dr Karolina Kmiecik - Jusięga

Prezentacja na temat: "dr Karolina Kmiecik - Jusięga"— Zapis prezentacji:

1 dr Karolina Kmiecik - Jusięga
Autorytet rodzica dr Karolina Kmiecik - Jusięga Akademia Ignatianum

2 Autorytet stąpa drogą, po której mogą pójść inni
auctor -pierwotnie ktoś kto przekazuje prawa innej osobie, wtórnie twórca, aktor, ten kto coś tworzy auctoritas - oznaczało ojca, który mając prawa, tworząc je (jako rzymski senator) także wobec potomków, przekazuje je swoim dzieciom „Autorytet spełnia zawsze i wszędzie, choć w rozmaity sposób, funkcję ośrodka miarodajności, który ludziom jest nieodzowny do zaspokojenia potrzeby ładu. Autorytety stanowią dla ludzi, właśnie ze względu na ich społeczną istotę, ważną gwarancję istnienia w ich życiu jedności, trwałości, pewności, a także wyrażają ich dążenie do doskonałości” (prof. Janusz Goćkowski) Autorytet stąpa drogą, po której mogą pójść inni

3 Autorytet to OSOBA, która przy pomocy wrodzonego i wyuczonego arsenału cech i umiejętności sprawia, że drugi człowiek (wychowanek) odnajduje swoją mądrość oraz pełnię zdrowia i życia psychicznego, społecznego i duchowego. CEL WYCHOWANIA

4 Manipulowanie autorytetem?
Od kiedy możemy mówić o kryzysie autorytetu? TEZA: „Szkoła frankfurcka” , z której wychodzą się autorytety moralne rewolucji lat 60. XX (Adorno, Habermas, Fromm, Marcuse), generuje założenia o: odrzuceniu tradycyjnej rodziny na rzecz indywidualizmu, kolektywizmu, „filozofii samozadowolenia i samorozwoju” odrzuceniu tradycyjnej szkoły na rzecz pajdocentryzmu (np. Summerhill) odrzuceniu Boga i religii na rzecz ewolucjonizmu, scjentyzmu, postmodernizmu, neomarksizmu i ateizmu odrzuceniu tożsamości narodowej na rzecz wspólnoty europejskiej, kosmopolityzmu, albo regionalizmu (jako folkloru, czyli zabawy)

5 A co mówią wyniki badań dotyczących skutecznych programów profilaktycznych?
Najbardziej skuteczne są te programy, które wzmacniają następujące czynniki ochronne: Silną więź z rodzicami Zainteresowanie nauką Regularne praktyki religijne Tożsamość narodowa (Hawkins, 1992; Dolto, 1995; Kay, 1996; CBOS, 1994, 1996; McGraw, 1995)

6 Do czego autorytet rodzica jest potrzebny?
do zaspokojenia poczucia przynależności i bezpieczeństwa emocjonalnego do stabilności i rozwoju tożsamości osobowej i grupowej do bezpiecznego rozwoju osobowego, emocjonalnego, stabilności uczuciowej, pewności siebie w grupie rówieśniczej do rozwoju wewnętrznej kontroli (sumienie, superego), która staje się „nadzorcą” zachowania, sposobu myślenia oraz przyjmowanych postaw

7 12-16 rok życia: Czas deprecjonowania naturalnego autorytetu rodziców, szukania tożsamości osobowej, grupowej, poszukiwania grupy rówieśniczej, która ma podobne zapatrywania na życie i świat, szukania także swojej drogi życiowej (zawodowej, towarzyskiej, emocjonalnej, duchowej). W naturze dziecka leży poszukiwanie wzorca. Jeśli trafi na wzorzec dobry - jest szansa, że nie podejmie zachowań ryzykownych. Jeśli trafi na wzorzec zły - jest prawie pewne, że podejmie takie zachowania, które w dorosłości mogą skutkować uzależnieniem i chorobami psychosomatycznymi. ale przede wszystkim: zmiany somatyczne, psychiczne, emocjonalne, krytykanctwo,

8 Przyczyny zaburzeń w zachowaniu (uogólnienia na podstawie badań naukowych)
brak poczucia bezpieczeństwa w rodzinie, wysoki poziom lęku, spowodowany brakiem pozytywnych relacji z rodzicami, głównie z ojcem niezaspakajanie potrzeb emocjonalnych w rodzinie - niski stopień rozpoznawania potrzeb dziecka przez rodziców przyzwolenie rodziców na kłamstwo małe zaangażowanie rodziców w życie emocjonalne i duchowe dziecka

