(7) Media a przestępczość Pytanie: Jaką rolę pełnią media w związku z przestępcami, zachowaniami przestępnymi, z przestępczością jako zjawiskiem? P_U01:

Prezentacja na temat: "(7) Media a przestępczość Pytanie: Jaką rolę pełnią media w związku z przestępcami, zachowaniami przestępnymi, z przestępczością jako zjawiskiem? P_U01:"— Zapis prezentacji:

1 (7) Media a przestępczość Pytanie: Jaką rolę pełnią media w związku z przestępcami, zachowaniami przestępnymi, z przestępczością jako zjawiskiem? P_U01: student potrafi rozróżniać wybrane zjawiska społeczne ze względu na ich potencjał kryminogenny

2 Dwóch morderców i oszust to najbardziej poszukiwani przestępcy Podkarpacia!
PODKARPACIE. Obejrzyj zdjęcia i przyjrzyj im się uważnie, być może rozpoznajesz ich twarze... Pierwszy zabił księdza, drugi jest podejrzany o podpalenie swojej siostry, która zmarła w straszliwych męczarniach, a trzeci z nich jest podejrzany o szereg oszustw, w tym ostatniego na kwotę 150 tys. zł. Co ich łączy? Są najbardziej poszukiwanymi osobami przez policję na Podkarpaciu. Więcej na ten temat czytaj w dzisiejszych Super Nowościach

3 Wyprzedaż to niezła okazja... do kradzieży!
RZESZÓW. Zimowe przeceny ruszyły, a właściciele sklepów już podliczają straty W galeriach trwają poświąteczne promocje. Jedni szukają rzeczy po niskiej cenie, inni okazji do kradzieży. Tylko w ciągu tygodnia z jednego z rzeszowskich butików zginęło 30 swetrów. (...) Złodzieje wypracowali sobie system, jak obejść elektroniczne zabezpieczenia. - Do wyniesienia towaru wystarczy komórka, która wytwarza pole magnetyczne zaburzające pracę urządzeń - mówi dziewczyna „polująca” na okazje. Właściciele sklepów, jak i ekspedientki nie chcą ujawniać, ile tracą na udanych kradzieżach. Dodatkowo twierdzą, że złapani na gorącym uczynku sprawcy nie ponoszą większych konsekwencji. Najczęściej kończy się zwrotem towaru do sklepu.

4 Mariusz Trynkiewicz przerywa milczenie. „25 lat to mało?”
„Mariusz Trynkiewicz odsiaduje w tej chwili karę w zakładzie karnym w Rzeszowie. Na wolność ma wyjść 11 lutego. Trynkiewicz w 1989 roku został skazany na karę śmierci za zabójstwo w 1988 r. czterech nastoletnich chłopców. Dzięki amnestii karę zamieniono mu na 25 lat więzienia. 22 stycznia ma wejść w życie ustawa, która mówi o izolacji niebezpiecznych przestępców już po odbyciu kary. B. Sienkiewicz, minister spraw wewnętrznych, zapewnia, że ustawa obejmie Trynkiewicza, mimo że w dzienniku urzędowym została opublikowana dopiero w zeszłym tygodniu” Marcin Kobiałka , „Gazeta Wyborcza”

5 Dlaczego media interesują się przestępczością?
Dlaczego ludzie interesują się przestępstwami? Dlaczego o nich czytają, lubią słuchać, dlaczego lubią oglądać ich popełnianie, ściganie i karanie przestępców?

6 Zainteresowanie odbiorców mediów przestępczością
Ciekawość „Czytelnik – uważał William Randolph Hearst/New York Journal – jest zainteresowany przede wszystkim wydarzeniami, które zawierają elementy jego własnej, prymitywnej natury. Należą do nich: czynnik samozachowawczy; miłość i rozmnażanie się; żądza i ambicja. Czynnik samozachowawczy odgrywa rolę we wszystkich opowieściach o mordzie, samobójstwie, nieszczęśliwych wypadkach i bijatykach, ale także w informacjach na temat zdrowia, wyżywienia i problemu alkoholu”. Potwierdzenie własnej „normalności” wzmocnienie pozytywnej samooceny, zdystansowanie od tych, którzy są na bakier z prawem...

