Malarstwo i rzeźba a Człowiecza dusza - sztuka historyczna w odniesieniu do duchowości. Interpretacje i inspiracje. Blask Devotio moderna na ziemiach.

Prezentacja na temat: "Malarstwo i rzeźba a Człowiecza dusza - sztuka historyczna w odniesieniu do duchowości. Interpretacje i inspiracje. Blask Devotio moderna na ziemiach."— Zapis prezentacji:

1 Malarstwo i rzeźba a Człowiecza dusza - sztuka historyczna w odniesieniu do duchowości. Interpretacje i inspiracje. Blask Devotio moderna na ziemiach polskich - renesans wiary świeckich Nowa pobożność w Niemczech - związki duchowości mieszczańskiej z malarstwem szkoły naddunajskiej. Promieniowanie kultury niemieckiej na ziemiach polskich - lokacje miast na prawie magdeburskim. Kajetan Klimas

2 Michael Lancz z Kitzingen
Ołtarz Zaśnięcia Panny Marii r. Hans Dürer Hieronim pokutujący r.

3 Hans Dürer Hieronim pokutujący r. Kraków Plan miasta – 1883 r.

4 Magdeburg Plan miasta – 1572 r. Kraków Plan miasta – 1883 r.

5 Wit Stwosz Ołtarz Mariacki – 1485 r.

6 Wit Stwosz Ołtarz Mariacki – 1485 r. Ostatnia modlitwa Maryi z Bramy Szewskiej kościoła Mariackiego w Gdańsku - po 1400 r.

7 Zaśnięcie Marii r. Ostatnia modlitwa Maryi z Bramy Szewskiej kościoła Mariackiego w Gdańsku - po 1400 r.

8 Antonello da Messina Zwiastowanie – 1475 r. Rafael Santi Madonna ze szczygłem – 1507 r.

9 Antonello da Messina Zwiastowanie – 1475 r. Jan van Eyck Madonna karmiąca – 1436 r.

10 Cechy organizacji Braci Wspólnego Życia: Brak zobowiązujących ślubów.
Devotio moderna Nowa pobożność – nurt pobożności zamożnych i wykształconych mieszczan, rozwijający się w XIV i XV wieku w Niderlandach i Nadrenii. Na duchowość Devotio moderna miał wpływ Gerard Groot, który był inicjatorem ruchu Braci Wspólnego Życia. Cechy organizacji Braci Wspólnego Życia: Brak zobowiązujących ślubów. Członkowie winni byli żyć w ubóstwie i czystości. Zamiast żebrać, mieli pracować w niekontrolowanych przez cechy lub gildie zawodach (kopisty manuskryptów lub kucharza). Mogli też zarabiać ucząc dzieci. W 1386 r. przyłączyli się do zakonu augustianów, lecz nadal bez składania ślubów. Jan van Eyck Madonna karmiąca – 1436 r.

11 Zasady duchowości Devotio moderna:
Nowa pobożność – nurt pobożności zamożnych i wykształconych mieszczan, rozwijający się w XIV i XV wieku w Niderlandach i Nadrenii. Na duchowość Devotio moderna miał wpływ Gerard Groot, który był inicjatorem ruchu Braci Wspólnego Życia. Zasady duchowości Devotio moderna: Bóg jest dostępny nie tylko dla duchownych, lecz również dla świeckich; Bóg jest obecny nie tylko w kościele, lecz także w życiu powszednim chrześcijanina; Chrześcijanin oddaje cześć Bogu poprzez swoje życie zgodne z chrześcijańską moralnością; Praktykowanie cnót teologalnych prowadzi do kontemplacji Bożej miłości. Jan van Eyck Madonna karmiąca – 1436 r.

12 Zasady duchowości Devotio moderna:
Nowa pobożność – nurt pobożności zamożnych i wykształconych mieszczan, rozwijający się w XIV i XV wieku w Niderlandach i Nadrenii. Na duchowość Devotio moderna miał wpływ Gerard Groot, który był inicjatorem ruchu Braci Wspólnego Życia. Zasady duchowości Devotio moderna: Bóg jest dostępny nie tylko dla duchownych, lecz również dla świeckich; Bóg jest obecny nie tylko w kościele, lecz także w życiu powszednim chrześcijanina; Chrześcijanin oddaje cześć Bogu poprzez swoje życie zgodne z chrześcijańską moralnością; Praktykowanie cnót teologalnych prowadzi do kontemplacji Bożej miłości. Uczestnikiem ruchu Braci Wspólnego Życia był Tomasz á Kempis. Pod wpływem Devotio moderna Erazm z Rotterdamu. Jan van Eyck Madonna karmiąca – 1436 r.

