca.

34 Te rośliny tniemy latem
Brzozy, grab, kasztanowce, klony, orzechy włoskie i wiązy tniemy pod koniec lata, gdy wzrost ich jest już bardzo wolny, bo rośliny szykują się do spoczynku. W drzewach tych soki zaczynają krążyć już pod koniec zimy i cięcie w tym okresie mogłoby się skończyć chorobą rośliny.

35 Tych roślin nie tniemy wcale
Azalie, kaliny, ketmie, magnolie, oczary, perukowce, różaneczniki, sumaki, wawrzynki i złotokapy źle znoszą przycinanie. Jeśli to konieczne – przycinamy w marcu tylko chore lub uszkodzone gałęzie.

36 Zasady cięcia Młode pędy drzew i krzewów tniemy sekatorem tuż nad pąkiem, najlepiej skierowanym na zewnątrz rośliny. Wtedy nowa gałąź również wyrośnie na zewnątrz. Pędy i konary nie będą się plątać w środku korony, a dostęp do niej światła i powietrza będzie lepszy.

37 Grubsze gałęzie i konary drzew tniemy piłą tuż za obrączką, czyli zgrubieniem u nasady pnia, nie pozostawiając sęków i używając niewielkiej piłki. Gałęzie i konary należy przycinać etapami, w przeciwnym razie może zostać uszkodzona kora na pniu, a nawet rozdarte całe drzewo.

38 Najpierw przycinamy je około 20 cm za obrączką
Najpierw przycinamy je około 20 cm za obrączką. Jeśli zaczęlibyśmy ciąć gałąź od góry, mogłaby się ona odłamać pod własnym ciężarem. Do cięcia pędów używaj jedynie czystych i ostrych narzędzi. Ma to ogromny wpływ na gojenie się ran – poszarpane lub zmiażdżone tkanki wolniej się zabliźniają.

39 Miejsce cięcia smaruje się środkiem zapobiegającym chorobom
Miejsce cięcia smaruje się środkiem zapobiegającym chorobom. Może to być maść z Funabenem lub lepiej preparat zwany niekiedy sztuczną korą (Lac Balsam, Eco Balsam). Po wyschnięciu tworzy on cienką błonę, przez którą przenika para wodna i powietrze (rana szybciej się zabliźnia), lecz nie przedostają się zarodniki grzybów wywołujących choroby drewna.

40 Ile kosztuje cięcie (pielęgnacja) lub wycinka drzew?
Odpowiedź na to pytanie jest bardzo trudna, ponieważ pytający zakłada, że podobnie jak w sklepie bochenek chleba kosztuje 2.80 zł (to twierdzenie jest również nieprawdziwe). Przy ustalaniu ceny za pielęgnacje lub wycinkę drzewa musimy wziąć pod uwagę następujące czynniki: średnica (nie obwód), wysokość, stopień trudności.

41 Przy pielęgnacji drzew wyróżniamy trzy stopnie trudności:
1. PIERWSZY STOPIEŃ TRUDNOŚCI: Drzewo rosnące na środku działki, na placu lub inaczej rzecz ujmując szczere pole. Odcinane gałęzie, konary i pień (tudzież pnie) spadają swobodnie na ziemię, nie są one podwiązywane w celu opuszczenia.

42 2.    DRUGI STOPIEŃ TRUDNOŚCI:
Częściowe utrudnienie np. drzewo rośnie przy ulicy, w celu opuszczenia gałęzi- konarów należy zatrzymać ruch samochodów, pozostałą część zrzucamy na ziemie. Liczba opuszczanych gałęzi nie przekracza 50%.

43 3.    TRZECI STOPIEŃ TRUDNOŚCI:
Drzewo rośnie przy ulicy z drugiej strony przebiega linia energetyczna w tym przypadku 75%-100% jest opuszczane na ziemie. Powyższe stopnie trudności obowiązują zarówno przy pielęgnacji jak i przy wycince gdzie dodatkowo jest czwarty stopień trudności.

44 4.    CZWARTY STOPIEŃ TRUDNOŚCI.
Stosowany jest wyłącznie przy wycince. W tym przypadku całe drzewo łącznie z pniem opuszczane jest po kawałku (np.: cmentarz).