7 Zainteresowanie mediów (i nie tylko) przestępczością
Informacje o przestępczości są stosunkowo łatwe do zdobycia Informacje o przestępczości są stosunkowo łatwe do sprzedania (nie wszystkie, ale wiele nie wymaga wchodzenia w niuanse) Informacje takie pozwalają realizować różne cele (polityczne, kryminalno-polityczne, zob. np. wyolbrzymianie zjawiska przestępczości w latach 80. w czasie przełomu lat 80. i 90. w Polsce, gdy media były jeszcze reżimowe)

8 Ustawa za łapówkę czyli przychodzi Rywin do Michnik
Paweł Smoleński, Pisaliśmy ten tekst od początku sierpnia. Próbowaliśmy dziennikarskiego śledztwa, chcieliśmy się czegoś dowiedzieć, zrozumieć. Drukujemy wszystko, co udało się ustalić. - Michnik oszalał ze szczętem - pomyślałem, gdy powiedział mi: "Muszę nagrać jednego faceta. Kup najlepszy magnetofon, jaki znajdziesz. Cena nie gra roli". (...) magnetofon kupiłem. - Naucz mnie, co z tym robić - poprosił Adam, któremu łatwiej pojąć różnicę między ONR Falanga i ONR ABC niż działanie magnetofonu....

9 Przestępczość w mediach
Przeinformowanie: duża liczba informacji wynikająca z rangi jakiegoś wydarzenia, skandalu, zjawiska lub z mody na taki bądź inny temat (fenomen „fali przestępczości”; czasem mamy wrażenie, że rodzice katują dzieci masowo) Niedoinformowanie: mała liczba lub brak informacji o przestępczości (lub określonym typie zachowań przestępczych, nagannych); albo tematyka ta „gryzie” się z inną, ważniejszą (zob. śmierć papieża, katastrofa smoleńska), albo wynika z blokowania informacji, także przez media Oba zjawiska nie są (nie zawsze są) korzystne, bo nie odzwierciedlają właściwie rzeczywistości… Ten drugi przypadek, w systemie demokratycznym, jest czymś raczej sporadycznym, a arbitralnie wprowadzana blokada wszelkich informacji może wręcz rodzić podejrzenia i kąśliwe artykuły (zob. „Super Nowości” kontra Urząd Miasta Rz.)

10 Media a agresja i geneza przestępczości
Wpływ przemocy w mediach na zachowania agresywne i (choć nie zawsze) przestępcze nieletnich: wybrane koncepcje Katharsis (oczyszczenia) – oglądanie przemocy służy rozładowaniu agresji, jest swoistym ersatzem (czymś w zamian) Powstrzymania (stłumienia) – to, co widzimy, jest straszne w swych konsekwencjach (dla ludzkiego życia, zdrowia, dla nas samych – także w sensie prawnym, potencjalnej kary; nasze agresywne popędy ulegają ostudzeniu) Stymulacji – przemoc i agresję oglądane w mediach odbiorcy przenoszą do tzw. realu; media są więc dla nich swoistą szkołą przemocy i jej technik, mogą też wyzwalać agresję stłumioną Przyzwyczajania (znieczulania) – oglądana często, przemoc powszednieje; w realu możemy na jej przejawy nie reagować, a i sami dopuszczać się jej

11 Jak jest Państwa zdaniem?
Jak się rzeczy mają?

12 Media a geneza przestępczości - hipotezy
Obrazy przemocy w mediach mogą nie być obojętne dla niektórych odbiorców, zwłaszcza młodych, niedojrzałych – mogą bowiem, zwłaszcza na krótko, wzbudzić u nich agresję, obniżyć wrażliwość bądź podnieść poziom tolerancji dla niej Obrazy przemocy i agresji w mediach nie przekładają się bezpośrednio na zachowania przestępcze odbiorców - te ostatnie są bowiem współwarunkowane innymi czynnikami środowisko wzrastania człowieka i przekazane mu w trakcie socjalizacji wartości, normy, wzorce zachowań indywidualne cechy odbiorców (charakterologiczne) okoliczności towarzyszące recepcji obrazów przemocy i agresji (środki odurzające, osoby towarzyszące)