13 Karl Rahner – metoda antropologiczna w teologii,
tomizm transcendentalny

14 teoria poznania Karl Rahner – metoda antropologiczna w teologii,
tomizm transcendentalny teoria poznania

15 teoria poznania skierowany ku podmiot przedmiot
Karl Rahner – metoda antropologiczna w teologii, tomizm transcendentalny teoria poznania skierowany ku podmiot przedmiot

16 teoria poznania skierowany ku podmiot przedmiot świadomość
Karl Rahner – metoda antropologiczna w teologii, tomizm transcendentalny teoria poznania skierowany ku podmiot przedmiot świadomość

17 teoria poznania skierowany ku podmiot przedmiot świadomość
Karl Rahner – metoda antropologiczna w teologii, tomizm transcendentalny teoria poznania skierowany ku podmiot przedmiot świadomość samoświadomość

18 teoria poznania skierowany ku podmiot przedmiot świadomość
Karl Rahner – metoda antropologiczna w teologii, tomizm transcendentalny teoria poznania skierowany ku podmiot przedmiot świadomość samoświadomość W każdym poznaniu duchowym pytanie o przedmiot jest jednocześnie pytaniem o podmiot.

19 teoria poznania skierowany ku podmiot przedmiot świadomość
Karl Rahner – metoda antropologiczna w teologii, tomizm transcendentalny teoria poznania skierowany ku podmiot przedmiot świadomość samoświadomość W każdym poznaniu duchowym pytanie o przedmiot jest jednocześnie pytaniem o podmiot.

20 teoria poznania skierowany ku podmiot samoświadomość
Karl Rahner – metoda antropologiczna w teologii, tomizm transcendentalny teoria poznania skierowany ku podmiot samoświadomość

21 teoria poznania skierowany ku podmiot samoświadomość introspekcja
Karl Rahner – metoda antropologiczna w teologii, tomizm transcendentalny teoria poznania skierowany ku podmiot samoświadomość introspekcja

22 warunków poznania w podmiocie
Karl Rahner – metoda antropologiczna w teologii, tomizm transcendentalny teoria poznania skierowany ku podmiot samoświadomość introspekcja Podstawa zrozumienia warunków poznania w podmiocie

23 warunków poznania w podmiocie
Karl Rahner – metoda antropologiczna w teologii, tomizm transcendentalny teoria poznania skierowany ku podmiot samoświadomość introspekcja Podstawa zrozumienia warunków poznania w podmiocie wolność, odpowiedzialność, transcendencja, ukierunkowanie na tajemnicę, historyczność i związek ze światem, społeczna natura.

24 warunków poznania w podmiocie
Karl Rahner – metoda antropologiczna w teologii, tomizm transcendentalny teoria poznania skierowany ku podmiot samoświadomość introspekcja Podstawa zrozumienia warunków poznania w podmiocie wolność, odpowiedzialność, transcendencja, ukierunkowanie na tajemnicę, historyczność i związek ze światem, społeczna natura. Horyzont możliwości poznania

25 Horyzont możliwości poznania
Karl Rahner – metoda antropologiczna w teologii, tomizm transcendentalny Horyzont możliwości poznania

26 Horyzont możliwości poznania
Karl Rahner – metoda antropologiczna w teologii, tomizm transcendentalny Horyzont możliwości poznania wolność, odpowiedzialność, transcendencja, ukierunkowanie na tajemnicę, historyczność i związek ze światem, społeczna natura.

27 Horyzont możliwości poznania
Wraz ze zmianą przedmiotu zainteresowań zmienia się zasięg informacji o podmiocie. Jeżeli pytaniem sięgamy Boga, który jest zasadą i celem wszystkich bytów, to tym samym pytaniem sięgamy ostatecznej istoty człowieka. Karl Rahner – metoda antropologiczna w teologii, tomizm transcendentalny Horyzont możliwości poznania wolność, odpowiedzialność, transcendencja, ukierunkowanie na tajemnicę, historyczność i związek ze światem, społeczna natura.

