Mgr Władysław Czaja Zespół Szkół Łączności w Gdańsku

Prezentacja na temat: "Mgr Władysław Czaja Zespół Szkół Łączności w Gdańsku"— Zapis prezentacji:

1 Mgr Władysław Czaja Zespół Szkół Łączności w Gdańsku
Wstęp do systemu operacyjnego - powłoka tekstowa

2 Wiersz poleceń Powłoka tekstowa Interfejs tekstowy Konsola tekstowa
Tryb tekstowy Tryb znakowy Wiersz poleceń

3 Co to jest plik? Podstawowa jednostka informacji, którą posługuje się system operacyjny.

4 Co to jest katalog (podkatalog) ?
Twór na dysku przechowujący informacje o plikach. Na dysku znajduje się jeden katalog (główny) oraz dowolna liczba podkatalogów. Podkatalog w rzeczywistości jest plikiem (z odpowiedniki atrybutami) w katalogu głównym. W systemach DOS lub Windows katalog główny nazywa się „\", w systemach Unix’owych nosi nazwę "/".

5 Katalogi o zarezerwowanej nazwie
Katalog o zarezerwowanej nazwie "." oznaczający katalog bieżący. Katalog "..". Katalog o zarezerwowanej nazwie ".." oznacza katalog rodzicielski w stosunku do bieżącego.

6 Atrybut pliku Zestaw informacji opisujący plik (katalog) m.in. informujący o prawach dostępu do pliku. Podstawowe atrybuty to: nazwa, długość, data utworzenia i prawa dostępu

7 Ścieżka dostępu Zapis informujący, na którym dysku twardym (a konkretnie, na jakiej literze napędu) i w którym katalogu i podkatalogu znajduje się dany plik. Poszczególne nazwy katalogów są rozdzielane backslashem. W systemie operacyjnym UNIX (np. Linux) i w adresach internetowych rolę znaku rozdzielającego \ (backslasha) spełnia znak / (slash).

8 Ścieżka dostępu bezwzględna i względna
Ścieżkę dostępu można formułować jako: ścieżkę bezwzględną (to jest podając ją począwszy od katalogu głównego) ścieżkę względną (podając ją począwszy od katalogu bieżącego)

9 Przykłady ścieżek bezwzględnych
UNIX , Linux /home/katalog1/katalog2/plik.txt Windows, DOS C:\katalog1\katalog2\plik.txt Adres internetowy protokół://nazwa_domeny/katalog1/plik.txt np. http, ftp

10 Przykład zastosowania ścieżki względnej
Załóżmy, że bieżącym folderem jest C:\Users\Public\ a Ty zamierzasz przejść do folderu C:\Users\Public\Pictures\MojeFoty, wystarczy wprowadzić względną ścieżkę dostępu: Pictures\MojeFoty

11 DOS (ang. Disk Operating System)
pierwszy przenośny system operacyjny OS komputerów PC i mikrokomputerów lat 80. rezydujący nad BIOS-em, zawierający m.in. rozszerzenia programowe procedur sprzętowych BIOSu i interpreter komend.

12 Historia DOS Początki systemu DOS sięgają roku 1979

13 MS-DOS MS-DOS - Microsoft Disk Operating System, czyli Dyskowy System Operacyjny firmy Microsoft

14 Konstrukcja systemu DOS
pliki systemowe : io.sys , msdos.sys, command.com, autoexec.bat, config.sys

15 IO.SYS IO.SYS – jeden z dwóch ukrytych plików systemowych na dysku startowym komputera w systemach operacyjnych bazujących na systemie MS-DOS. W różnych wersjach MS-DOS plik ten zawiera część oprogramowania stanowiącego jądro systemu operacyjnego odpowiedzialną za urządzenia peryferyjne – np. m.in..sterowniki monitora, klawiatury, dysku twardego

16 IO.SYS w systemie Windows
w systemie operacyjnym Windows plik IO.SYS jest binarnym plikiem wykonywalnym, który ładowany jest przy bootowaniu (starcie) komputera i przekazuje systemowi informacje o konfiguracji komputera. W Windows'ie zastąpił stare dosowe pliki IO.SYS i MSDOS.SYS.

17 IO.SYS w systemie Windows
W systemie Windows 95 i nowszych z tej rodziny do pliku IO.SYS przeniesiono całe dosowe jądro, nowsze wersje IO.SYS zawierają informacje potrzebne do startowania komputera, zastępując tym samym pliki AUTOEXEC.BAT i CONFIG.SYS. Mimo to w nowszych systemach nadal są obecne powyższe dwa pliki, które są wymagane przez starsze aplikacje.

18 IO.SYS w systemie Windows
Ponieważ plik IO.SYS jest zapisany w formie binarnej, nie jest zatem edytowalny za pomocą edytora tekstu jak inne pliki. Możemy jednak zmienić domyślne ustawienia w pliku edytując CONFIG.SYS Zmienione wartości zostaną przechwycone przez IO.SYS i zapisane w jego wnętrzu.

19 MSDOS.SYS MSDOS.SYS - jeden z dwóch ukrytych plików systemowych na dysku startowym w systemach operacyjnych bazujących na systemie MS-DOS. W różnych wersjach MS-DOS plik ten zawiera część oprogramowania stanowiącego jądro systemu operacyjnego W Windows 95 i nowszym MSDOS.SYS jest tekstowym plikiem konfiguracyjnym.

20 COMMAND.COM Domyślna powłoka (inaczej interpreter komend) systemu MS-DOS i niektórych wersji systemu Windows. Tłumaczy polecenia wpisane po znaku zachęty (ang. prompt; zwykle w postaci "C:\>" lub "C>") na komendy wykonywalne przez system DOS.