9 Niepokojące objawy w wieku 12-16:
-Objawy somatyczne (często ukrywane), mogą świadczyć o poważnych problemach zdrowotnych (bladość skóry, podkrążone oczy, częste omdlenia, częste krwotoki z nosa, bóle żołądka lub innych narządów wewnętrznych, napady kaszlu, gorączki, brak apetytu, nadmierna senność, objawy apatii, niechęć do aktywności fizycznej lub psychicznej) -Zaburzenia procesów łaknienia w postaci symptomów: anoreksji, bulimii, jedzenia napadowego, pojadania nocnego itp. -Brak kontaktów z grupą rówieśniczą, izolacja lub nadmierne podporządkowanie się wymogom grupy, świadczy zawsze o zaburzonym procesie kształtowania się osobowości -Istotna jest też nagła zmiana zachowania lub dotychczasowych: przyzwyczajeń, stroju, stylu życia, zrywanie więzi z rodziną -Zachowania presuicydalne, samookaleczenia, zachowania kryminogenne -Trudności w radzeniu sobie z własną seksualnością mogą przejawiać się wraz z brakiem wyraźnie ukształtowanej tożsamości płciowej, zbytnie skupianie na wyglądzie zewnętrznym -Do typowych objawów nerwicowych tego okresu należy: obgryzanie paznokci i skórek okołopaznokciowych, niemożność koncentracji uwagi dowolnej na jednym przedmiocie (właściwej dla tego wieku przez ok. 45 min.), nadpobudliwość ruchowa -Zachowania dwubiegunowe objawiane w sposób przejaskrawiony ( nagłe napady śmiechu, płaczu, zachowania agresywne, zaczepne, grubiańskie, niestosowne do sytuacji) -Obniżona samoocena, niskie poczucie własnej wartości, chaos moralno-duchowy

10 Style wychowania / postawy rodziców wobec dzieci
Postawa jest tendencją do zachowania się w pewien specyficzny sposób, która zawiera w sobie trzy składniki: myślowy/racjonalny, uczuciowy/emocjonalny i działania. Może być właściwa i niewłaściwa . Do właściwych zalicza się: akceptację, czyli przyjęcie dziecka takim jakim jest w aspekcie psychofizycznym i społecznym, współdziałanie, czyli zainteresowanie i zaangażowanie rodziców w działalność dziecka, zaufanie, czyli: „dawanie dziecku właściwej dla jego wieku, rozumnej swobody”, uznanie praw dziecka do wyboru i ponoszenia jego konsekwencji.

11 Postawy niewłaściwe Styl autorytarny (tyran):
Odtrącenie, czyli nadmierny dystans uczuciowy oraz dominacja rodziców. Inni autorzy mówią o postawie autorytarnej, lub dominującej. Odtrącenie może powodować reakcje agresywne, nieposłuszeństwo, skłonność do kłamstwa, zahamowanie rozwoju uczuć wyższych, zachowania antyspołeczne albo bezradność, smutek, skłonności depresyjne. Nadmierne wymagania, oczekiwania wobec dziecka, nie liczenie się z autonomią, indywidualnymi cechami, możliwościami, częste i nieadekwatne do przewinienia kary, brak nagród w procesie wychowania, często przemoc emocjonalna i fizyczna. Ta postawa może powodować u dziecka brak poczucia własnej wartości, niepewność, obsesje na punkcie swojej niedoskonałości fizycznej czy intelektualnej, nadmierną lękliwość i uległość w stosunkach interpersonalnych, frustracje, rodzące czasami kontrreakcje agresywne. Styl permisywny (olweus): Unikanie, czyli ubogi stosunek uczuciowy, obojętność emocjonalna, nieobecność fizyczna lub psychiczna, ignorancja dziecka. Postawa ta może powodować u dziecka niezdolność do nawiązywania kontaktów uczuciowych w dorosłym życiu, labilność emocjonalną, poczucie winy, nieufność a w skrajnych przypadkach- chorobę sierocą. Styl nadopiekuńczy: Nadmierna ochrona, bezkrytyczne podejście do wszelkich działań dziecka, przesadna opiekuńczość, pobłażliwość, wyręczanie w wielu obowiązkach. Ta postawa skutkować może reakcjami nerwicowymi dziecka, infantylizmem w dorosłym życiu, brakiem inicjatywy do działania, brakiem pewności siebie, co z kolei kształtować może zarozumialstwo, egoistyczną postawę do innych, skąpstwo, nadpobudliwość oraz brak tożsamości osobistej i grupowej.

