Elementy Psychologii Kurs Kwalifikacyjny Kurs Kwalifikacyjny

Prezentacja na temat: "Elementy Psychologii Kurs Kwalifikacyjny Kurs Kwalifikacyjny"— Zapis prezentacji:

1 Elementy Psychologii Kurs Kwalifikacyjny Kurs Kwalifikacyjny
Jakub Bętkowski

2 Elementy Psychologii Komunikacja Negocjacje Stres

3 Elementy Psychologii – Specjalizacja
Komunikacja

4 PLAN Definicje Poziomy Komunikacji Model Skuteczne Słuchanie

5 DEFINICJA Komunikacja interpersonalna
proces dzięki, któremu jednostka przekazuje i otrzymuje informacje w bezpośrednim kontakcie z inną osobą. Dokonuje się za pomocą przekazu werbalnego i niewerbalnego.

6 POZIOMY KOMUNIKACJI Faktyczny Instrumentalny Afektywny
Swobodna rozmowa na nieistotne tematy. Jest to bezpieczne, wolne od emocji komunikowanie się, podczas którego nie rozmawia się o poglądach ani wartościach. Występuje z reguły wtedy, gdy ludzie spotykają się ze sobą po raz pierwszy lub nie znają się zbyt dobrze. Poruszane wówczas tematy dotyczyć mogą np. pogody, wiadomości czy sportu. Instrumentalny Polega na przekazywaniu informacji i/lub instrukcji w sposób bezpośredni, wolny od emocji. Taka komunikacja ma na celu wywołanie konkretnego zachowania u odbiorcy komunikatu, np. rozmowa u fryzjera: "proszę ogolić mnie na zero". Afektywny Ujawnianie wartości i poglądów, emocji, zaangażowanie w rozmowę. Na tym poziomie ujawniają się bardziej osobiste cechy rozmówcy, np. "uważam, że należy ostrzej karać kierowców prowadzących po pijanemu", "nigdy mnie nie słuchasz".

7 Ćwiczenie Obrazkowy Przekaz

8 Obrazkowy przekaz – osoba A
Państwa zadaniem jest stworzenie rysunku złożonego z figur geometrycznych. Może on coś przedstawiać lub być abstrakcyjny. Proszę rysować tak aby druga osoba z pary nie widziała Państwa rysunku. Gdy skończysz rysować, zaczniesz opowiadać o swoim rysunku drugiej osobie. Nie możesz pokazać jej tego co masz na kartce. Jej zadaniem narysowanie na podstawie twoich instrukcji takie samego rysunku. Nie możecie zaglądać sobie w kartki.

9 Obrazkowy przekaz – osoba B
Za chwilę Państwa partner zacznie Państwu opowiadać o swoim rysunku. Państwa zadaniem jest narysowanie na podstawie jego instrukcji takiego samego rysunku jak on. Nie mogą Państwo zaglądać nawzajem w swoje kartki. Mogą Państwo posługiwać się jedynie głosem.

10 MODEL Nadawca Intencja Kodowanie Kanał Komunikacyjny Komunikat Szum
Odbiorca Interpretacja Dekodowanie Wartości Nastrój Emocje Sposób Bycia Nawyki Punkt Widzenia Przekonania Język Ciała Zmęczenie Nieuwaga Wartości Nastrój Emocje Sposób Bycia Nawyki Punkt Widzenia Przekonania Język Ciała Zmęczenie Nieuwaga

11 Parafraza Parafraza to powtórzenie własnymi słowami tego co przed chwilą usłyszeliśmy. Parafrazując używamy sformułowań: jeśli dobrze Cię rozumiem... a więc jesteś zdania, że... chcesz powiedzieć, że... sądzisz zatem, że...

12 Polecenia Prawidłowo wydane polecenie musi informować drugą osobę:
Co ma być zrobione Kto ma to zrobić Jaki czas oraz zasoby ma na potrzeby wykonania polecenia (Na kiedy ma coś być zrobione) Parafraza Ewaluacja Kara i nagroda Polecenie powinno być wydane w formie pytania lub prośby. Użycie tonu rozkazującego obniża skuteczność polecenia i niszczy motywację drugiej osoby do wykonania zadania.

13 Ćwiczenie AKTYWNE Słuchanie

14 Aktywne Słuchanie Policz lampy w Sali Zawiąż buta
Ile to jest 15*16? Zanotuj wynik. Sprawdź która godzina.

15 Aktywne Słuchanie Patrz na drugą osobę. Zadawaj pytania.
Usiądź tak jak druga osoba.

16 SKUTECZNE SŁUCHANIE aktywne słuchanie parafrazowanie (definiowanie) swoimi słowami tego, co druga osoba do nas mówi precyzowanie przez zadawanie pytań informacja zwrotna dzielenie się odczuciami i doświadczeniami bez osądzania (natychmiast, szczerze i wspierająco) słuchanie empatyczne słuchanie z nastawieniem na zrozumienie emocji rozmówcy słuchanie otwarte nie ocenia się rozmówcy, by osądy nie zasłaniały nam naszego rozmówcy słuchanie świadome zwracanie uwagi na integrację słów i emocji

17 KOMUNIKACJA Niewerbalna

18 PLAN Rola Komunikacji Niewerbalnej „Mowa Ciała” Mimika Proksemika
Wykrywanie Kłamstwa

19 Komunikaty Niewerbalne
Gesty Postawa ciała Mimika Dystans (dotyk) Kontakt wzrokowy Ubiór (rekwizyty) Ton głosu, barwa, akcent

20 ROLA KOMUNIKACJI NIEWERBALNEJ

21 Wnioski z eksperymentu Mehrebiana
Zrozumienie emocji jest możliwe tylko dzięki dekodowaniu komunikatów niewerbalnych Nawet nie rozumiejąc wypowiadanych słów jesteśmy w stanie stwierdzić jak się ktoś czuje i jakie ma do nas nastawienie Jeśli chcemy kogoś uspokoić, zdenerwować, uwieść to ważniejsze jest to jak mówimy niż to co mówimy (prymat formy nad treścią)

22 MOWA CIAŁA Nasze ciało, gesty, postawa nie mówią nam co czujemy ale jak sobie radzimy z tymi uczuciami. Sygnały dyskomfortu Gesty Samo-kojące Tworzenie osłon Nie ma Słownika!