28 pytanie Horyzont możliwości poznania
Wraz ze zmianą przedmiotu zainteresowań zmienia się zasięg informacji o podmiocie. Jeżeli pytaniem sięgamy Boga, który jest zasadą i celem wszystkich bytów, to tym samym pytaniem sięgamy ostatecznej istoty człowieka. Karl Rahner – metoda antropologiczna w teologii, tomizm transcendentalny pytanie Horyzont możliwości poznania wolność, odpowiedzialność, transcendencja, ukierunkowanie na tajemnicę, historyczność i związek ze światem, społeczna natura.

29 pytanie Horyzont możliwości poznania Bóg
Wraz ze zmianą przedmiotu zainteresowań zmienia się zasięg informacji o podmiocie. Jeżeli pytaniem sięgamy Boga, który jest zasadą i celem wszystkich bytów, to tym samym pytaniem sięgamy ostatecznej istoty człowieka. Karl Rahner – metoda antropologiczna w teologii, tomizm transcendentalny pytanie Horyzont możliwości poznania Bóg wolność, odpowiedzialność, transcendencja, ukierunkowanie na tajemnicę, historyczność i związek ze światem, społeczna natura.

30 pytanie Horyzont możliwości poznania Bóg
Wraz ze zmianą przedmiotu zainteresowań zmienia się zasięg informacji o podmiocie. Jeżeli pytaniem sięgamy Boga, który jest zasadą i celem wszystkich bytów, to tym samym pytaniem sięgamy ostatecznej istoty człowieka. Karl Rahner – metoda antropologiczna w teologii, tomizm transcendentalny pytanie Horyzont możliwości poznania Bóg wolność, odpowiedzialność, transcendencja, ukierunkowanie na tajemnicę, historyczność i związek ze światem, społeczna natura. Łaskę trzeba rozumieć jako bezpośrednią obecność absolutnej tajemnicy Boga, ziszczającą się w transcendentalności człowieka znajdującego swe absolutne dopełnienie w Bogu, który się mu udziela i nań otwiera.

31 pytanie Horyzont możliwości poznania łaska Bóg
Wraz ze zmianą przedmiotu zainteresowań zmienia się zasięg informacji o podmiocie. Jeżeli pytaniem sięgamy Boga, który jest zasadą i celem wszystkich bytów, to tym samym pytaniem sięgamy ostatecznej istoty człowieka. Karl Rahner – metoda antropologiczna w teologii, tomizm transcendentalny pytanie Horyzont możliwości poznania łaska Bóg wolność, odpowiedzialność, transcendencja, ukierunkowanie na tajemnicę, historyczność i związek ze światem, społeczna natura. Łaskę trzeba rozumieć jako bezpośrednią obecność absolutnej tajemnicy Boga, ziszczającą się w transcendentalności człowieka znajdującego swe absolutne dopełnienie w Bogu, który się mu udziela i nań otwiera.

32 jest tak ukształtowany, by człowiek mógł poznawać Boga.
Karl Rahner – metoda antropologiczna w teologii, tomizm transcendentalny pytanie Horyzont możliwości poznania jest tak ukształtowany, by człowiek mógł poznawać Boga. łaska Bóg

33 Na ziemi zachowuj się jak pielgrzym i gość,
którego nic nie zdoła zatrzymać w drodze do Boga. Tomasz á Kempis, „O naśladowaniu Chrystusa” (I, ). Albrecht Dürer Święty Krzysztof – 1511 r.

34 Albrecht Dürer Święty Krzysztof – 1511 r. Albrecht Dürer Św. Anna z Maryją i Dzieciątkiem – 1518 r.

35 Nad miłość nie ma nic słodszego, nic mocniejszego, nic wyższego, nic rozleglejszego, nic przyjemniejszego, nic pełniejszego, nic lepszego w niebie i na ziemi; bo miłość w Bogu się poczęła i wśród wszelkich stworzeń nie spocznie, aż dopiero w Bogu. Tomasz á Kempis, „O naśladowaniu Chrystusa” (III, 5. 3). Albrecht Dürer Św. Anna z Maryją i Dzieciątkiem – 1518 r.

36 Nad miłość nie ma nic słodszego, nic mocniejszego, nic wyższego, nic rozleglejszego, nic przyjemniejszego, nic pełniejszego, nic lepszego w niebie i na ziemi; bo miłość w Bogu się poczęła i wśród wszelkich stworzeń nie spocznie, aż dopiero w Bogu. Tomasz á Kempis, „O naśladowaniu Chrystusa” (III, 5. 3). Lucas Cranach Starszy Madonna z Dzieciątkiem – 1525 r.