21 Dwa tryby pracy powłoki systemowej DOS
Command.com może pracować w dwóch trybach: aktywnym (interakcyjnym) wsadowym- polega na zinterpretowaniu podanego pliku wsadowego BAT, będącego spisem poleceń MS-DOS, skryptem.

22 Jak stworzyć plik wsadowy .bat ?
Najprościej przy użyciu notatnika, wpisujemy poszczególne komendy i zapisujemy plik jako: dowolnanazwa.bat i wybieramy opcję Zapisz jako Typ: Wszystkie pliki. Tak utworzony plik uruchamiamy i traktowany jest on jak wykonywalny (z rozszerzeniem exe).

23 AUTOEXEC.BAT Autoexec.bat - program wsadowy uruchamiany automatycznie po instalacji systemu.

24 CONFIG.SYS podstawowy plik konfiguracyjny systemów operacyjnych MS-DOS oraz systemów Windows z serii 9x zawierający komendy systemu operacyjnego DOS, dzięki któremu ustawiać konfigurację systemu. CONFIG.SYS konfiguruje ładowane na starcie sterowniki urządzeń, włącza i wyłącza składniki DOS-a, ustawia limit zasobów itp.

25 CONFIG.SYS Plik ten ładowany jest przed plikiem AUTOEXEC.BAT, który współpracuje z nim. Plik CONFIG.SYS jest normalnym plikiem tekstowym, może być edytowany przez jakikolwiek edytor tekstu, w celu dostrojenia systemu do własnych potrzeb

26 Polecenia systemu DOS Wewnętrzne – podczas pracy zawarte są w pamięci operacyjnej komputera (RAM) Zewnętrzne – zapisane są na dyskietce systemowej, a także na twardym dysku w oddzielnych plikach o rozszerzeniach COM i EXE

27 Polecenia wewnętrzne cls - wymazanie ekranu i przemieszczenie kursora w lewy górny róg ekranu C: - polecenie zmiany napędu bieżącego ver - wyświetlenie na ekranie wersji systemu operacyjnego date - wyświetlenie na ekranie bieżącej daty oraz komunikatu zachęcającego do jej zmiany time - wyświetlenie na ekranie aktualnej godziny z możliwością jej zmiany vol - wyświetlenie na ekranie nazwy bieżącego dysku

28 Polecenia wewnętrzne - wyświetlenie listy plików
dir - wyświetlenie listy plików i podkatalogów danego katalogu dir /p - pokazuje listę plików w kolejnych ekranach dir/w - lista wyświetlana jest na ekranie w kolumnach Przykład: dir C:*.com - wyświetla wszystkie pliki z rozszerzeniem COM znajdujące się na dysku C dir A*. - wyświetla wszystkie katalogi zaczynające się na literę “a” w danym katalogu

29 Polecenia wewnętrzne - tworzenie katalogu
md - tworzenie katalogu Przykład: md testowy- tworzy podkatalog testowy (w katalogu głównym jeśli jest on bieżący md\testowy\ti - tworzy katalog ti w katalogu testowy

30 Polecenia wewnętrzne - Zmiana katalogu bieżącego
cd (ang. change directory) - zmiana katalogu bieżącego Przykład: cd muzyka - powoduje przejście do katalogu muzyka (jeśli jest on podkatalogiem katalogu głównego) cd\ - powoduje przejście do katalogu głównego cd.. - powoduje przejście do katalogu nadrzędnego względem katalogu bieżącego

31 Polecenia wewnętrzne - Usuwanie katalogu
rd (ang. remove directory) - usuwanie katalogu Przykład: rd C:\testowy\temp - kasuje katalog temp znajdujący się na dysku C w katalogu testowy rd testowy- kasuje katalog testowy znajdujący się na w bieżącym katalogu Uwaga! - kasowany katalog nie może zawierać żadnych plików (trzeba je wcześniej usunąć). Nie można usunąć katalogu bieżącego (trzeba wyjść z niego do katalogu nadrzędnego)

32 Polecenia zewnętrzne tree – wyświetlenie drzewa katalogów
deltree – usuwanie katalogu wraz z plikami undelete – przywrócenie usuniętych wcześniej plików format A: – formatowanie dyskietki A format C: - formatowanie dysku twardego C: fdisk – edycja partycji na dysku twardym (dla bardziej zawansowanych)

33 Polecenia MS-DOS – dowiedz się więcej
Więcej poleceń znajdziemy na stronie: (należy wybrać – polecenia wewnętrzne lub zewnętrzne)

34 Czy można uruchomić program DOS-owy poza DOS-em?
Programy DOS-owe mogą być uruchamiane w systemie Windows czy Linux (poprzez program DOSBox) DOSBox można pobrać z Dzięki niemu pograsz w stare gry  Na następnym slajdzie film pokazowy, jak uruchomić grę Settlers II (film się uruchomia z serwisu Youtube)

35

36 Interpretery poleceń w systemach Microsoftu
dla sytemu DOS: command.com dla systemu Windows: cmd.exe Windows PowerShell

37 cmd.exe cmd.exe – interpreter poleceń stosowany w rodzinie systemów operacyjnych Microsoft Windows NT (włączając Windows 2000, XP, 2003 i Windows Vista), Windows CE Popularnie błędnie znany jako DOS, ale to jest program działający pod kontrolą systemu Windows

38 Po co korzystamy z konsol tekstowych?
Korzysta się z nich dlatego, że pewnie zadania można wykonać po prostu szybciej wpisując proste polecenia. Dla przykładu podam ot choćby sprawdzanie naszego adresu IP i MAC karty sieciowej w Windows. Kto z Was robi to inaczej niż uruchamiając powłokę cmd i wklepując polecenie ipconfig /all ?

39 Literatura http://gp_sb.w.interia.pl/dos.htm