23 Tworzenie osłon Łatwiej odpowiadać „z ławki” czy „przy tablicy”?
Osłony tworzone są z własnych kończyn, rekwizytów lub wykorzystujemy meble do schowania się za nimi

24 Gesty samokojące Pozostałość po infantylnym kontakcie z matką, która uspokajała nas dotykiem i kontaktem fizycznym Wszelkiego rodzaju gesty, których obiektem oddziaływania jest nasze ciało (poprawianie włosów, ubrania, dotykanie twarzy, zacieranie rąk itp.)

25 Wnioski Na podstawie obserwacji gestów i postaw ciała nie jesteśmy w stanie stwierdzić jak ktoś się czuje a jedynie czy odczuwa dyskomfort czy też jest rozluźniony

26 Dystans Intymny (do 45 cm) czujemy ciepło bijące z ciała drugiej osoby
Osobniczy ( cm) typowa interakcja między bliskimi osobami Społeczny ( cm) zwyczajowy dystans między kilkoma rozmawiającymi osobami (znajomi, współpracownicy) Publiczny (od 360 cm) typowy dystans podczas wystąpień publicznych między audytorium a mówcą (brak interakcji)

27 Dystans w praktyce Znają się Kobieta z Kobietą Lubią się, ufają sobie
Bliżej Dalej Znają się Kobieta z Kobietą Lubią się, ufają sobie Rodzic z dzieckiem Znajomość nieformalna Kobiety dotykają się nawzajem Obcy Mężczyzna z Mężczyzną Nie lubią się, boją się Różnica w statusie Znajomość formalna

28 Komponenty Emocji Psychiczna – powstająca w toku rozwoju jednostki, indywidualna, unikalna dla danej osoby. Stan emocjonalny aktywuje specyficzny wzorzec reagowania, skojarzenia i zachowania. Fizjologiczna – wrodzona, uniwersalna dla całego gatunku. Stan emocjonalny aktywuje specyficzne zmiany w organizmie, hormony, temperatura, potliwość, pobudzenie określonych partii mózgu.

29 Drogi wzbudzania emocji
Emocja wzbudzana poprzez poznawczą ocenę sytuacji (coś jest ważne lub nie, jest dobre lub złe, mam na to wpływ itp.) Emocja wzbudzana poprzez interpretację sygnałów płynących z ciała (napięcie mięśni, tętno itp.) Emocja wzbudzana na poziomie neurologicznym (zmiany w chemii mózgu)

30 Procesy sensomotoryczne
Ekspresja zewnętrznych sygnałów emocji intensyfikuje ją Postawa ciała może nas skłaniać do odczuwania specyficznego nastroju Temperatura wpływa na fakt odczuwania emocji pozytywnych (niższa) i negatywnych (wyższa) Ból wywołuje gniew a następnie może wywołać smutek Ułożenie ust, mięśni twarzy skłania do odczuwania określonych emocji (smutek, radość) Trening antystresowy może rozluźnić mięśnie, obniżyć tętno i temperaturę ciała co doprowadzi do zmniejszenia intensywności przeżywanych emocji

31 Emocje proste i złożone
Przewaga komponenty fizjologicznej jest charakterystyczna dla 6 emocji podstawowych Przewaga komponenty psychicznej jest charakterystyczna dla emocji złożonych – wyższych, związanych z funkcjonowaniem społecznych

32 MIMIKA Uniwersalność międzykulturowa i międzygatunkowa ekspresji mimicznej (emocje podstawowe) – badania Ekman i Friesen Wrodzone (badania Eibl-Eibelsfelt nad dziećmi niewidomymi od urodzenia) Mięśnie mimiczne Oczy Skóra

33 Emocje Podstawowe Szczęście Smutek Strach Zdziwienie Złość Obrzydzenie
Pogarda

34

35

36

37

38

39

40

41

42 Elementy Psychologii – Specjalizacje
ASERTYWNOŚĆ

43 PLAN Rodzaje Zachowań Definicja Asertywności
Kulturowe korzenie pojęcia asertywności Terytorium Psychologiczne Prawa Fensterheima Obszary Asertywności Komunikat JA

44 RODZAJE ZACHOWAŃ ULEGŁE AGRESYWNE MANIPULACJA
Empatia, szacunek do innych i łagodność, ale i rezygnacja z siebie. Ryzykujemy, że ludzie będą nawiązywali z nami relacje tylko ze względu na to, że zgadzamy sie na ich prośby. Sami czujemy się wykorzystywani. Mamy poczucie skrzywdzenia i braku szacunku ze strony osób trzecich. Ciągle robimy cos dla innych, a nie dla siebie. Osiągamy własne cele znacznie później niż gdybyśmy nie byli ulegli lub wcale ich nie osiągamy. „A może…?” „Czy dałoby sie…”, „Czy mógłbyś…”, „Nie chce przeszkadzać, ale…”, „Przepraszam, ale…”. AGRESYWNE Skuteczność i pewność siebie, ale także brak szacunku dla potrzeb innych. Wzbudzamy strach w innych. Ludzie nie chcą z nami współpracować, gdy jesteśmy nieobliczalni. Niektórzy postrzegają nas jako egoistów, dbających jedynie to zaspokojenie własnych celów. Osiągamy to, co chcemy, nie licząc się z potrzebami ludzi wokół nas. „Jak nie…, to…”, „Uważaj, bo…”, „Musisz…”, „Ty zawsze…”, „Ty nigdy…”. MANIPULACJA Czasami jest skuteczne (do czasu, a inni nie zorientują sie, jakie są nasze ukryte motywy). Charakteryzuje sie ono także nieszczerością, brakiem szacunku dla potrzeb innych oraz przedmiotowym traktowaniem ludzi, aby osiągnąć własne cele. Traktujemy innych przedmiotowo. Stosujemy taktykę mówienia nie wprost o swoich zamiarach, wykorzystujemy czyjąś ufność. Jesteśmy nieszczerzy, udajemy sympatie, nawet kiedy jej nie czujemy. Wpływamy pośrednio na zachowanie innych. Osiągamy własne cele, używając do tego innych ludzi poprzez nadużywanie ich zaufania. Właściwie nie ma charakterystycznych zwrotów, używanych przez osoby, które manipulują, gdy posługują sie one wszystkimi możliwymi technikami w nieuczciwy sposób.

