– niepublikowane wyniki badań

Prezentacja na temat: "– niepublikowane wyniki badań"— Zapis prezentacji:

1 – niepublikowane wyniki badań
Projekt: Platforma wiedzy nt. starzejącego się społeczeństwa Europy Środkowej BADANIE F2F (wywiady bezpośrednie) PRACOWNICY Diagnoza sytuacji osób 50+ w Polsce, w świetle opinii pracowników – niepublikowane wyniki badań Projekt ten jest wdrażany w ramach Programu dla Europy Środkowej i współfinansowany przez EFRR 1 1

2 Spis treści prezentacji:
Raport z realizacji badania w ramach projektu „PLATFORMA WIEDZU NT. STARZENIA SIĘ SPOŁECZEŃSTWA EUROPY ŚRODKOWEJ” F2F Spis treści prezentacji: Informacje o badaniu Metodologia pomiaru Charakterystyka prób badawczych Wstępne wyniki badań ilościowych Propozycje rekomendacji 2 2

3 Raport z realizacji badania w ramach projektu „PLATFORMA WIEDZU NT
Raport z realizacji badania w ramach projektu „PLATFORMA WIEDZU NT. STARZENIA SIĘ SPOŁECZEŃSTWA EUROPY ŚRODKOWEJ” CELE BADANIA F2F Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Diagnoza aktualnej sytuacji zawodowej i społecznej kobiet i mężczyzn w wieku 50+ na rynku pracy w warunkach ich zatrudnialności oraz bezrobocia. Identyfikacja barier ograniczających zatrudnialność osób 50+ i sposobów ich usuwania. Badania mają ma na celu zwiększenia zatrudnienia osób w wieku 50+ poprzez utworzenie międzypokoleniowych strategii zatrudniania. Strategie głównie będą skupiały się na instrumentach polepszających równoważenie obszarów praca i życie oraz na zarządzaniu wiekiem i jego różnorodnością wśród zatrudnionych i bezrobotnych. Zdobyta w wyniku badań wiedza zostanie przekazana w formie szkoleń zarówno pracodawcom jak i pracownikom i bezrobotnym w wieku 50+, przy ich wsparciu poprzez indywidualne doradztwo. 3 3

4 METODOLOGIA POMIARU F2F Opracowanie szczegółowej metodologii badań
Raport z realizacji badania w ramach projektu „PLATFORMA WIEDZU NT. STARZENIA SIĘ SPOŁECZEŃSTWA EUROPY ŚRODKOWEJ” METODOLOGIA POMIARU F2F Opracowanie szczegółowej metodologii badań Przygotowanie scenariuszy do badań jakościowych Przygotowanie ankiet do badań ilościowych Opracowanie tez kierunkowych do budowy ankiet Ankieta skierowana do bezrobotnych 50+ Ankieta skierowana do pracujących 50+ Ankieta skierowana do pracodawców Konsultacje z ekspertami (CAWI) Części ankiety: Prawo i gospodarka Zatrudnienie Polityka społeczna i wykluczenie Części ankiety: Prawo i gospodarka Zatrudnienie Polityka społeczna i wykluczenie Części ankiety: Prawo i gospodarka Zatrudnienie Polityka społeczna i wykluczenie prace terenowe: F2F,CATI przygotowanie raportu oraz rekomendacji przeprowadzenie prac analitycznych 4 4

5 Badania zostały zrealizowane metodą F2F w domu respondenta.
Raport z realizacji badania w ramach projektu „PLATFORMA WIEDZU NT. STARZENIA SIĘ SPOŁECZEŃSTWA EUROPY ŚRODKOWEJ” INFORMACJE O BADANIU F2F Schemat próby badawczej: Założona do badania populacja respondentów wyłoniona została przy zastosowaniu doboru celowego. Badania zostały zrealizowane metodą F2F w domu respondenta. Badana populacja: mieszkańcy woj. śląskiego. Respondenci : pracujący w wieku 50+.  Kryteria doboru: płeć, stan cywilny, wykształcenie, ostatnio zajmowane stanowisko pracy. Respondent musiał w dniu badania pracować w firmie zatrudniającej od 5 do 249 osób. Z uwagi na płeć rozkład próby wyniósł: mężczyźni 50%, kobiety 50%. Z uwagi na wielkość firmy, w której pracuje respondent rozkład był następujący: 5-9 osób (34%), osób (33%), osób (33%). Uzyskano 150 wywiadów wśród osób pracujących w wieku 50+ Wielkość próby zrealizowanej odpowiadała przyjętym założeniom projektowym. 5 5