45 Zabezpieczanie na zimę gatunków wrażliwych

46 Gdy nastają chłodniejsze dni, szczególnego znaczenia nabiera ochrona roślin ogrodowych przed działaniem wiatrów i niskich temperatur - zwłaszcza gdy uprawiamy rośliny w strefie chłodniejszej niż strefa zalecana do ich uprawy. Niektóre rośliny uprawiane w pojemnikach będą wymagały przeniesienia na okres zimy do zamkniętych pomieszczeń. Roślin sadzonych w gruncie nie możemy jednak przenieść. Poniżej najpopularniejsze sposoby chronienia roślin ogrodowych przed działaniem czynników zewnętrznych, takich jak wiatr i mróz.

47 Ochrona przed mrozem Wiele roślin wymaga zabezpieczenia na okres zimowy przed wpływem niskich temperatur. Musimy zapobiec przemarznięciu roślin, a także często zabezpieczyć przed zamarznięciem również glebę wokół roślin. Możemy to osiągnąć stosując różnego rodzaju materiały izolacyjne pochodzenia naturalnego, bądź gotowe materiały, zakupione w sklepie ogrodniczym.

48 Byliny, których część nadziemna zamiera, okrywamy ściółką, liśćmi, słomą, bądź gałązkami drzew iglastych. Krzewy ozdobne, takie jak np. róże, zabezpieczamy poprzez kopczykowanie, czyli obsypanie nasad pędów kopczykami z ziemi. W rejonach bardzo zimnych kopczyki dodatkowo możemy okryć słomą. Młode drzewa i krzewy zabezpiecza się również poprzez owinięcie ich słomą, a następnie otoczenie jutą lub płótnem. Słomę umieszczamy w przestrzeniach pomiędzy gałęziami, zaczynając od dołu. Po ułożeniu słomy, roślinę luźno otaczamy płótnem i związujemy sznurkiem. Drzewka możemy również osłonić matami ze słomy lub bambusa.

49 Zapamiętaj... Roślin nie wolno bezpośrednio owijać folią! Nieprzepuszczająca powietrza folia, powoduje zamieranie końców pędów, pękanie kory i sprzyja rozwojowi chorób grzybowych.

50 Do ochrony pojedynczych roślin niewielkich rozmiarów, możemy zastosować klosze.
Jako klosz może nam posłużyć wiadro lub karton. Lepiej jednak zakupić klosze wykonane z przezroczystego plastiku, dzięki czemu nie ograniczymy dostępu światła do rośliny. Do ochrony grup roślin, np. na grządkach, możemy użyć tuneli foliowych. Tunele takie wykonujemy samodzielnie, rozpościerając folię na drucianych pałąkach. Pamiętajmy o konieczności wietrzenia roślin - w ciągu dnia podnieśmy folię z jednego boku, aby zapewnić roślinom dostęp świeżego powietrza.

51 Prostym sposobem ochrony młodych pędów roślin wrażliwych na przymrozki, jest okrycie ich gazetami.
Gazety po bokach obsypujemy ziemią, aby uchronić je przed zerwaniem przez wiatr. Idealnym materiałem do okrywania roślin jest Agrowłóknina, którą można nabyć w każdym dobrym sklepie ogrodniczym. Okrycie z Agrowłókniny posiada liczne zalety - jest lekkie, częściowo przepuszcza wilgoć, powietrze i światło, co czyni je niezastąpionym szczególnie przy okrywaniu roślin zimozielonych.

52 W zależności od potrzeb możemy wybrać materiał o odpowiadającej nam grubości.
Rośliny otulamy luźno, z góry do dołu i mocujemy osłonę sznurkiem, a dolne brzegi przysypujemy ziemią. Możemy nią owijać również pojemniki i donice. Agrowłóknina może służyć nam przez kilka sezonów - po zdjęciu z roślin, należy ją wysuszyć, złożyć i przechowywać w suchym pomieszczeniu.

53 Zapamiętaj... Zbyt wczesne założenie osłon przeciwmrozowych może być szkodliwe, gdyż opóźni przejście roślin w stan spoczynku. Dlatego rośliny okryj dopiero po wystąpieniu pierwszych, łagodnych przymrozków. Gdy rośliny wymagają okrycia grubą warstwą ochronną, po pierwszych przymrozkach załóż pierwszą warstwę okrywy. Kolejne warstwy zakłada się dopiero gdy nadejdą głębsze mrozy. Jeżeli w czasie zimy nadchodzi odwilż, część materiału okrywającego trzeba usunąć i ponownie założyć gdy wrócą mrozy.