45 Rodzaje zachowań - + Typ zachowania Szacunek do siebie
Szacunek do innych Uległość - + Agresja i Manipulacja Asertywność

46 DEFINICJA ASERTYWNOŚCI
Rodzaj zachowania wyrażający szacunek do siebie i do drugiej osoby.

47 PRAWA FENSTERHEIMA 1. Masz prawo do wyrażania siebie, swoich opinii, potrzeb, uczuć – tak długo, dopóki nie ranisz innych. 2. Masz prawo do wyrażania siebie – nawet jeśli rani to kogoś innego – dopóki Twoje intencje nie są agresywne. 5. Masz prawo do korzystania ze swoich praw. 3. Masz prawo do przedstawiania innym swoich próśb – dopóki uznajesz, że oni mają prawo odmówić. 4. Są sytuacje, w których kwestia praw poszczególnych osób nie jest jasna. Zawsze jednak masz prawo do przedyskutowania tej sytuacji z drugą osoba.

48 KOMUNIKAT JA 1. Wyrażenie odczucia, emocji. 2. Opisanie konkretnego zachowania/wydarzenia, które wywołało powyższe uczucia 3. Wyjaśnienie, dlaczego to zachowanie/wydarzenie wywołało te uczucia 4. Przekazanie oczekiwań co do całej sytuacji. “Kiedy ty (zachowanie), ja (uczucie), ponieważ (potrzeba). Chciałabym (konkretna prośba). ”

49 Elementy Psychologii – Specjalizacja
Jakub Bętkowski STRES

50 PLAN Definicja Rodzaje Stresu Oznaki Stresu
Style Radzenia Sobie ze Stresem Wypalenie Zawodowe

51 DEFINICJA T. Tomaszewski: sytuacja trudna (stres) - brak wzajemnego dostosowania (czyli równowagi) potrzeb, warunków i czynności J. Reykowski: stres jako obiektywny stosunek czynników zewnętrznych do cech człowieka (czynniki stanowiące zagrożenie i zakłócenie dla aktualnie wykonywanej aktywności zadaniowej) R. S. Lazarus, S. Folkman: stres jako określona relacja między osobą, a otoczeniem, która jest oceniana przez nią jako obciążająca lub przekraczająca jej zasoby i zagrażająca jej dobrostanowi

52 STRES Reakcja organizmu i psychiki na zmianę w otoczeniu. Siła tej reakcji zależy od: cech osobowości oraz posiadanych zasobów.

53 RODZAJE STRESU

54 Choroba Psychosomatyczna
Długotrwały stres jako przyczyna obniżenia odporności i infekcji Choroba psychosomatyczna jest skutkiem długotrwale działającego stresu w postaci zmiany w strukturze narządu.

55 STYLE RADZENIA SOBIE ZE STRESEM
Charakteryzuje osoby, które w sytuacjach stresowych podejmują wysiłki zmierzające do rozwiązania problemu, poprzez poznawcze przekształcenie lub próby zmiany sytuacji. Nacisk położony jest na zadanie lub planowanie rozwiązania problemu. SKONCENTROWANY NA ZADANIU Styl ten charakterystyczny jest dla osób, które w sytuacjach stresowych mają tendencję do koncentracji na sobie, na własnych przeżyciach emocjonalnych, takich jak: złość, poczucie winy, napięcie. Osoby te mają także tendencję do myślenia życzeniowego i fantazjowania. SKONCENTROWANY NA EMOCJACH SKONCENTROWANY NA UNIKANIU Osoby charakteryzujące się tym stylem w sytuacjach stresowych wykazują tendencję do wystrzegania się myślenia, przeżywania i doświadczania tych sytuacji. Styl ten może przyjmować dwie formy: angażowanie się w czynności zastępcze, np. oglądanie telewizji, objadanie się, myślenie o sprawach przyjemnych, poszukiwanie kontaktów towarzyskich

56 Problemy Etyczne i Społeczno Psychologiczne w Ratownictwie Medycznym
Kurs Kwalifikacyjny Jakub Bętkowski

57 Problemy społeczno-psychologiczne
Kurs Kwalifikacyjny Problemy społeczno-psychologiczne

58 Plan Definicja. Człowiek a grupa. Człowiek a autorytet.

59 Psychologia Społeczna
Dziedzina nauki z pogranicza psychologii i socjologii badająca w jaki sposób obecność innych ludzi i ich działania wpływają na psychikę jednostki. Innymi słowy jest to nauka badająca procesy psychiczne i zachowanie się ludzi znajdujących się w sytuacjach społecznych – takich, w których występują inni ludzie.

60 Człowiek a grupa Konformizm - w psychologii społecznej to zmiana zachowania na skutek rzeczywistego, bądź wyobrażonego wpływu innych ludzi. Podporządkowanie się wartościom, poglądom, zasadom i normom postępowania obowiązującym w danej grupie społecznej. W tym rozumieniu jest to zmiana związana z faktem, że członek grupy miał początkowo inne zdanie czy inaczej się zachowywał niż grupa, a następnie je zmienił w kierunku zgodnym z oczekiwaniami grupy.