6 CHARAKTERYSTYKA PRÓB BADAWCZYCH
Raport z realizacji badania w ramach projektu „PLATFORMA WIEDZU NT. STARZENIA SIĘ SPOŁECZEŃSTWA EUROPY ŚRODKOWEJ” CHARAKTERYSTYKA PRÓB BADAWCZYCH F2F Miejsce zamieszkania (dzielnica Katowic) mieszkańców objętych badaniem (w %, N = 150) !00 % procent badanych zamieszkuje Katowice, co dziesiąty badany mieszka w Śródmieściu, kolejne pod względem częstości dzielnice to: Załęska Hałda, Brynów, Piotrowice, Osiedle Tysiąclecia, Bogucice i Giszowiec (po ponad 5% respondentów). Jaki jest P. stan cywilny? (w %, N = 150) zdecydowana większość ankietowanych pozostaje w związku małżeńskim (73,29%) lub partnerskim (2,7%) . Liczna jest również reprezentacja osób stanu wolnego, stosunkowo duży udział w strukturze ma grupa „rozwiedziony/w separacji” (11,4%) oraz „wdowiec/wdowa” (8,1%) 6 6

7 CHARAKTERYSTYKA PRÓB BADAWCZYCH
Raport z realizacji badania w ramach projektu „PLATFORMA WIEDZU NT. STARZENIA SIĘ SPOŁECZEŃSTWA EUROPY ŚRODKOWEJ” CHARAKTERYSTYKA PRÓB BADAWCZYCH F2F W jakich granicach mieszczą się przeciętne miesięczne dochody i zarobki netto wszystkich członków P. gospodarstwa domowego? (w %, N = 150) Zarobki w przedziale zł Najczęściej respondenci wskazują, że uzyskują łączne miesięczne dochody i zarobki netto w gospodarstwie domowym z przedziału: zł (20,5%). 52,19% gospodarstw domowych osiąga łączne miesięczne dochody w wysokości powyżej 2000 zł. Z ilu osób łącznie składa się P. gospodarstwo domowe? (w %, N = 150) Wartością statystyczną najczęściej występującą w odpowiedzi na pytanie o łączną liczbę osób w gospodarstwie domowym respondenta – jest 2 (35,2% wszystkich gospodarstw). Stosunkowo często gospodarstwo liczyło 3 osoby (26,8%), 4 osoby (16,9%), a gospodarstwa jednoosobowe to 14,8% ogółu. 7 7

8 CHARAKTERYSTYKA PRÓB BADAWCZYCH
Raport z realizacji badania w ramach projektu „PLATFORMA WIEDZU NT. STARZENIA SIĘ SPOŁECZEŃSTWA EUROPY ŚRODKOWEJ” CHARAKTERYSTYKA PRÓB BADAWCZYCH F2F Co trzeci respondent pracuje jako robotnik wykwalifikowany, prawie co piąty jest zatrudniony w handlu lub usługach, kolejnych 12% wykonuje prace nie wymagające kwalifikacji zawodowych. Technicy oraz pracownicy z wyższym wykształceniem to 17,3 % respondentów. Właściciele prywatnych firm to zaledwie 8% badanych i częściej byli to mężczyźni. 8 8

9 CHARAKTERYSTYKA PRÓB BADAWCZYCH
Raport z realizacji badania w ramach projektu „PLATFORMA WIEDZU NT. STARZENIA SIĘ SPOŁECZEŃSTWA EUROPY ŚRODKOWEJ” CHARAKTERYSTYKA PRÓB BADAWCZYCH F2F Grupa wiekowa lat jest zdecydowanie lepiej wykształconą od grupy starszych pracowników i uzyskuje 70 % dochodów. Wyraźnie widać tutaj korelację pomiędzy wykształceniem a dochodami. Lepiej wykształcone kobiety (wyższym lub średnim wykształceniem może się wykazać co czwarta kobieta) osiągają wyższe dochody w grupach zł oraz zł natomiast zdecydowanie ustępują mężczyznom w przypadku dochodów powyżej 3000 zł. 9 9