37 Lucas Cranach Starszy Madonna z Dzieciątkiem – 1525 r. Albrecht Altdorfer Św. Grzegorz w lesie – 1510 r.

38 Hans Dürer Hieronim pokutujący r. Albrecht Altdorfer Św. Grzegorz w lesie – 1510 r.

39 Jeśli nie zwyciężysz małych i lekkich rzeczy, kiedyż pokonasz trudniejsze? W samym początku sprzeciw się swej skłonności i oducz się złego nawyku, żeby cię nieznacznie nie wprowadził w większe trudności. Tomasz á Kempis, „O naśladowaniu Chrystusa” (I, 1. 6). Hans Dürer Hieronim pokutujący r.

40 Jeśli nie zwyciężysz małych i lekkich rzeczy, kiedyż pokonasz trudniejsze? W samym początku sprzeciw się swej skłonności i oducz się złego nawyku, żeby cię nieznacznie nie wprowadził w większe trudności. Tomasz á Kempis, „O naśladowaniu Chrystusa” (I, 1. 6). Hans Dürer Hieronim pokutujący r.

41 Jeśli nie zwyciężysz małych i lekkich rzeczy, kiedyż pokonasz trudniejsze? W samym początku sprzeciw się swej skłonności i oducz się złego nawyku, żeby cię nieznacznie nie wprowadził w większe trudności. Tomasz á Kempis, „O naśladowaniu Chrystusa” (I, 1. 6). Hans Dürer Hieronim pokutujący r.

42 Jeśli nie zwyciężysz małych i lekkich rzeczy, kiedyż pokonasz trudniejsze? W samym początku sprzeciw się swej skłonności i oducz się złego nawyku, żeby cię nieznacznie nie wprowadził w większe trudności. Tomasz á Kempis, „O naśladowaniu Chrystusa” (I, 1. 6). Lucas Cranach Starszy Starzec z dziewczyną – 1528 r.

43 Jeżeli cię do rozkoszy ciągnie, to dziewczęta, które tu mają pierwsze słowo, całym sercem lgną do głupców, a przed mądrym nie inaczej się wzdrygają i nie inaczej go unikają jak skorpiona. Erazm z Rotterdamu, Pochwała głupoty. Lucas Cranach Starszy Starzec z dziewczyną – 1528 r.

44 Lucas Cranach Starszy Starzec z dziewczyną – 1528 r. Lucas Cranach Młodszy Lukrecja – 1525 r.

45 Lucas Cranach Młodszy Lukrecja – 1525 r. Męczeństwo św. Barbary
Michael Lancz z Kitzingen Ołtarz Zaśnięcia Panny Marii r. Lucas Cranach Młodszy Lukrecja – 1525 r.

46 Męczeństwo św. Barbary Michael Lancz z Kitzingen Ołtarz Zaśnięcia Panny Marii r. Męczeństwo św. Katarzyny

47 O czym mówisz, synu? Przestań się skarżyć, pomyśl o mojej męce i męce świętych! Jeszcze nie musiałeś trwać aż do krwi. Jakże to mało, co cierpiałeś, w porównaniu do tych, którzy tyle przeszli i tak strasznie byli kuszeni, tak ciężko udręczeni, tak nieustannie doświadczani i ćwiczeni. Trzeba więc, żebyś pamiętał o tych wielkich ciężarach, jakie ponoszą inni, aby lżej ci było dźwigać własne - małe. Tomasz á Kempis, „O naśladowaniu Chrystusa” (III, ). Męczeństwo św. Katarzyny

48 Matthias Grünewald Ołtarz z Isenheim r. Męczeństwo św. Katarzyny

49

50 Tak powinieneś się zachowywać w każdym czynie i w każdej myśli, jak gdybyś dziś miał umrzeć. Gdybyś miał czyste sumienie, nie bałbyś się bardzo śmierci. Tomasz á Kempis, „O naśladowaniu Chrystusa” (I, ). Matthias Grünewald Ołtarz z Isenheim r.

51 Hans Holbein Młodszy Ciało Chrystusa w grobie – 1521 r. Tak powinieneś się zachowywać w każdym czynie i w każdej myśli, jak gdybyś dziś miał umrzeć. Gdybyś miał czyste sumienie, nie bałbyś się bardzo śmierci. Tomasz á Kempis, „O naśladowaniu Chrystusa” (I, ).