61 Konformizm - motywy Lęk przed odrzuceniem. Ludzie boją się ośmieszenia, odrzucenia i "wyjścia przed szereg", dlatego dostosowują się do zachowań innych w grupie. Inaczej przeżywają lęk przed tym, że nie będą akceptowani w grupie. (konformizm normatywny). Pragnienie posiadania racji. W niektórych sytuacjach ludzie nie wiedzą jakie zachowania są słuszne. Naśladują więc innych, przyjmując, że skoro ktoś postępuje w dany sposób, to znaczy, że tak należy zrobić. Na przykład: skoro wszyscy stoją przed przejazdem kolejowym, mimo że nic nie jedzie, to znaczy, że należy stać z jakiegoś powodu. (Konformizm informacyjny). Do zachowań konformistycznych jesteśmy mobilizowani poprzez istnienie sankcji za przestrzeganie (sankcje pozytywne) lub nieprzestrzeganie norm grupowych (sankcje negatywne). W niektórych małych grupach społecznych sankcje zmuszające ludzi do uległości mogą przybrać skrajną formę, jak na przykład miało to miejsce w sekcie Świątynia Ludu.

62 Która linia jest takiej samej długości jak linia X?
Eksperyment Ascha

63 Społeczny dowód słuszności
Społeczny dowód słuszności - zasada, według której człowiek, nie wiedząc, jaka decyzja lub/i jaki pogląd jest słuszny (co może zależeć od różnych czynników), podejmuje decyzje lub/i przyjmuje poglądy takie same, jak większość grupy. Uważamy, że jakieś zachowanie jest poprawne wtedy, gdy widzimy innych ludzi którzy tak właśnie się zachowują. Przykład Jeśli mężczyzna nie wie, która ubikacja jest damska, a która męska, ponieważ nie ma oznaczeń na drzwiach, to użyje tej, do której wchodzi inny mężczyzna.

64 Reaktancja Reaktancja – (...) dążenie do przywracania wolności wyboru, zagrożonej przez kogoś, kto próbuje nam coś narzucić lub czegoś zakazać. Reaktancją nazwać można „opór psychiczny”. Pojęcie oporu ma jednak osobne znaczenie w psychoanalizie. Działanie to jest tym silniejsze im: ważniejsza możliwość działania jest nam odebrana; więcej jest zablokowanych, odebranych możliwości; bardziej nieoczekiwana jest blokada; większe jest zagrożenie swobody działania. To czego się nam zakazuje staje się bardziej atrakcyjne (tzw. „zakazany owoc”, łac. nitimur in vetitum – tak tłumaczy się zainteresowanie ludzi ocenzurowanymi treściami, co można zauważyć np. w zwiększaniu zainteresowania ludzi produktami, podobnie zakazy rodziców rozgrzewają miłość nastolatków). Jednocześnie pojawia się niechęć wobec źródła przeszkód oraz motywacja do przywrócenia stanu swobody, wolności.

65 Myślenie Grupowe Syndrom grupowego myślenia albo gromadomyślenie (ang. groupthink) – termin w psychologii społecznej oznaczający uleganie ograniczającej sugestii i naciskowi grupy, której jest się członkiem. W wyniku narzuconej autocenzury członkowie grupy podlegającej temu zjawisku, zubażają dobrowolnie swoje zdolności intelektualne. Myślenie grupowe prowadzi w skrajnym stadium do zupełnej utraty przez grupę poczucia rzeczywistości, przecenianie własnej siły i możliwości działania. Syndrom ten oznacza również izolację grupy od otoczenia i zamknięcie się grupy we własnym świecie.

66 Syndrom Myślenia Grupowego - objawy
Według Irvinga Janisa syndrom ten charakteryzuje się następującymi objawami: iluzja nieomylności i pewności siebie, lekceważenie niepomyślnych informacji, wiara we własną etykę zawodową, nieuwzględnianie etycznych i moralnych aspektów decyzji, lekceważące traktowanie wyników i osób spoza zespołu, wywieranie nacisku dla wymuszenia konformizmu, samocenzurowanie się (aby uniknąć powtarzających się negatywnych reakcji grupy, krytyczni jej członkowie decydują się w końcu milczeć), iluzja jednomyślności (milczenie jest traktowane jako wyraz zgody), filtrowanie informacji, tzn. członkowie grupy starają się nie dopuścić informacji sprzecznych ze zdaniem grupy.

67 Autorytet Autorytet (łac. auctoritas - powaga, znaczenie) - osoba, której jesteśmy skłonni ulegać, podporządkowywać się i wykonywać jej polecenia Jakkolwiek pojęcie autorytetu kojarzymy z osobą szanowaną i poważaną, to do oszacowania tego, czy ktoś jest godny zaufania i poważania wystarczą pewne insygnia, które przynależą autorytetom. Ludzi, którzy zachowują się i wyglądają w określony sposób, jesteśmy skłonni spostrzegać jako autorytety, innych nie. Zacznijmy od początku czyli od definicji autorytetu. Autorytet to osoba, której jesteśmy skłonni ulegać, podporządkowywać się i wykonywać jej polecenia. Czasami te polecenia wydawane są na głos a czasami podążamy milcząco za przykładem autorytety. Autorytet to ktoś szanowany i poważany. Ale co drogie Panie jeżeli powiem, że do bycia autorytetem czasem wystarczy odpowiednie ubranie i rekwizyt? Nie zapominajmy oczywiście, że posługujemy się definicją operacjonalizującą autorytet jako osobę, której poleceń słuchamy. Jak ktoś się odpowiednie ubierze i będzie się odpowiednio zachowywał to będzie dla nas autorytetem tzn. będziemy słuchać jego poleceń. Szokujące? Zostawmy to na chwilę na prezentację badań będzie jeszcze czas.