54 Ochrona przed wiatrem Opisane osłony, takie jak maty i Agrowłóknina, doskonale chronią rośliny nie tylko przed mrozem ale również i przed wiatrem. Aby zapewnić roślinom ochronę przed skutkami mocnych powiewów wiatru, takimi jak łamanie gałęzi i pędów oraz wysuszanie, nie tylko w okresie występowania mrozów ale i również przez cały sezon wegetacyjny, stosuje się różnego rodzaju osłony przeciwwietrzne.

55 Funkcję takiej osłony znakomicie spełnia żywopłot, stanowiący osłonę naturalną, nie burzącą ogólnej estetyki ogrodu. Jeżeli gatunków wymagających miejsca zacisznego nie możemy posadzić w miejscu osłoniętym przez żywopłot, inne większe rośliny, bądź elementy architektury, możemy zastosować elastyczną siatkę, przymocowaną do wbitych w ziemię palików, bądź też plecione płotki, które rozmieszczamy w pewnych odstępach, pod kątem zapewniającym ochronę przed najczęściej występującymi podmuchami wiatru.

56 Czynniki ograniczające rozwój drzew miejskich
Jednym z najważniejszych zjawisk niekorzystnie wpływających na rozwój roślinności miejskiej jest przesuszenie powietrza i gleby. Najsilniej przejawia się ono w pasach przyulicznych. Potęguje ją również bardzo głębokie zaleganie w centrum miast wód gruntowych, z których zasobów większość drzew nie jest w stanie korzystać.

57 W miastach środkowej Europy drugim co najmniej równie istotnym jak susza czynnikiem jest silne zasolenie gleb, związane z zimowym odladzaniem jezdni. Zawartość soli w zasięgu korzeni przekracza często nawet kilkunastokrotnie normalne stężenie roztworów glebowych.

58 Sól uszkadza również pędy i pąki przez aerozol, który powstaje w wyniku rozpylania przez przejeżdżające pojazdy drobin zasolonej wody. W efekcie jego działania, pąki na gałęziach od strony jezdni zamierają. Na początku lata z pąków stłumionych powstają wówczas zdeformowane, często zamierające później pędy.

59 Ograniczenie przestrzeni rozwoju korzeni drzew, w jakiej może rozwijać się system korzeniowy, to kolejny czynnik wpływający niekorzystnie na rozwój drzew. Zła jest struktura gleby, co wynika ze zniszczenia i przemieszania warstw glebowych w trakcie budowy dróg, a najczęściej z ich ubicia, szczególnie wokół drzew.

60 Gleby miejskie wykazują często nieprawidłowy odczyn, wyrażający się zbyt wysoką wartością pH, świadczącą o alkalizacji środowiska, na przykład przez oddziaływanie odpadów budowlanych. Taki stan powoduje ograniczenie dostępności mineralnych substancji odżywczych

61 Ważnym czynnikiem ograniczającym rozwój drzew miejskich (szczególnie przyulicznych) jest brak mikroorganizmów symbiotycznych, w tym mikoryzowych, ułatwiających pobieranie składników pokarmowych przez drzewa.

62 Istotne znaczenie ma zanieczyszczenie powietrza pyłami i toksycznymi gazami uszkadzającymi i zatykającymi szparki, co wpływa na zaburzenie głównych procesów fizjologicznych, w tym wymiany gazowej i najważniejszego procesu – fotosyntezy.

63 Ograniczenia w dostępie światła, spowodowane między innymi zacienieniem przez wysokie budynki, powoduje zniekształcenia pni i koron drzew, w efekcie często utratę ich prawidłowej statyki.

64 Silne zróżnicowanie warunków termicznych w ciągu roku, co wyraża się dużą amplitudą temperatur – przegrzaniem podczas upałów i przemarzaniem zimą. Powoduje to bardzo liczne pęknięcia mrozowe i rany oparzeniowe.