10 CHARAKTERYSTYKA PRÓB BADAWCZYCH
Raport z realizacji badania w ramach projektu „PLATFORMA WIEDZU NT. STARZENIA SIĘ SPOŁECZEŃSTWA EUROPY ŚRODKOWEJ” CHARAKTERYSTYKA PRÓB BADAWCZYCH F2F Podsumowując można stwierdzić, że badana grupa jest bardzo zróżnicowana, generalnie są to osoby: stosunkowo młode (53% respondentów osiągnęło wiek z kohorty lata ), nieźle wykształcone (odsetek badanych z wykształceniem co najmniej średnim wynosi 44%), o ustabilizowanej sytuacji życiowej (76% jest w związku małżeńskim lub partnerskim) i zawodowej, reprezentujące gospodarstwa 2 i 3 osobowe (62% respondentów), osiągające znaczne łączne dochody (71% > 2000 zł). Ważnym wskaźnikiem faktycznych kwalifikacji respondentów i ich pozycji społeczno-zawodowej jest wykonywany zawód, w analizowanym przypadku 56,6% badanych wykonuje prace robotnika wykwalifikowanego lub jest zatrudnionych w handlu lub usługach. 10 10

11 WSTĘPNE WYNIKI BADAŃ ILOŚCIOWYCH
Raport z realizacji badania w ramach projektu „PLATFORMA WIEDZU NT. STARZENIA SIĘ SPOŁECZEŃSTWA EUROPY ŚRODKOWEJ” WSTĘPNE WYNIKI BADAŃ ILOŚCIOWYCH F2F Pytania zawarte w ankiecie dotyczą: przekroju funkcjonalnego jakim jest prawo i gospodarka, zatrudnienia i bezrobocia; polityki społecznej i wykluczenia społecznego. Obszary poznawcze: dostępu osób w wieku 50+ do miejsc pracy, świadczeń przedemerytalnych i emerytalnych, zależności na rynku pracy między populację ludzi młodych a osobami wieku 50+, zatrudniania osób w wieku 50+ w sektorze MSP, polityki fiskalnej wobec osób w wieku 50+, znajomości modelu flexicurity i strategii zarządzanie wiekiem, kształcenia, wyrównywania szans i dyskryminacji. MÓWIMY O PRÓBIE USTALENIA SYTUACJI NIE O DIAGNOZIE 11 11

12 BADANIE F2F OCENA OBSZARÓW PRAWO I GOSPODARKA 12

13 Czy Pan(i) zdaniem, obowiązujący obecnie 4 letni okres ochronny przed emeryturą, jest wystarczający?
Trudno powiedzieć 30,0 Respondenci zadowoleni z aktualnego okresu ochronnego podkreślają: okres jest wystarczający zapewnia bezpieczeństwo finansowe, to czas, aby się przygotować do roli emeryta, jak ktoś ma fach to nie trzeba dłuższej ochrony. Respondenci wskazujący na zbyt długi okres ochrony przedemerytalnej podkreślali iż „w okresie ochronnym nie można podjąć pracy w innym zakładzie”. Dodatkowo zwrócili uwagę na fakt, że osłona ta nie dotyczy osób zatrudnionych na czas określony. Opinie badanych, którzy uważają, że okres ochronny jest niewystarczający (27,3% badanej populacji) koncentrują się wokół wypowiedzi: powinien być proporcjonalnie dłuższy do przedłużonego wieku emerytalnego, powinien być dłuższy ze względu na złą sytuację na rynku pracy, powinno się chronić już 50-latków.

14 W Pana(i) opinii, czy w Polsce brakuje odpowiednich regulacji prawnych wspierających przedsiębiorstwa zainteresowane zatrudnieniem osób w wieku 50 lat i więcej? Badani w większości wskazują na brak zainteresowania władzy tą grupą społeczną, a w szczególności na brak ulg dla pracodawców zatrudniających pracowników w wieku 50+. Postulują wprowadzenie zachęt w postaci obniżenia podatków i składek na ubezpieczenie społeczne. Wskazują, że pracodawca odnosi korzyść z zatrudniania stażysty „czemu nie powielić tego pomysłu?” 8% respondentów nie widzi potrzeby wprowadzania dodatkowych regulacji prawnych i wątpi w ich skuteczność (nie będą wykorzystywane).

