TECHNOLOGIE INFORMACYJNE

Prezentacja na temat: "TECHNOLOGIE INFORMACYJNE"— Zapis prezentacji:

1 TECHNOLOGIE INFORMACYJNE
WYKŁAD 2 dr Marek Siłuszyk CM w Siedlcach

2 Plan prezentacji: Czym są systemy operacyjne ?
Przykłady systemów operacyjnych Linux konta Windows Możliwości Windowsa Plan prezentacji: Foldery (katalogi) oraz Pliki Typy plików, rozszerzenia Ścieżka dostępu Wyszukiwanie, Znaki globalne Programy (Aplikacje) Podstawowe aplikacje systemu Windows

3 Komputer bez oprogramowania stanowi jedynie bezużyteczny zbiór części elektronicznych i mechanicznych. Oprogramowanie, które umożliwia sprawne używanie komputera, może być podzielone na dwie kategorie: programy systemowe, które organizują działanie komputera programy użytkowe, które służą realizacji zadań zleconych przez użytkownika. Najbardziej podstawowym z grupy programów systemowych jest system operacyjny, który kontroluje wszystkie zasoby komputera i zapewnia bazowe usługi, za pomocą których mogą być pisane i wykonywane wszelkie programy użytkowe. System operacyjny jest pierwszym programem który się uruchamia po włączeniu komputera i działa cały czas aż do momentu zakończenia pracy.

4 Co to jest system operacyjny?
System operacyjny (operating system) - jest programem (zbiór programów), który działa jako pośrednik między użytkownikiem komputera a sprzętem komputerowym. Zadaniem systemu operacyjnego jest tworzenie środowiska, w którym użytkownik może wykonywać programy. System operacyjny nadzoruje i koordynuje posługiwanie się sprzętem przez różne programy użytkowe, które pracują na zlecenie różnych użytkowników. Dzięki systemom operacyjnym użytkownicy nie muszą zaznajamiać się ze szczegółami działania różnorodnych urządzeń przyłączanych do komputera. System Operacyjny Użytkownik komputer

5 Typy systemów operacyjnych i systemów plików:
DOS – (Disk Operating System) - rodzina systemów operacyjnych, często utożsamiana z najstarszym systemem operacyjnym komputerów IBM-PC i zgodnych, który powstał ok roku. MacOS - system dla komputerów Macintosh firmy Apple OS/2- system operacyjny stworzony przez firmy IBM Linux, Unix MS-DOS, Windows 9x, ME, NT, 2000, XP

6 ? Windows Linux

7 Linux jest to jądro będące podstawą jednej z wersji uniksowych systemów operacyjnych.
Nazwa Linux jest też powszechnie używana do określenia całego systemu opartego o to jądro Linux to wielozadaniowy, wieloużytkowy, 32-bitowy system operacyjny typu UNIX stworzony przez Linusa Torvaldsa. Pierwsza wersja systemu ujrzała światło dzienne w sierpniu 1991 roku, od tamtej pory system podlega licznym udoskonaleniom dokonywanym przez ogromną grupę programistów mających dostęp do kodu źródłowego systemu, który jest ogólnie dostępny i rozpowszechniany. Dzięki temu jest powszechna możliwość bezpłatnego użytkowania systemu i brania udziału w jego rozwoju. Jego kod źródłowy jak i sam system jest więc bezpłatny i dostępny dla każdego bez żadnych ograniczeń.

8 Najpopularniejsze dystrybucje Linuxa to:
RedHat, Debian, S.u.S.E. Linux, SlackWare, Mandera, Caldera OpenLinux, Corel Linux. Firmy komercyjne zarabiają, tworząc i sprzedając tzw. dystrybucje Linuksa, czyli wersje instalacyjne, zawierające program, kod źródłowy oraz setki dodatkowych programów użytkowych przystosowanych dla tego systemu zarówno shareware'owych jak i freeware'owych. Cena obejmuje zebranie wszystkich programów w całość, wytłoczenie CD, oraz wydrukowanie podręcznika użytkownika. Poszczególne wersje dystrybucyjne różnią się jakością dołączonej dokumentacji, programem instalacyjnym oraz ilością i aktualnością dołączonego oprogramowania (stąd różnica liczby płyt CD-ROM w poszczególnych dystrybucjach).