68 Symbole Autorytetu Symbole kojarzone z autorytetem wywołują uległość nawet wobec osoby, która nie jest rzeczywistym autorytetem. Należą do nich: Ubiór. Autorytety w odpowiedni sposób wyglądają. Skłonność do spostrzegania danej osoby jako autorytetu podnosi ubranie danej osoby w: mundur kitel laboratoryjny lub kitel szpitalny sutannę trzyczęściowy garnitur Wielkość ciała Tytuły Jakież są więc te „symbole autorytetu”? Co sprawia, że dana osoba uchodzić będzie za autorytet? Przede wszystkim będzie to ubiór. Jesteśmy skłonni ulegać prośbom lub poleceniom osób, które mają na sobie jakiś rodzaj munduru. Osobom w kitlu laboratoryjnym albo szpitalnym - To akurat jest przyjemne kiedy samemu nosi się kitel. Osobom, które noszą sutannę lub jakiś inny rodzaj stroju kojarzącego się z osobą duchowną. Łatwiej jest nam też zaakceptować jako autorytet kogoś, kto jest elegancko ubrany np. w trzyczęściowy garnitur. Oprócz ubioru autorytet jest kimś dużym (to pewnie pozostałość z relacji rodzić dziecko) oraz posiada różnorodne tytuły. W kwestii tych tytułów mogą to być słowa typu: prezes, dyrektor, doktor, profesor itp.

69 Symbole Autorytetu Mundur Garnitur Eksperyment: Badacz podchodził do przypadkowych osób na ulicy i kazał im wykonywać różne czynności (np. "proszę podejść do tej pani przy aucie i rozmienić jej pieniądze, ponieważ nie ma na parkomat"). Gdy był ubrany w mundur, ulegało mu znacznie więcej osób, niż gdy był ubrany jak zwyczajny przechodzień. Eksperyment: Badacz stawał w tłumie przechodniów na skrzyżowaniu, czekających na zielone światło. W pewnym momencie wchodził na jezdnię, mimo że świeciło się światło czerwone. Gdy był ubrany elegancko (trzyczęściowy garnitur, teczka, krawat) więcej osób szło w jego ślady niż gdy był ubrany "zwyczajnie". Nie chciałbym by Panie wierzyły mi na słowo tylko dlatego, że jestem psychologiem. Opis dwóch eksperymentów. Pierwszy. Badacz podchodzi do przypadkowego przechodnia i wydaje mu proste polecenie, prosi o coś. Jeśli był ubrany w mundur o wiele więcej osób robiło to czego chciał niż gdy był ubrany normalnie. Co zabawne, nie istotne było jakiego rodzaju mundur miał na sobie, mógł być ubrany jak policjant albo strażak. Niestety badacze nie sprawdzili czy podobne efekty wywierał również mundur pochodzący z innego kraju np. strój francuskiego żandarma na polskiej ulicy ale wyniki badań sugerują że powinien zadziałać prawie tak samo dobrze. Drugi eksperyment. Stoją Państwo na przejściu dla pieszych. Czerwone światło. Nagle ktoś przechodzi po pasach. Za kim pójdzie więcej osób? Kto sprowokuje większą grupę ludzi do złamania przepisów? Oczywiście facet w garniturze a nie w dresie.

70 Eksperyment Milgrama Geneza
Stanley Milgram zadał sobie pytanie o przyczyny ślepego posłuszeństwa wobec zbrodniczych rozkazów, które doprowadziły do ludobójstwa np. w obozach koncentracyjnych podczas II wojny światowej. Czy pewne grupy ludzi są bardziej uległe niż inni? Teraz zaczyna robić się ciekawiej. Po drugiej wojnie światowej, wielu ludzi zastanawiało się jak ten ogrom zła i nienawiści mógł się pojawić w ludziach. Czy populacja obywateli rzeszy różniła się jakoś od przeciętnego europejczyka? Czy było w nich już wcześniej zło? Czy to wina przywódców czy suma zła będącego udziałem wszystkich? Wreszcie, na poziomie bardziej ogólnym chodziło o odpowiedź na pytanie. Czy pewne grupy ludzi są bardziej uległe od innych? Może jest jakiś gen posłuszeństwa? Jeden z naukowców, psychologów, Milgram chciał to sprawdzić w sytuacji eksperymentalnej. Wyniki tego eksperymentu są zaskakujące. Chciałbym je Paniom przybliżyć. Mam nadzieję, że zadziała Video bo mam zamiar Paniom pokazać zachowania osób biorących udział w tym eksperymencie.

71 Zadanie Proszę ocenić na skali 1-10 swoją uległość wobec autorytetu.
Zanim jednak przejdziemy do eksperymentu. Mam dla Pań zadanie. Proszę oszacować na skali od 1 do 10 swoją uległość względem autorytety. Jest tu dużo silnych osobowości. Proszę zapamiętać tą swoją ocenę. Skonfrontujemy to potem z wnioskami płynącymi z badania Milgrama.

72 Opis eksperymentu E – Eksperymentator T – Nauczyciel L – Uczeń
Eksperymentator notuje przebieg badania i wyniki ucznia. Nauczyciel zadaje pytania i wypadku błędnej odpowiedzi aplikuje uczniowi wstrząs. Uczeń zapamiętuje pary słów. Udziela odpowiedzi poprzez naciśnięcie jednego z czterech guzików. Znajduje się w pomieszczeniu obok. Jak wyglądał sam eksperyment? Dwa pomieszczenia. W jednym siedzi Eksperymentator i Nauczyciel a w drugim pomieszczeniu Uczeń. Eksperymentator chce sprawdzić jak wpływa kara na proces nauki. Nauczyciel ma uczyć Ucznia prostych par słów i karać go za błędne odpowiedzi wstrząsem elektrycznym. Im więcej błędnych odpowiedzi tym wyższa siła wstrząsu. Wszystko w imię nauki oczywiście.