52 Tak powinieneś się zachowywać w każdym czynie i w każdej myśli, jak gdybyś dziś miał umrzeć. Gdybyś miał czyste sumienie, nie bałbyś się bardzo śmierci. Tomasz á Kempis, „O naśladowaniu Chrystusa” (I, ). Matthias Grünewald Ołtarz z Isenheim r.

53 Hans Holbein Młodszy Portret Anne Lovell r. Czemuż chcesz do jutra odkładać swe postanowienie? Wstań! W tej chwili zacznij i mów: Teraz czas do działania, teraz czas do boju, teraz czas odpowiedni do poprawy! Kiedy ci źle i jesteś znękany, wtedy masz sposobność do zasługi! Tomasz á Kempis, „O naśladowaniu Chrystusa” (I, 22. 5). Matthias Grünewald Ołtarz z Isenheim r.

54 Portret Jakuba Zieglera
Hans Holbein Młodszy Portret Anne Lovell r. Wolf Huber Portret Jakuba Zieglera – 1544 r. Czemuż chcesz do jutra odkładać swe postanowienie? Wstań! W tej chwili zacznij i mów: Teraz czas do działania, teraz czas do boju, teraz czas odpowiedni do poprawy! Kiedy ci źle i jesteś znękany, wtedy masz sposobność do zasługi! Tomasz á Kempis, „O naśladowaniu Chrystusa” (I, 22. 5).

55 Hans Holbein Młodszy Portret Anne Lovell r. Wolf Huber Portret Jakuba Zieglera – 1544 r. Albrecht Dürer Portret Felicitas Tucher r. Czemuż chcesz do jutra odkładać swe postanowienie? Wstań! W tej chwili zacznij i mów: Teraz czas do działania, teraz czas do boju, teraz czas odpowiedni do poprawy! Kiedy ci źle i jesteś znękany, wtedy masz sposobność do zasługi! Tomasz á Kempis, „O naśladowaniu Chrystusa” (I, 22. 5).

56 Hans Holbein Młodszy Portret Anne Lovell r. Wolf Huber Portret Jakuba Zieglera – 1544 r. Albrecht Dürer Portret Felicitas Tucher r. Lucas Cranach Starszy Portret Filipa Melantone r. Czemuż chcesz do jutra odkładać swe postanowienie? Wstań! W tej chwili zacznij i mów: Teraz czas do działania, teraz czas do boju, teraz czas odpowiedni do poprawy! Kiedy ci źle i jesteś znękany, wtedy masz sposobność do zasługi! Tomasz á Kempis, „O naśladowaniu Chrystusa” (I, 22. 5).

57 Hans Holbein Młodszy Portret Anne Lovell r. Wolf Huber Portret Jakuba Zieglera – 1544 r. Albrecht Dürer Portret Felicitas Tucher r. Lucas Cranach Starszy Portret Filipa Melantone r. Czemuż chcesz do jutra odkładać swe postanowienie? Wstań! W tej chwili zacznij i mów: Teraz czas do działania, teraz czas do boju, teraz czas odpowiedni do poprawy! Kiedy ci źle i jesteś znękany, wtedy masz sposobność do zasługi! Tomasz á Kempis, „O naśladowaniu Chrystusa” (I, 22. 5).

58 Portret Felicitas Tucher - 1499 r. Lucas Cranach Starszy
Albrecht Dürer Portret Felicitas Tucher r. Lucas Cranach Starszy Portret Filipa Melantone r. Albrecht Dürer Jan i Piotr r.

59 Albrecht Dürer Jan i Piotr r. Albrecht Dürer Marek i Paweł r.

60 Wizja św. Jana na wyspie Patmos
Michael Lancz z Kitzingen Ołtarz Zaśnięcia Panny Marii r. Albrecht Dürer Jan i Piotr r.

61 Jeżeli chcesz, abym pozostawał w ciemności, bądź pochwalony, a jeśli zechcesz wyprowadzić mnie na światło, także bądź pochwalony. Tomasz á Kempis, „O naśladowaniu Chrystusa” (III, ). Wizja św. Jana na wyspie Patmos Michael Lancz z Kitzingen Ołtarz Zaśnięcia Panny Marii r.

62 Albrecht Dürer Adoracja Trójcy Świętej – 16 r. Wizja św. Jana na wyspie Patmos Michael Lancz z Kitzingen Ołtarz Zaśnięcia Panny Marii r.