9 ZALETY: • stabilność - przy korzystaniu ze stabilnego jądra nie sposób powiesić systemu • bezpieczeństwo - stabilne jądra posiadają minimalną ilość błędów, a odkryte błędy natomiast są poprawiane, • małe wymagania sprzętowe - uruchomisz nawet na 386, • wielodostępność - na jednym komputerze może pracować kilkaset użytkowników nie wpływając na siebie wzajemnie • wysoka konfigurowalność - właściwie każdy aspekt systemu można dostosować... • wydajność - we wszelkich porównaniach jest na wysokich miejscach... • szybki rozwój - zmiany pojawiają się właściwie z tygodnia na tydzień • sieciowość - nie muszę chyba wyjaśniać??? • skomplikowany - gdyby był prosty, to czy dawałby jakąś przyjemność??? :) • ciekawy - małe rozwinięcie poprzedniego :))) • OpenSource - jesteś programistą - możesz zajrzeć, sprawdzić, poprawić, dodać... • no.1 dla hakerów - wynika z poprzedniego... :) cena - 0 (słownie: ZERO!)

10 WADY: • niedobór driverów - ciężko o sterowniki do windowsowego sprzętu • skomplikowany - przedtem było to zaletą, a teraz wadą - jest zbyt trudny dla leni... • nie dla graczy - no tak... gier jest co najmniej sto razy mniej niż pod Windowsem • wymaga czasu... - cóż, jak nie masz czasu to nawet nie próbuj instalować! • trudności w konfiguracji - przy braku znajomości angielskiego i umiejętności analitycznego myślenia :)

11 Windows

12 Windows to ogólna nazwa jednego z najbardziej znanych systemów operacyjnych przeznaczonych na komputery klasy IBM PC. System ten, opracowany i systematycznie ulepszany przez amerykańską firmę komputerową Microsoft Corporation, na początku lat dziewięćdziesiątych, zrewolucjonizował sposób komunikacji przeciętnych użytkowników z komputerem, czyniąc go w pełni użytecznym narzędziem pracy i rozrywki również na polu domowych zastosowań. Jego kolejne wersje wykorzystując coraz to bardziej zaawansowane technologie, umożliwiają intuicyjną i prostą obsługę zaawansowanych aplikacji i kontrolę podłączonych do komputera urządzeń. Producent wraz z systemem dostarcza użytkownikowi również podstawowe aplikacje tekstowe i graficzne, oraz za dodatkową opłatą ściśle współpracujące z systemem zaawansowane pakiety biurowe takie jak MS. Office czy MS. Works. Microsoft Windows - (ang. "Okna" - w zamierzeniu system z wyświetlanymi oknami) produkt firmy Microsoft, w wersjach : nakładka na system operacyjny DOS (oficjalnie wyłącznie na MS-DOS), następnie: oficjalnie 'pełnoprawny', samodzielny system operacyjny.

13

14 Historia Windows: 1985 - Windows 1
Historia Windows: Windows 1.0 Systemy tej rodziny nadają się doskonale do domu, Windows 2.0 dla osób początkujących i amatorów rozrywki Windows 3.0 Do biura bardziej odpowiednie są Windows NT Windows Windows NT Windows NT 3.11 Seria Windows 95/98/98SE/Me : Windows NT wysoka wydajność w grach, filmach itp Windows 95 + niskie wymagania sprzętowe Windows NT łatwa konfiguracja Windows 98 - niestabilne działanie przy wadliwych aplikacjach Windows 98 SE - występowanie błędów Windows niskie bezpieczeństwo Windows Millennium - niewykorzystywanie systemu plików NTFS Windows XP Windows Server (NT 5.2) 2006 Windows Longhorn (NT 6.0) 2007 Windows Server Longhorn Server 2007 Windows Server R2 Longhorn Server R2 2010 Windows Server Blackcomb

15

16

17 Wygląd Pulpitu Windows 98/2000 pozwala na dostosowanie pulpitu, tak aby funkcjonował zgodnie z naszymi oczekiwaniami. Po instalacji systemu na pulpicie pojawią się ikony systemowe: Trzema ikonami, które zawsze pojawiają się na naszym pulpicie i ich usunięcie jest niemożliwe, są: Mój komputer – jest to centrum sterowania plikami i katalogami oraz tutaj można zmieniać ustawienia systemowe. Następną ikoną systemową są Moje dokumenty. Jest to folder, w którym domyślnie zachowywane są wszystkie dokumenty tworzone przez nas, jak i ściągane z Internetu, czy kopiowane z dyskietek. Ostatnią ikoną systemową jest Kosz. Jest to folder, do którego kopiowane są wszystkie obiekty, które usunęliśmy. Aby opróżnić kosz, klikamy prawym przyciskiem na jego ikonie, oraz wybieramy opcję Jeżeli nie chcemy, aby usunięte elementy trafiały do kosza zaznaczamy je oraz trzymając wciśnięty klawisz Shift wciskamy klawisz Delete