73 Skrzynka Przed Nauczycielem stoi skrzynka tzw. Shock Box. Jest na nim zestaw przycisków. Każdy przycisk służy do zadawania wstrząsu elektrycznego o innej sile. Poszczególne przyciski są opisane tak jak to widać w załączonej tabeli.

74 A teraz chciałbym Państwu przedstawić fragment filmu
A teraz chciałbym Państwu przedstawić fragment filmu. Eksperyment miał odpowiedzieć na proste pytanie. Czy ludzie będą razić prądem innych ludzi tylko dlatego, że tak karze im facet w białym kitlu? Nagranie

75 Pytanie Ile osób zadało najsilniejszy wstrząs?
Kiedy Państwo wycofaliby się z eksperymentu? Pytanie do Pań. Ile osób zadało wg Pań najsilniejszy wstrząs? Jaki procent ogółu? Czy to byli jacyś psychopaci? Przy jakim wstrząsie wycofaliby się Państwo z eksperymentu?

76 Wyniki Najsilniejszy szok zaaplikowało uczniowi 65% badanych.
Nikt nie wycofał się, gdy ofiara wyraźnie o to prosiła, ani wtedy gdy zaczęła wołać o pomoc, nawet wtedy gdy wydawała okrzyki pełne bólu. 80% uczestników kontynuowało wstrząsy mimo tego, że uczeń wspominał, że ma kłopoty z sercem i krzyczał „Pozwólcie mi stąd wyjść!” (300 V). Oto Wyniki. Trudno mi o jakiś rozbudowany komentarz w tym zakresie. Okazuje się, że najsilniejszy szok zaaplikowało uczniowi aż 65% badanych. Nawet gdy uczeń prosił, błagał i krzyczał nikt nie przerwał eksperymentu. Nawet gdy uczeń twierdził, że ma kłopoty z sercem lub przestawał reagować, nauczyciele kontynuowali zadawanie wstrząsów.

77 Podsumowanie Istnieje w nas silna tendencja do ulegania autorytetom.
Odpowiedzialność moralna i odpowiedzialność karna to dwie różne kwestie. Zasady etyki zobowiązują nas do nieposłuszeństwa wobec autorytetów, gdy wykonanie ich polecenia godzi w wyznawane przez nas normy. We wszystkich z nas - Niezależnie co o sobie myślimy - Istnieje silna tendencja do ulegania autorytetom. Jest to wpisane w naszą fizjologię. Uległość niesie ze sobą wolność od podejmowania decyzji, spokój i ułudę czystego sumienia. Uległość często oznacza bezpieczeństwo w wymiarze odpowiedzialności karnej. Należy jednak podkreślić, że odpowiedzialność karna i odpowiedzialność moralna to dwie różne kwestie. Zasady etyki zobowiązują nas do nieposłuszeństwa tzw. Autorytetom gdy ich polecenia godzą w wyznawane przez nas normy.

78 Specjalizacja Reakcja na stres i uraz

79 Reakcja na stres lub uraz
Zaburzenia adaptacyjne Ostra reakcja na stres Zaburzenia stresowe pourazowe Prawidłowa reakcja żałoby Zaburzenia dysocjacyjne Zaostrzenie lub wyzwolenie innych zaburzeń psychicznych Zaburzenia nastroju Zaburzenia lękowe Zaburzenia psychotyczne (zwłaszcza ostre i przemijające) Symulacja

80 Zaburzenia adaptacyjne
W odpowiedzi na stresor psychospołeczny Łagodne objawy depresji i lęku oraz niemożność radzenia sobie Czas trwania objawów do sześciu miesięcy

81 Ostra reakcja na stres Rozwój objawów natychmiast po wystąpieniu stresora Objawy ustępują w ciągu kilku godzin lub dni Na początku stan oszołomienia z upośledzeniem uwagi, niemożnością rozumienia zewnętrznych bodźców oraz dezorientacją Następnie okres zmniejszonej wrażliwości na bodźce, osłupienie dysocjacyjne lub pobudzenie ruchowe i nadmierna aktywność

82 Zaburzenia stresowe pourazowe
Ang. PTSD Zaburzenie lękowe spowodowane przez stres o dużej sile, powodujący kryzys psychiczny, przekraczający ludzkie przeżywanie (wojna, zgwałcenie, przebywanie w obozie koncentracyjnym). Jest to opóźniona lub przedłużona reakcja. Początek zaburzenia występuje po okresie latencji, który może trwać od kilku tygodni do kilku miesięcy.  Objawy Unikanie bodźców związanych urazem. Trudności ze snem Zaburzenia emocjonalne Halucynacje wtórne przeżywane sytuacji traumatycznej Narzędzie profilaktyki i leczenia to interwencja kryzysowa

83 Żałoba Do 6 miesięcy Wyobrażona lub realna strata Fazy Alarmowa
Odrętwienia Tęsknoty Depresji i rozpaczy Powrotu do życia i reorientacji

84 Zaburzenia dysocjacyjne
Wertykalny podział psychiki Rozerwanie związków pomiędzy różnymi elementami psychiki Rodzaje Amnezja Fuga Osłupienie Znieczulenie i utrata czucia zmysłowego Zaburzenia ruchu Osobowość mnoga

85 Wypalenie Zawodowe

86 WYPALENIE ZAWODOWE Wypalenie zawodowe, syndrom wypalenia zawodowego, syndrom Burnout  Występuje, gdy praca przestaje dawać satysfakcję, pracownik przestaje się rozwijać zawodowo, czuje się przepracowany i niezadowolony z wykonywanego zajęcia, które niegdyś sprawiało mu przyjemność. Nie mylić ze zmęczeniem, znudzeniem pracą.

87 Przyczyna Powodem wypalenia zawodowego jest sytuacja opiekuńcza i emocjonalnie skomplikowana relacja między osobą udzielającą pomocy i potrzebującą oraz między osobą udzielającą pomocy a rodzinę potrzebującego lub innymi członkami personelu. Występuje najczęściej w zawodach wymagających intensywnych kontaktów z ludźmi, wśród psychologów, pedagogów, lekarzy, nauczycieli, pielęgniarek itp. Predysponują zaburzenia osobowości i niedojrzałość emocjonalna.