15 Jak Pan(i) uważa, czy polityka podatkowa państwa wobec osób 50 lat i więcej zniechęca te osoby do podejmowania legalnej pracy Według 38,7% respondentów Państwo robi wszystko by zniechęcić osoby 50+ do dalszej, legalnej pracy zarobkowej, przede wszystkim poprzez: zbyt wysokie podatki i składki na ZUS, brak miejsc pracy. Respondenci podkreślają także brak przepisów zachęcających pracodawców do zatrudnienia osób starszych. Respondenci stwierdzają, że to głównie pracodawca płacąc za pracownika duże pieniądze woli zatrudniać osoby sprawniejsze pracujące szybciej i bardziej wydajne. Jedna piąta badanych twierdzi, że to nie polityka podatkowa zniechęca do podjęcia pracy a głównie bezrobocie i brak ofert pracy. Podkreślają znaczenie polityki pracodawcy oraz predyspozycje osobnicze.

16 Jak Pan(i) uważa, czy polityka podatkowa państwa wobec osób 50 lat i więcej zniechęca te osoby do podnoszenia kwalifikacji zawodowych?   Około 27% badanych jest zdania, że polityka podatkowa państwa zniechęca osoby 50+ do podnoszenia swoich kwalifikacji zawodowych. W uzasadnieniu swych opinii podają brak wpływu wzrostu kwalifikacji na możliwości zatrudnienia oraz fakt, że wzrost kwalifikacji nie generuje dodatkowego dochodu ani pewności zatrudnienia a wymaga czasu i zainwestowania pieniędzy. Podkreślają również duże trudności w dostępie do kursów i ich małą różnorodność. Wśród 34% badanych, którzy nie widzą związku pomiędzy polityką podatkową a podnoszeniem kwalifikacji przeważa pogląd, że: nie ma przeszkód w podnoszeniu kwalifikacji, zaporowa jest jedynie cena szkoleń, przy braku ofert pracy bezsensowne jest podnoszenie kwalifikacji.

17 OCENA OBSZARÓW ZATRUDNIENIE I BEZROBOCIE
BADANIE F2F OCENA OBSZARÓW ZATRUDNIENIE I BEZROBOCIE 17 17

18 Jak Pan(i) uważa, czy wsparcie kierowane do osób w wieku 50 lat i więcej, przez Urzędy Pracy, Agencje Pracy Tymczasowej, Inkubatory Przedsiębiorczości i inne instytucje rynku pracy, mierzone wskaźnikiem ich zatrudnienia, jest skuteczne Wypowiedzi respondentów świadczą o braku skuteczności działania w/w instytucji. Nawet badani dostrzegający skuteczność tych instytucji (odpowiedzi na tak) stwierdzają, że jest ona niska, ograniczona do wysyłania na szkolenia, głównie ze względu na brak ofert pracy. Podkreślić trzeba, że nawet ta namiastka działań jest dla respondentów istotna, podkreślają, że każda pomoc, zainteresowanie a co za tym idzie wsparcie tej grupy wiekowej jest ważne. Negatywnie wypowiadający się badani są rozgoryczenie działalnością tych instytucji, i wskazują na brak efektów ich pracy (69%). Wskazują również na brak dynamiki działań urzędników.

19 Czy zgadza się Pan(i) z twierdzeniem, że zasadniczym czynnikiem kształtującym pozycję osób w wieku 50 lat i więcej, na rynku pracy, są posiadane przez te osoby kwalifikacje zawodowe? Badani w większości zauważają wpływ kwalifikacji na ich pozycję zawodową. Potwierdzają, że kwalifikacje i doświadczenie zawodowe to poszukiwane cechy, które się ceni i ułatwiają znalezienie pracy osobom z grupy 50+ (85%). Umiejętnie podkreślają, że wiedza i doświadczenie prowadzą do profesjonalizmu. Niektórzy widzą także konieczność doskonalenia swoich kwalifikacji, a kilka osób wskazało że starsi pracownicy charakteryzują się w znacznej mierze niskim wykształceniem (cecha generacji). Oponenci twierdzą, że wykształcenie to cecha drugorzędna najważniejszy jest wiek i zdrowie pracownika oraz jego chęć do pracy. Podkreślają liczne zawody, które nie wymagają znacznych kwalifikacji np. budownictwo.