12 Kilka sugestii od rodziców z „Powrotu z U”
„Młodzi rodzice, kochajcie dzieci mądrą miłością i nie bójcie się stanowczości - to ona daje dziecku poczucie bezpieczeństwa. Nie bagatelizujcie złych nawyków swojej pociechy. Bądźcie konsekwentni. Starajcie się słuchać uważnie co dzieci do was mówią i zawsze znajdujcie dla nich czas. Zwracajcie uwagę na to w jakim towarzystwie dziecko się obraca. Nie bójcie się rozliczać syna czy córkę z kieszonkowego. Nie uciekajcie od problemów. Ta choroba może spotkać każdego. Im wcześniej ją zauważycie i zaakceptujecie - tym szybciej możecie pomóc”. „Kontrolujcie swoje dzieci - to co robią, to z kim przebywają, to jak się uczą, miejcie stały kontakt ze szkołą, z nauczycielami i pedagogami”. „Stosujcie mniej zakazów i nakazów, słuchajcie tylko uważnie i obserwujcie, żebyście wiedzieli co się dzieje z waszym dzieckiem w każdej chwili”. „Stawiajcie granice, nie miejcie stuprocentowego zaufania, nie kochajcie ślepo i nie zastępujecie miłości pieniędzmi i prezentami”. „Zdobądźcie rzetelną wiedzę o narkotykach, bo one są wszędzie. Nauczcie dziecko, że warto być szczerym w stosunku do rodziców i sami bądźcie szczerzy. Unikajcie nadopiekuńczości- pozwólcie dziecku podejmować decyzje i ponosić za nie konsekwencje. Szanujcie siebie i swoje dzieci, słuchajcie ich nie tylko sercem ale też oczami i uszami.” „Nie oceniajcie i nie traktujcie dzieci jak dorosłych. Nie mierzcie ich własną miarką”. „Bądźcie czujni na najmniejsze zmiany w zachowaniu dziecka, nie zwalajcie wszystkiego na czas dojrzewania. Ten mija oczywiście ale problemy powstałe w tym okresie zostają i się pogłębiają.” „Jeśli chodzi o narkotyki, nie liczcie na własne siły!” „Miejcie oczy szeroko otwarte i nie wierzcie w zapewnienia, że to tylko jeden raz”. „Nie myślcie, że wasze dzieci są ideałami.”

13 Sugestie dla rodziców gimnazjalistów:
-dyskretnie kontroluj dziecko; pamiętaj, że problemy i trudności wieku dorastania nie mijają, tylko zmieniają się w inne! -jeśli masz choć minimalny sygnał, że twoje dziecko może sięgać po narkotyki, alkohol, papierosy, leki w celach niemedycznych, REAGUJ ZDECYDOWANIE I NATYCHMIAST! -jasno mów czego oczekujesz i konsekwentnie egzekwuj wywiązywanie się z obowiązków; sam też musisz być konsekwentny -słuchaj dziecka i znajduj czas na rozmowy o sprawach fundamentalnych (życie, śmierć, tożsamość, miłość) -szanuj swoje dziecko i okazuj ten szacunek -szanuj i okazuj miłość żonie, mężowi… -znajduj czas na wspólne wyprawy z dzieckiem, miejcie wtedy „detox” od telefonu, internetu, telewizji itp. -ucz konstruktywnego rozwiązywania konfliktów - wewnętrznych i zewnętrznych -angażuj się w działania społeczne, charytatywne i pokazuj dziecku swoją aktywność -PAMIĘTAJ, ŻE DZIECKO, KTÓRE ZNAJDZIE SWÓJ AUTORYTET, JEST NA DOBREJ DRODZE DO SZUKANIA WŁASNEJ TOŻSAMOŚCI I SENSU ŻYCIA

14 Sukces :-) Sukces w wychowaniu dziecka polega na konsekwencji WOBEC SIEBIE i PRACY NAD SOBĄ, a nie nad dzieckiem. To ja jako rodzic muszę dawać dobry wzór bo dziecko mnie obserwuje nawet wtedy, kiedy nie zdaję sobie z tego sprawy. Żeby być dla dziecka dojrzewającego autorytetem - muszę go szanować (m.in. uznać potencjał intelektualny i emocjonalny dziecka), dawać dziecku prawdę, uwagę i miłość.