88 SKŁADNIKI WYCZERPANIE EMOCJONALNE
uczucie pustki i odpływu sił wywołane nadmiernymi wymaganiami psychologicznymi i emocjonalnymi jakie stawiała przed pracownikiem praca (bądź sam stawiał sobie takie nierealistyczne wymagania wobec własnych możliwości) DEPERSONALIZACJA poczucie bezduszności, bezosobowości, cyniczne patrzenie na innych ludzi, obniżenie wrażliwości wobec innych OBNIŻENIE OCENY WŁASNYCH DOKONAŃ obniżenie oceny własnych dokonań - poczucie marnowania czasu i wysiłku na swoim stanowisku pracy.

89 Stadium 1. Entuzjazm. Pracownik podejmuje działania z wielkimi nadziejami i nierealistycznymi oczekiwaniami. Jeżeli te postawy nie zostaną zweryfikowane programami, które definiują, jakich osiągnięć pracownik może się spodziewać, to takie wyidealizowane spojrzenie może doprowadzić do stagnacji.

90 Stadium 2. Stagnacja. Stagnacja następuje wtedy, kiedy pracownik zaczyna odczuwać, że jego potrzeby osobiste, finansowe i zawodowe nie są zaspokajane. Odpowiednio prowadzona polityka kierownictwa placówki zapobiegnie stagnacji przez dostarczenie różnych bodźców motywacyjnych, które wyraźnie dają odczuć pracownikowi, że jest potrzebny i doceniany w swojej pracy. Jeżeli brak jest wzmocnień wewnętrznych i zewnętrznych, u pracownika może wystąpić kolejne stadium – frustracja.

91 Stadium 3. Frustracja. Pracownik zaczyna kwestionować skuteczność, wartość i wpływ podejmowanych wysiłków w obliczu nieustannie piętrzących się trudności. Skutki wypalenia mogą łatwo wpłynąć na inne osoby. Sposobem zapobiegania frustracji i zwalczania jej może być m.in. organizowanie warsztatów lub grup wsparcia mających na celu zwiększenie wiedzy o zespole wypalenia i dyskusji na temat rozwiązania problemu. Wychwycenie problemu na tym etapie może nawet doprowadzić do bardziej już stonowanego stadium entuzjazmu. Jeżeli problem nie zostanie rozwiązany, następuje stadium końcowe – apatia.

92 Stadium 4. Apatia. Apatia jest wypaleniem. To długotrwałe zobojętnienie na sytuację, wymagające podjęcia szczególnej interwencji. Apatia jest stadium kryzysowym: człowiek znajduje się w stadium nierównowagi i niezdolności do działania. Na tym etapie zalecana jest psychoterapia.

93 Wypalenie wg Oddziału

94 Przeciwdziałanie Z punktu widzenia przeciwdziałania wypaleniu zawodowemu kluczowe okazują się dwa elementy: Kształcenie – uzupełnione pracą nad umiejętnościami osobistymi (umiejętności techniczne mniej istotne z punktu widzenia wypalenia zawodowego) Wsparcie społeczne – bardzo ważne regularne superwizje lub wsparcie kolegów lub koleżanek

95 Zdystansowana troska Współczucie – proces w którym odczuwamy emocje tożsame z emocjami drugiej osoby. Empatia – proces w którym rozumiemy emocje odczuwane przez drugą osobę. Istotą zdystansowanej troski jest Empatia a nie Współczucie.

96 Wprowadzenie NEGOCJACJE

97 PLAN Struktura i przebieg negocjacji Przygotowania do negocjacji
Tworzenie strategii negocjacyjnej Modele Negocjacji Harvardzki Model Negocjacji Techniki Negocjacyjne Perspektywa czasu a obrana strategia negocjacji Sylwetka Negocjatora

98 Konflikt Sytuacja w której istnieją siły dążące do osiągniecia różnych celów. Typy Intrapersonalny – wewnętrzny Interpersonalny – co najmniej dwie osoby (strony) Grupowy – przynajmniej jedna ze stron jest grupą

99 Zachowanie stron konfliktu
Dynamika Konfliktu Przeciwstawne cele Konflikt Zachowanie stron konfliktu Eskalacja Negocjacje

100 Negocjacje Proces zmierzający do rozwiązania konfliktu – osiągnięcie celów przez strony konfliktu.

101 Negocjator Osoba reprezentująca stronę konfliktu.

102 Mediator Osoba zaangażowana w proces negocjacji ale nie reprezentująca strony.

103 KOMPROMIS I KOOPERACJA
Podział Pomarańczy Kompromis zakłada identyczne potrzeby obu stron Kooperacja opiera się na założeniu o zbieżności interesów – obie strony chcą porozumienia

104 Kompromis Rozwiązanie satysfakcjonujące strony połowicznie.

105 Konsensus Rozwiązanie zadowalające strony w sposób maksymalny.

106 STRUKTURA I PRZEBIEG NEGOCJACJI
FAZA WSTĘPNA Gromadzenie i analiza informacji Analiza SWOT Decyzja o przystąpieniu do rozmów Agenda FAZA UZGADNIANIA OGÓLNEJ FORMUŁY POROZUMIENIA Zdefiniowanie stanowisk Propozycje Dyskusja Ogólna formuła porozumienia FAZA DOPRACOWYWANIA SZCZEGÓŁÓW Rozpatrzenie konsekwencji ustaleń Potencjalne problemy Dokumentacja Finalna umowa

107 PRZYGOTOWANIA DO NEGOCJACJI
Ważne pytania przed negocjacjami: Jakie konkretne zagadnienie jest problemem negocjacyjnym, czego naprawdę dotyczą negocjacje? Z jakim reprezentantem przeciwnika będziemy negocjować? Kto będzie siedział po drugiej stronie stołu negocjacyjnego? Jaki jest najlepszy dla nas czas trwania negocjacji? Jak zorganizować rozmowy? Jaka zamierzamy stworzyć atmosferę? Partnerska, „twarda”, chłodna i profesjonalna? Jakie mamy aspiracje? Jak bardzo przywiązani jesteśmy do celów negocjacyjnych? Jakie przedstawimy oferty wyjściowe i jak bardzo elastyczni zamierzamy być? Jaki ma być rezultat? Co jest priorytetem: pokonanie przeciwnika, umocnienie własnej pozycji czy raczej zależy nam na stworzeniu korzystnej atmosfery dalszej współpracy?