20 W jakim stopniu Pana(i) zdaniem, niska ocena własnej pozycji zawodowej na rynku pracy osób w wieku 50 lat i więcej, jest dla tych osób barierą ograniczającą dostęp do pracy zarobkowej?   Odpowiedzi respondentów (w %) przedstawione na powyższym wykresie potwierdzają, że samoocena pracowników odnośnie ich pozycji zawodowej ma duże znaczenie w ubieganiu się o pracę. Opinię taką w skali istotności średnie, wysokie i bardzo wysokie wyraziło 70 % respondentów. Dobrze postrzegający swoje kwalifikacje i umiejętności pracownik jest bardziej aktywny na rynku pracy.

21 BADANIE F2F Obszary: polityka społeczna i wykluczenie społeczne 21

22 W jakim stopniu zgadza się Pan(i) ze stwierdzeniem, że we współczesnej kulturze konsumpcyjnej nie ma miejsca na starość Respondenci zauważają dyskredytowanie tej grupy społecznej w mediach, opinię taką w skali istotności średnie, wysokie i bardzo wysokie wyraziło 85 % respondentów, przy czym: im mniejsza firma tym odczucie to jest mocniejsze, młodsi respondenci bardziej odczuwają to zjawisko, nie ma różnicy pomiędzy płciami w postrzeganiu prezentacji problemu starości w mediach. Zjawisko to jest najbardziej odczuwalne w grupach o dochodach zł oraz w 2 i 3 osobowych gospodarstwach domowych a także przez pracowników o wykształceniu zasadniczym i średnim zatrudnionym w handlu i usługach oraz przez pracowników niewykwalifikowanych. Pracownicy widzą konieczność działań mających na celu zmianę wizerunku starszych osób co z pewnością wpłynie na poprawę ich sytuacji na rynku pracy.

23 dla pracowników , w skali istotności co najmniej 70 %.
Proszę ocenić, na pięciostopniowej skali, jakie jest znaczenie wymienionych czynników w osiągnięciu stabilnej pozycji na rynku pracy dla osób w wieku 50 lat i więcej Analizując wpływ wykształcenia na każdy z w/w czynników można stwierdzić, że determinuje ono postrzeganie znaczenia idei uczenia się przez całe życie, korzystania ze szkoleń i kursów oraz umiejętności korzystania z technik cyfrowych przy czy im wyższe wykształcenie tym wyższa ocena tych aspektów. W przypadku czynnika wsparcie doradców zawodowych – należy nadmienić, że zaobserwowano tendencję odwortną, im wyżej wykształceni respondenci tym większa ich niezależnośc zawodowa. Należy podkreślić, że każdy z w/w czynników ma bardzo wysokie znaczenie dla pracowników , w skali istotności co najmniej 70 %.

24 Czy doświadczył(a) Pan(i) w swojej karierze zawodowej gorszego traktowania ze względu na swój wiek?
Badani wielokrotnie we wcześniejszych wypowiedziach podkreślali problem dyskryminacji osób Taka opinia nie potwierdziła się w odpowiedzi na pytanie bezpośrednio odnoszące się do tej kwestii, gdzie badani w 90% nie potwierdzają zjawiska dyskryminacji w miejscu pracy. Zatem opinie często pojawiające się w opiniach respondentów można interpretować na różne sposoby.: Interpretacja radykalna ( teza, że na polskim rynku pracy występuje ukryta dyskryminacja pracowników właśnie z powodu ich wieku). Interpretacja subtelna. ( badani łączyli prawdopodobnie pod tym hasłem różne rodzaje barier: niechęć pracodawców do zatrudniania starszych pracowników; świadomość, że trudniej im niż młodym zmienić charakter pracy i zdobyć nowe kwalifikacje; zmęczenie i mniejszy zapał w poszukiwaniu pracy; większe – wynikające z wieloletniego stażu pracy – wymagania wobec warunków pracy i płacy itp.).

