Nacjonalizm i terroryzm baskijski

Prezentacja na temat: "Nacjonalizm i terroryzm baskijski"— Zapis prezentacji:

1 Nacjonalizm i terroryzm baskijski
dr Zuzanna Jakubowska

2 Flaga baskijska - ikurriña
Autor: Sabino Arana, 1894 Znaczenie: „Vizcaya, niepodległość i Bóg” Symbolika: Czerwień: historyczny kolor prowincji Vizcaya Zielony krzyż św. Andrzeja: niepodległość, kolor dębu z Gerniki – symbolu wolności Biały krzyż: wiara katolicka

3 Kraj Basków - mapy Stolica: Vitoria (Gazteiz)
Największe miasto: Bilbao (Bilbo)

4 Euskal Herria – wizja nacjonalistów

5 Nazwa regionu i język País Vasco Euskadi Euskal Herria Język
nazwa wymyślona przez Aranę; pojęcie geograficzne Euskal Herria nazwa wymienna, ale pojęcie rozumiane bardziej politycznie Język euskera / euskara

6 Podział administracyjny Kraju Basków
Hiszpański Kraj Basków (Hegoalde) Vizcaya / Bizkaia Guipúzcoa / Gipuzkoa Álava / Araba (Comunidad Foral de) Navarra / Nafarroa osobno! Francuski Kraj Basków (Iparralde) Labourd / Lapurdi Basse Navarre / Nafarroa Behera Soule / Zuberoa

7 Sabino Arana y Goiri „Ojciec” nacjonalizmu baskijskiego
Okres działalności: przełom XIX i XX wieku Ideologia rasistowska; wróg wszystkiego, co hiszpańskie Autor książki Bizkaia por su independencia (Biskaja [w walce] o swoją niepodległość) Na bazie półlegendarnych bitew dowodzi, że Biskaja powinna być wolna, a jest „okupowana” Założyciel Baskijskiej Partii Narodowej: PNV

8 Sabino de Arana y Goiri

9 „Złote myśli” Sabino Arany
Si algún español que estuviese, por ejemplo, ahogándose en la ría, pidiese socorro, contéstale: Nik eztakit erderaz. Gdyby jakiś Hiszpan tonący we fiordzie wołał o pomoc, odpowiedzcie mu: Nie rozumiej po hiszpańsku. Oídle hablar a un bizkaíno, y escucharéis la más eufónica, moral y culta de las lenguas; oídle a un español y si sólo le oís rebuznar podéis estar satisfechos, pues el asno no profiere voces indecendentes ni blasfemias. Słysząc, jak mówi Biskajczyk, macie do czynienia z najbardziej harmonijnym,  prawym i szlachetnym z języków. A jeśli język hiszpański brzmi dla was jak rżenie osła, powinniście się cieszyć, bo osioł przynajmniej nie wygłasza słów nieprzywoitych ani bluźnierstw.

10 „Złote myśli” Sabino Arany
El bizkaino es laborioso (ved labradas sus montañas hasta la cumbre); el español, perezoso y vago (contemplad sus inmensas llanuras desprovistas en absoluto de vegetación). Biskajczyk jest pracowity (spójrzcie na jego góry, uprawiane po sam szczyt); a Hiszpan jest leniwym nierobem (przyjrzyjcie się jego rozległym równinom pozbawionym jakiejkolwiek roślinności). El bizkaino degenera en carácter si roza con el extraño; el español necesita de cuando en cuando una invasión extranjera que le civilice. Charakter Biskajczyka ulega degeneracji w zetknięciu się z elementem obcym; Hiszpan od czasu do czasu potrzebuje obcej inwazji, która by go ucywilizowała.

11 Partido Nacionalista Vasco
Baskijska Partia Narodowa bask. „Euzko Alderdi Jeltzalea” – „Partia zwolenników JEL” JEL – Jaungoikoa eta Lege Zaharrak, „Bóg i Stare Prawa” = fueros Rok założenia:1895

12 Prekursorzy ETA Lata 20-30. XX wieku Lata 50.:
Elías Gallastegui, „Gudari” – dawny szef młodzieżówki PNV Grupa mendigoxales Hymn Eusko Gudariak Lata 50.: Represje frankistowskie Iker Gallastegui, grupa Euzko Gaztedi (EGI) EKIN, kręgi uniwersyteckie

13 Założenie ETA Bilbao, 31 lipca 1959
dzień św. Ignacego, założyciela jezuitów zakon jako model organizacyjny dla Arany katolicko-lewicowe korzenie ETA Nazwa: Euskadi Ta Askatasuna „Kraj Basków i Wolność”

14 ETA - zdjęcia ETA ogłasza zawieszenie broni

15 Pierwsze zamachy i akcje
1961: próba wykolejenia pociągu 1968: Txabi Etxebarrieta (Javi Echevarrieta) zabija gwardzistę cywilnego potem sam zastrzelony  „męczennik ETA” Melitón Manzanas: pierwsza ofiara zamachu (operacja „Sagarra”); policjant 1970: proces z Burgos

16 Zamach na premiera Hiszpanii
20 grudnia 1973; „Operación Ogro” tzw. Voladura de Carrero Blanco: wysadzenie w powietrze samochodu premiera, admirała Luisa Carrero Blanco

17 Zdjęcia po zamachu

18 Ważne daty – lata 70. i 80. 1975 – śmierć Francisco Franco
1977 – amnestia dla więźniów z ETA 1978 – nowa Konstytucja hiszpańska 1979 – autonomia dla Kraju Basków (Statut z Gerniki) Lata 80. (i rok 2000) – najkrwawszy okres działalności ETA 1987 – zamachy masowe: Hipercor; kwatedia Guerdia Civil 1989 – dialogi ETA z rządem; trzymiesięczny rozejm

19 Ważne daty – przełom XX i XXI wieku
marzec 1992 – pierwsza w historii likwidacja całego trójosobowego kierownictwa ETA lipiec 1997 – zamach na Miguela Ángela Blanco; fala protestów sierpień 1998 – Pakt z Estella / Lizarra; ETA ogłasza zawieszenie broni styczeń 2000 – zerwanie rozejmu; ginie pułkownik hiszpański grudzień 2001 – ETA na unijnej liście organizacji terrorystycznych marzec 2003 – delegalizacja Batasuny

20 Protesty przeciw zabójstwu Miguela Ángela Blanco
Madryt, Plaza de Colón

21 Ważne daty – ostatnie lata
styczeń 2004 – zawieszenie broni w Katalonii 11 marca 2004 – zamach islamistów w Madrycie; nawet ETA potępia masakrę 22 marca 2006 – ETA ogłasza „ostateczne” zawieszenie broni  po kilku miesiącach i wielu groźbach zerwane 30 XII 2006 – zamach na parkingu madryckiego lotniska Barajas, giną 2 osoby odtąd, pomniejsze zamachy

22 Źrodła - lauburu (Flagd of the World) - flaga - mapa 1 - mapa 2 - mapa 3 - mapa 4 - Sabino Arana 1 - Sabino Arana 2 - znaczek PNV - znaczek z flagą Wikipedia, la Enciclopedia Libre - symbol ETA - graffitti - zawieszenie broni = Franco i Carrero - Carrero 2 - taras - samochód - protesty - Barajas