108 TWORZENIE STRATEGII NEGOCJACYJNEJ
Poziom Aspiracji Granica Ustępstw BATNA

109 MODELE NEGOCJACJI celem jest demonstracja siły. Strona negocjująca twardo dąży do przeforsowania swoich postulatów. Właściwie nie szuka sie tutaj kompromisów. Wynik ma być taki, że jedna strona będzie wygranym, a druga przegranym. To model skuteczny tylko w sytuacji, gdy wiemy na pewno, że mamy w rekach wszystkie atuty, a przeciwnik właściwie nie ma alternatywy poza zgodzeniem sie na nasze propozycje. MODEL TWARDY głównym celem stron jest podtrzymanie dobrych stosunków. Trzeba rozwiązać problem, ale bez urażenia drugiej strony. Strona negocjująca miękko jest gotowa pójść na duże ustępstwa, byle tylko zachować dobre stosunki. MODEL MIĘKKI negocjacje rzeczowe zakładają wynik: wygrany-wygrany. Opisuje się je również za pomocą tzw. Harwardzkiego Modelu Negocjacji. MODEL RZECZOWY

110 TECHNIKI NEGOCJACYJNE
Ustępstwo Odmowa + kontrpropozycja Dobry-Zły Gliniarz Wykorzystanie Czasu Plasterki Salami Błąd - Zbyt szybkie ustępstwa

111 Model Kubler-RoSS

112 FAZY UMIERANIA nieprzyjęcie prawdy przez pacjenta i osobę towarzyszącą. I etap wzburzenie emocjonalne, bunt. II etap przetarg o życie. III etap przygnębienie, nadzieja. IV etap pogodzenie się z rzeczywistością i pożegnanie. V etap

113 I etap - nieprzyjęcie prawdy przez pacjenta i osobę towarzyszącą.
Poznanie przez chorego rozpoznania to wyrok wywołujący wstrząs psychiczny. Chory reaguje zaprzeczeniem i iluzją dobrego samopoczucia. Pojawiają się myśli i wypowiedzi „Mnie nie może spotkać coś podobnego, to nie dotyczy mnie, to niemożliwe... "Reakcja ta pomaga uśmierzyć doznany wstrząs i jest typowa dla osób, które o chorobie dowiedziały się nagle, nie były przygotowane na takie rozpoznanie. W kolejnym stadium miejsce niedopuszczenia do siebie prawdy zajmuje izolacja uczuciowa. Chory o swoim zdrowiu, chorobie, śmierci, nieśmiertelności rozmawia tak jakby jego to nie dotyczyło. Staje z boku swojego przeznaczenia. Podobny wstrząs psychiczny udziela się jego bliskim.

114 II etap - wzburzenie emocjonalne, bunt.
To okres, w którym chory nie dopuszcza do siebie prawdy. Targany jest falą zmiennych uczuć, wpada w złość, gniew, a stawiane pytanie „dlaczego właśnie mnie musiało się to przytrafić" należy traktować jako uczucie cierpienia, udręki, strachu. Nie sposób znaleźć na to pytanie odpowiedzi.

115 III etap - przetarg o życie
To dla chorego czas nadziei, że za ofiarowanie siebie całego Bogu odroczy ostateczny kres. Chce odroczyć wyrok o ważne wydarzenie w rodzinie, chociaż o jeden dzień. To najbardziej przejmujący z okresów umierania, odbywa się bowiem w ciszy myśli, a transakcji dokonuje się z „SIŁAMI WYŻSZYMI". Jest to walka o nadzieję, krzyk o nadzieję, której nie ma.

116 IV etap - przygnębienie, nadzieja.
Zawodzą metafizyczne targi. Chory zaczyna rozumieć swój stan. Rodzi się nadzieja i zwątpienie. Nadzieja nie jest wynikiem poprawy stanu zdrowia, ale przechodzeniem życia w śmierć. Pozostaje rozpacz przybierająca postać depresji. Depresja może objawiać się dwojako: odczuciem poniesionej straty, bezradności, niemożności powrotu do zdrowia, bezsilnością, poczuciem zagrożenia życia, żalem za utratą bliskich, żalem za utraconym światem. Żegnając się ze światem chory przygotowuje się do przyjścia śmierci.

117 V etap - pogodzenie się z rzeczywistością i pożegnanie
Chory pogodzony ze swoim losem czuje się zmęczony i słaby. Gotowy jest do przyjęcia śmierci, wolny od rozpaczy, rezygnacji, bezradności, gniewu. Krąg jego zainteresowań światem zewnętrznym zawęża się. Bardziej skoncentrowany jest na „tu i teraz". Zbliżająca się śmierć nie jest już silnym stresorem. Na ograniczenia wynikające z choroby reaguje słabo. Niektórzy chorzy odczuwają silną potrzebę mówienia, planowania, wyrażania ostatniej woli co do uroczystości pogrzebowej, miejsca pochówku, pomnika. Na tym etapie bardzo dużego wsparcia potrzebują bliscy chorego.

118 Tranplantacja Rozmowa z rodziną
Nie pytanie o zgodę ale poszukiwanie oświadczenia woli złożonego ustnie przed śmiercią

119