25 BADANIE F2F Podsumowanie 25

26 Pracownicy 50+ asocjacja odpowiedzi na nie
przepisy prawa nie stanowią bariery w dostępie do pracy młodzi ludzie nie są faworyzowani na rynku pracy łączenie dochodów nie stanowi bariery we wzroście zatrudnienia wczesne uprawnienia emerytalne nie determinują bierności zawodowej polityka państwa nie zniechęca do podnoszenia kwalifikacji zawodowych strategie zarządzania wiekiem nie są znanym pojęciem wśród pracowników działalność UP jest nieskuteczna i źle delegowana osoby 50+ nie są defaworyzowane w MŚP osoby 50+ nie są gorzej traktowane ze względu na wiek

27 Pracownicy 50+ przyczyny dezaktywizacji zawodowej
lęk przed utratą pracy i potrzeba zabezpieczenia dochodów relatywnie niska ocena pozycji na rynku pracy ze względu na kwalifikacje lęk przed obniżaniem statusu społecznego (bezrobotny) brak wiary we własne siły obniżona oceny własnego zdrowia.

28 Pracownicy 50+ identyfikacja barier
Brak regulacji prawnych wspierających przedsiębiorstwa zatrudniające osóby 50+ Polityka podatkowa państwa zniechęcająca osoby 50+ do podejmowania pracy Niska aktywność zawodowa jest wynikiem ograniczonego zatrudniania, braku miejsc pracy Brak lub niska wiedza, doświadczenie lub kwalifikacje zawodowe pracowników Brak stosowania polityki elastycznego zarządzania wiekiem, Brak badań monitorujących rynek pracy dla osób 50+ Brak ciągłości działań w zakresie polityki zatrudniania osób 50+ Brak polityki państwa w zakresie wyrównywania szans pracowników w mieście i na wsi.

29 Pracownicy 50+ czynniki zwiększające zatrudnienie
poprawa sytuacji gospodarczej kraju dofinansowanie zatrudnienia osób 50+ wzrost zapotrzebowania na pracę rozwiązania zachęcające pracodawcę do zatrudnienia 50+ zmiany w prawie pracy potrzeba aktywności i samorealizacji potrzeba uczenia się i rozwoju doświadczenie i wiedza pracowników, profesjonalizm poprawa organizacji pracy (zarządzanie wiekiem, flexicurity) promocja pokolenia 50+ Czynniki makroekonomiczne Ingerencja państwa Cechy pokolenia 50+ Działania przedsiębiorców Budowa świadomości społecznej

30 Propozycje działań wynikające z realizacji projektu
Uelastycznienie możliwości łączenia dochodów z pracy i świadczeń z ZUS Rozwinięcie i wzmocnienie czynników jakimi są kwalifikacje zawodowe, doświadczenie, wiedza, fachowość, umiejętność organizacji pracy, motywacja do pracy oraz sprawność fizyczna. Promowanie i upowszechnianie w formach szkoleń i wdrożeń w przedsiębiorstwach metod „Zarządzanie wiekiem” oraz flexicurity. Prowadzenie cyklicznego monitoringu rynku pracy dla osób w wieku 50+, zbliżenie oferty szkoleniowej do obiektywnych potrzeb na rynku pracy Poszukiwanie rozwiązań mogących wpłynąć na zmianę wizerunku i postrzeganie osób w wieku 50+ (np. opracowanie i wdrożenie kampanii informacyjnej promującej silver economy)) Opracowanie mechanizmów gwarantujących trwałość i niezmienność kontynuacji działań na rzecz osób w wieku 50+ na rynku pracy, bez względu na zmianę sytuacji politycznej .

31 ZMIANA WIZERUNKU OSÓB 50+
Nowe spojrzenie na osoby 50+ jako pracowników posiadających: potrzebę osobistego rozwoju atrybut samodzielności atrybut dyspozycyjności umiejętność minimalizowania napięć umiejętność minimalizowania stresu a także: akceptujących ideę uczenia się przez całe życie chętnie korzystających ze szkoleń i kursów znających i korzystających z technik cyfrowych dla których wsparcie doradców zawodowych jest istotnym elementem rozwoju zawodowego. Must be the Music Must be the Music

32 Prof. Dr hab. inż. Barbara Białecka GIG
32 32