18

19 Można ustawić różne parametry myszki np. myszkę dla leworęcznych
Co można zrobić za pomocą Myszki? Wskazać obiekt Zaznaczyć [1 raz l.p.] Otworzyć [2 razy l.p.] Przenieść Menu kontekstowe [1 raz p.p.] Przewijać ... Można ustawić różne parametry myszki np. myszkę dla leworęcznych

20

21 Czym różnią się te okienka ?

22

23

24

25

26

27 Wyróżniamy dwa rodzaje danych :
Pliki Foldery (Katalogi) Plik (ang. file), jest to nazwany ciąg danych (inaczej zbiór danych), o skończonej długości, posiadający szereg atrybutów i stanowiący dla systemu operacyjnego całość. Folder - pojęcie, którym zastąpiono katalog, stosowane w nowszych systemach operacyjnych bazujących na interfejsie graficznym, plik interpretowany przez system plików jako lista odwołań do innych plików.

28 PLIK to zbiór powiązanych informacji utworzony jednym programem przechowywany pod daną nazwą na dysku. Pliki posiadają atrybuty: A - do archiwizowania, H – ukryty, R - tylko do czytania, S - systemowy, Atrybuty plików: rozmiar nazwa data utworzenia, modyfikacji, ostatniego dostępu, usunięcia itp. właściciel i grupa pliku prawa (zapisu, odczytu itd. - mogą być odmienne dla różnych grup użytkowników) położenie, czyli wskaźnik do miejsca na urządzeniu, na którym plik został zapisany (często tablica wskaźników) ...

29 Plik określony jest przez swoją nazwę oraz rozszerzenie
nazwa.rozszerzenie Rozszerzenie to sposób oznaczania typu pliku za pomocą krótkiego ciąg znaków, występującego po kropce. Stosowany najszerzej w systemach typu DOS, gdzie rozszerzenie musiało mieć co najwyżej 3 znaki, przez co wiele dłuższych rozszerzeń występuje do dziś w 3-literowych formach skróconych – .jpg zamiast .jpeg, czy– .htm zamiast .html. np. dyplom.doc kuba.jpg calc.exe bilans.xls . . .

30

31 FOLDER (KATALOG) to wydzielony i nazwany obszar pamięci na dysku utworzony dla porządkowania plików.
W folderze mogą znajdować się foldery lub pliki Nazwy katalogów głównych (partycje dysku) opisuje się kolejnymi literami z dwukropkiem np. A:, C:, D:, E:, F: Dlaczego nie ma B: ? Gdy „DOS” królował to: nazwa katalogu składała się z maksimum 8 znaków nadanych przez użytkownika nazwa pliku składała się z maksimum 8 znaków nadanych przez użytkownika rozdzielonych kropką oraz 3 znaków przewidzianych na rozszerzenie

32 Jak to uporządkować, czyli pliki w katalogach ?
Wiemy już, że pliki (programy, dane) zapisujemy na dysku w postaci zer i jedynek. Problemem, jak je później odnaleźć, zajmuje się system operacyjny komputera. I choć jest wiele różnych systemów operacyjnych, opis dostępu do plików jest na szczęście ujednolicony. Podstawowym pojęciem jest folder (katalog, directory), czyli teczka. W dodatku teczka niejako z rozciągliwej gumy, dzięki czemu do folderu możemy wkładać zarówno pliki, jak i inne foldery, do nich inne foldery itd. Aby jednoznacznie zidentyfikować plik, trzeba znać jego nazwę i lokalizację folderu, w którym się znajduje. Dlatego w jednym folderze nie mogą współistnieć dwa pliki o jednakowych nazwach.

33 FOLDERY (KATALOGI) mają postać drzewa, w którym korzeniem jest katalog główny - katalog systemowy = dysk. Koncepcja hierarchiczna katalogu w formie drzewa pozwala ustalać położenie pliku lub folderu poprzez przemieszczanie się w strukturze drzewa od korzenia np. C:\Documents and Settings\Administrator\Moje dokumenty Ścieżka dostępu bezwzględna określa położenie pliku lub folderu w strukturze wychodząc od korzenia. Każdy poziom katalogu jest oddzielony kreską ukośną „ \ „ (backslush). Ścieżka dostępu względna określa położenie pliku lub folderu w zależności od katalogu bieżącego. A teraz praktycznie ....