63 Chwała dobrych jest w ich sumieniu, a nie w ustach ludzkich
Chwała dobrych jest w ich sumieniu, a nie w ustach ludzkich. Radość sprawiedliwych z Boga jest i w Bogu, a wesele ich z prawdy wytryska. Kto pragnie prawdziwej i wiecznej chwały, nie dba o doczesną. Tomasz á Kempis, „O naśladowaniu Chrystusa” (II, 6. 2). Albrecht Dürer Adoracja Trójcy Świętej – 16 r.

64 Chwała dobrych jest w ich sumieniu, a nie w ustach ludzkich
Chwała dobrych jest w ich sumieniu, a nie w ustach ludzkich. Radość sprawiedliwych z Boga jest i w Bogu, a wesele ich z prawdy wytryska. Kto pragnie prawdziwej i wiecznej chwały, nie dba o doczesną. Tomasz á Kempis, „O naśladowaniu Chrystusa” (II, 6. 2). Albrecht Dürer Adoracja Trójcy Świętej – 16 r.

65 Chwała dobrych jest w ich sumieniu, a nie w ustach ludzkich
Chwała dobrych jest w ich sumieniu, a nie w ustach ludzkich. Radość sprawiedliwych z Boga jest i w Bogu, a wesele ich z prawdy wytryska. Kto pragnie prawdziwej i wiecznej chwały, nie dba o doczesną. Tomasz á Kempis, „O naśladowaniu Chrystusa” (II, 6. 2). Albrecht Dürer Adoracja Trójcy Świętej – 16 r.

66 Chwała dobrych jest w ich sumieniu, a nie w ustach ludzkich
Chwała dobrych jest w ich sumieniu, a nie w ustach ludzkich. Radość sprawiedliwych z Boga jest i w Bogu, a wesele ich z prawdy wytryska. Kto pragnie prawdziwej i wiecznej chwały, nie dba o doczesną. Tomasz á Kempis, „O naśladowaniu Chrystusa” (II, 6. 2). Albrecht Dürer Adoracja Trójcy Świętej – 16 r.

67 Chwała dobrych jest w ich sumieniu, a nie w ustach ludzkich
Chwała dobrych jest w ich sumieniu, a nie w ustach ludzkich. Radość sprawiedliwych z Boga jest i w Bogu, a wesele ich z prawdy wytryska. Kto pragnie prawdziwej i wiecznej chwały, nie dba o doczesną. Tomasz á Kempis, „O naśladowaniu Chrystusa” (II, 6. 2). Albrecht Dürer Adoracja Trójcy Świętej – 16 r.

68 Chwała dobrych jest w ich sumieniu, a nie w ustach ludzkich
Chwała dobrych jest w ich sumieniu, a nie w ustach ludzkich. Radość sprawiedliwych z Boga jest i w Bogu, a wesele ich z prawdy wytryska. Kto pragnie prawdziwej i wiecznej chwały, nie dba o doczesną. Tomasz á Kempis, „O naśladowaniu Chrystusa” (II, 6. 2). Hans Dürer Matka Boska i czternastu wspomożycieli.

69 Chwała dobrych jest w ich sumieniu, a nie w ustach ludzkich
Chwała dobrych jest w ich sumieniu, a nie w ustach ludzkich. Radość sprawiedliwych z Boga jest i w Bogu, a wesele ich z prawdy wytryska. Kto pragnie prawdziwej i wiecznej chwały, nie dba o doczesną. Tomasz á Kempis, „O naśladowaniu Chrystusa” (II, 6. 2). Hans Dürer Matka Boska i czternastu wspomożycieli. Michael Lancz z Kitzingen Ołtarz Zaśnięcia Panny Marii r.

70 Codziennie powinniśmy odnawiać nasze postanowienie i do zapału tak się pobudzać, jakbyśmy dopiero dziś się nawrócili; i mówmy: Panie Boże! Wspieraj mnie w dobrym postanowieniu i Twej świętej służbie: spraw, bym dziś, teraz, lepiej zaczął nad sobą pracować, bo niczym jest, co dotąd uczyniłem. Tomasz á Kempis, „O naśladowaniu Chrystusa” (I, ). Michael Lancz z Kitzingen Ołtarz Zaśnięcia Panny Marii r.

71 Michael Lancz z Kitzingen
Ołtarz Zaśnięcia Panny Marii r.