65 Częste uszkodzenia mechaniczne drzew związane są z bezpośrednim oddziaływaniem pojazdów i przechodniów, a także rozmaitymi pracami.

66 Pogorszenie ogólnego stanu drzew sprzyja z kolei nasileniu występowania chorób i szkodników. Jest to tym istotniejsze, że w warunkach przyulicznych nie można stosować środków chemicznych do zwalczania chorób i szkodników.

67 Proponowany dobór drzew i krzewów do warunków przyulicznych
Dobór powinien być w miarę szeroki i preferować gatunki rodzime. Ma to zapobiec sadzeniu miejskich monokultur i stwarzać możliwość wyboru odpowiedniego gatunku do różnych warunków siedliskowych w mieście.

68 Z drugiej strony niewiele jest takich drzew i krzewów, które są w stanie sprostać, choćby w części, wymaganiom stawianym roślinom rosnącym bezpośrednio przy ruchliwych ulicach. Ich liczba musi być zatem ograniczona.

69 Acer campestre i A. campestre ‘Nanum’ -
pojemniki, wąskie ulice, pasaże Corylus colurna - może być niszczona ze względu na owoce Crataegus ×media ‘Paul’s Scarlet’ - pojemniki, formy pienne, początkowo wolny wzrost Crataegus monogyna ‘Stricta’ - pojemniki, formy pienne, początkowo wolny wzrost Crataegus prunifolia ‘Splendens’ - pojemniki, formy pienne, początkowo wolny wzrost

70 Fraxinus pennsylvanica ‘Crispa’
Ginkgo biloba ‘Fastigiata’i ‘Princeton Sentry’ Gleditsia triacanthos f. inermis i ‘Skyline’ - forma i odmiana bezcierniowa, szeroki system Korzeniowy Platanus ×hispanica i P. ×hispanica ‘Pyramidalis’ - wymaga dużo przestrzeni Prunus ×eminens ‘Umbraculifera’ - pojemniki, wąskie ulice, pasaże

71 Pyrus calleryana ‘Chanticleer’
Quercus rubra - jesienią opadają duże liście, nie znosi ubitej gleby Robinia pseudoacacia ‘Umbraculifera’, ‘Pyramidalis’ i ‘Monophylla’ Sorbus intermedia

72 Gatunki i odmiany drzew do sadzenia przy ulicach o mniejszym natężeniu ruchu, bądź przy ulicach ruchliwych, w większej odległości od jezdni Acer platanoides ‘Globosum’ i ‘Columnare’ - nie wystarczajaca tolerancja na zasolenie Ailanthus altissima – duże rozmiary

73 Catalpa bignonioides ‘Nana’ - pojemniki, miejsca ciepłe, zaciszne
Fraxinus excelsior ‘Nana’ - małe przyrosty, nie znosi ubitej gleby Sorbus aria i S. aria ‘Magnifica’ – tylko formy pienne Tilia ×europaea ‘Pallida’ - wrażliwa na zasolenie Tilia tomentosa i T. tomentosa ‘Varsaviensis’ - wrażliwa na zasolenie

74 Gatunki i odmiany krzewów do sadzenia przy ulicach, w trudnych warunkach siedliskowych
Amorpha fruticosa Caragana arborescens Caragana frutex Colutea arborescens Cornus alba (odmiany) Cornus sericea (odmiany) Cotinus coggygria (odmiany)

75 Elaeagnus angustifolia
Elaeagnus commutata Hippophaë rhamnoides Laburnum watereri ‘Vossii’ Lycium barbarum Rhus typhina Ribes aureum Rosa rugosa Rosa ×rugotida Shepherdia argentea Sorbaria sorbifolia Tamarix tetrandra (parviflora) Tamarix ramosissima (pentandra)

76 Gatunki i odmiany pnączy, które można posadzić w pobliżu ulic
Celastrus orbiculatus ‘Diana’ i ‘Hercules’ ○ W Z Clematis vitalba ○◐ W Z Clematis ‘Paul Farges’ ○◐ W Z Polygonum aubertii ○ W Z Hedera helix ‘Thorndale’ ○◐● Z + Parthenocissus quinquefolia ○◐● W Z + Parthenocissus tricuspidata ○◐ Z Vitis coignetiae ○◐ Z Vitis riparia ○◐ W