34

35 Ścieżka dostępu (path)
Jest to ciąg znaków określający położenie pliku w strukturze katalogów. Najczęściej ma postać listy katalogów odseparowanych łamnikami  Utwórz następującą strukturę: W folderze Układ Słoneczny tworzymy folder o nazwie Ziemia, w nim foldery: Europa, Azja, Afryka. Następnie w katalogu (folderze) Europa tworzymy foldery: Polska, Niemcy, Czechy. Dalej w katalogu Azja tworzymy dwa foldery Korea i Japonia. Kolejnym krokiem będzie utworzenie w katalogu Polska folderów: Mazowsze, Podlasie. W katalogu Mazowsze tworzymy foldery Warszawa, Siedlce.

36 Jak coś znaleźć ...

37

38

39 Znaki globalne (Maski, Wzorce):
* zastępuje wszystkie znaki, ? zastępuje dokładnie 1 znak. ... Korzystanie z symboli wieloznacznych Symbol wieloznaczny to wprowadzany z klawiatury znak, jak np. gwiazdka (*) lub znak zapytania (?), który podczas wyszukiwania plików lub folderów zastępuje jeden lub kilka rzeczywistych znaków. Symboli wieloznacznych używa się często zamiast jednego lub kilku znaków, jeżeli nie zna się dokładnie wszystkich znaków lub nie chce się wpisywać całej nazwy. Co będą oznaczały maski ? a* oznacza jakikolwiek plik/katalog zaczynający się od litery a a? oznacza jakikolwiek plik/katalog o dwuznakowej nazwie zaczynającej się od a. *.doc oznacza wszystkie pliki z Worda *.* oznacz wszystkie pliki ???.exe oznacza wszystkie pliki wykonywalne

40

41 Aplikacja to rodzaj programu komputerowego
Aplikacja to rodzaj programu komputerowego. Termin nie jest określony zbyt precyzyjnie, ale zazwyczaj oznacza program, który ma bezpośredni kontakt z użytkownikiem i nie jest częścią większego programu. Z technicznego punktu widzenia jest to oprogramowanie korzystające z usług systemu operacyjnego. Aplikacje to m.in. menedżery plików, oprogramowanie biurowe (edytory, arkusze kalkulacyjne, programy magazynowo/finansowe) oraz gry. W przeciwieństwie do wielu innych rodzajów oprogramowania, takich jak systemy operacyjne, oprogramowanie serwerowe czy naukowo-obliczeniowe, większość aplikacji przez długi czas była udostępniana jedynie na zasadach ograniczonych, w szczególności bez dostępu do kodu źródłowego i często za opłatą.

42 Oprogramowanie piszą programiści. Przykłady oprogramowania:
Systemy operacyjne Oprogramowanie wbudowane w urządzenie (firmware) Edytor tekstu Arkusze kalkulacyjne Edytor wideo Edytor HTML Menedżer plików Program słownikowy Gry komputerowe Aplikacje sieciowe oprogramowanie obsługujące strony WWW Biblioteki Języki programowania wirus komputerowy ...

43 Razem z systemem Windows mamy zainstalowane programy:
WordPad Kalkulator Paint . . .

44 SPRZĄTANIE: Narzędzia systemowe
Usuwanie zbędnych plików Jeżeli na komputerze działa system tak skomplikowany jak system Windows 2000, użytkownik może nie zawsze wiedzieć, jakie jest znaczenie niektórych plików na komputerze. Czasami system Windows 2000 korzysta z plików do określonych operacji, a później przetrzymuje je w folderze przeznaczonym dla plików tymczasowych. Na komputerze mogą też znajdować się zainstalowane kiedyś składniki systemu Windows 2000, których już się nie używa. Z wielu powodów, chociażby braku wolnego miejsca na dysku twardym, może się okazać przydatne zmniejszenie liczby plików na dysku lub zwiększenie ilości wolnego miejsca, jeżeli nie wyrządza to szkody żadnemu z programów.

45 SPRZĄTANIE: Narzędzia systemowe
Defragmentator dysków porządkuje pliki, programy i wolną przestrzeń na dysku twardym komputera tak, aby programy działały sprawniej, a pliki otwierały się szybciej. Defragmentator dysków nie ma wpływu na żadne elementy widoczne na ekranie.

46 Tak, Tak mamy jeszcze . . . GRY 

47 Zapraszam na następny Wykład
Dziękuję za Uwagę Zapraszam na następny Wykład 