13 Media a postawy wobec przestępczości/przestępców
Media mogą – z jednej strony – wyolbrzymiać zjawisko przestępczości i wzmagać strach u swych odbiorców (w społeczeństwie w ogóle) – zob. opinie na temat miejsca zamieszkania i kraju jako zagrożonych/trawionych przestępczością Media mogą też jednak/równocześnie zwiększać wrażliwość odbiorców na przejawy przestępczości, wpływać także na instytucje, organa państwa, ustawodawcę (chodzi o reakcję na przestępczość na etapie legislacyjnym) Zniekształcony obraz przestępczości w mediach może determinować - nie zawsze z pozytywnym skutkiem – codzienne zachowania i postawy ludzi; media ujawniają zbrodnie, pomijają występki; odbiorcy mogą bać się i zabezpieczać przed mordercami, gangsterami, bandziorami dokonującymi rozbojów, bagatelizować zaś np. kieszonkowców

14 Media a sprawcy, ofiary, wydarzenia, zjawiska o charakterze przestępnym
1. Koncepcja stygmatyzacji (zob. kolejne slajdy) zarówno ofiar, jak i domniemanych sprawców 2. Koncepcja sentymentalizacji zwłaszcza w odniesieniu do ofiar, zwłaszcza dzieci, kobiet, rodzin (zob. wypadek w Kamieniu Pomorskim, strzały w Sanoku) 3. Zjawisko paniki moralnej zobacz przywołany wyżej Mariusz Trynkiewicz

15 CBA: Lekarz krył gangsterów
Agnieszka Pochrzęst, Piotr Machajski, Poza jednym świstkiem papieru nie ma jednak dowodów, by prof. Jan Podgórski, ceniony na świecie wojskowy neurochirurg, miał z tym cokolwiek wspólnego Prof. Jana Podgórskiego, generała WP, b. dyrektora warszawskiego Centralnego Szpitala Klinicznego MON na Szaserów, CBA zatrzymało w ubiegłą środę na zlecenie Wojskowej Prokuratury Okręgowej w Warszawie. Lekarz ścigany przez CBA uniewinniony Oskarżany o korupcję i wyrzucony z wojska neurochirurg prof. Jan Podgórski został wczoraj całkowicie uniewinniony. Podczas rozprawy świadkowie mówili, że zmuszano ich do zeznań obciążających lekarza.

16 Sprawa dr. Hirnlego: Zatrute drzewo
Bogdan Wróblewski, Sąd Najwyższy potwierdził wczoraj, że prof. Tomasz Hirnle, kardiochirurg z Białegostoku, padł ofiarą nielegalnej prowokacji policji i swojego podwładnego Ponownego procesu domagała się w kasacji białostocka prokuratura. Sąd kasację oddalił. To zamyka sprawę. - Nareszcie usłyszałem, że nie można sobie nająć policji do przestępczych działań. Przywrócono mi wiarę w państwo prawa - mówił Hirnle po wyjściu z sali. Czekał na to ponad pięć lat.

17 Media a postawy wobec prawa
Postawa rygorystyczna versus relatywistyczna Rygoryzm oznacza przekonanie, że prawa należy przestrzegać zawsze i wszędzie, a przypadkami jego złamania winny się zajmować wyłącznie policja, prokuratura i sąd Relatywizm – nie kwestionując prawnych regulacji – dopuszcza w wyjątkowych, usprawiedliwionych sytuacjach złamanie prawa, dopuszcza też inne sposoby niż sądowy dochodzenia sprawiedliwości (np. różne formy arbitrażu) Punitywność społeczeństwa - w tym przypadku chodzi o postawę wobec prawnokarnych reakcji na przestępczość: ta postawa może być liberalna może też być represyjna (media, społeczeństwo i politycy mogą tu wzajem się stymulować, „nakręcać”) Zob. uwagi a propos karania nietrzeźwych kierowców…

18 Możliwe konsekwencje rygoryzmu…
Nie upychać więźniów kolanem Ewa Siedlecka/ Przepis, który pozwala na bezterminowe przetrzymywanie więźniów w przeludnionych celach, narusza zakaz okrutnego i poniżającego traktowania - orzekł wczoraj Trybunał Konstytucyjny (…) Ten proces („upychania więźniów kolanem”) rozpoczął się w 2000 r., kiedy ówczesny minister sprawiedliwości Lech Kaczyński ogłosił zaostrzenie polityki karnej. Mówił, że walki z przestępczością nie może ograniczać liczba miejsc w więzieniach. I nie ograniczała: w 2001 r. na niecałe 68 tys. miejsc przypadło 77,5 tys. więźniów. Pod koniec 2006 r. było 90 tys. więźniów na 72 tys. miejsc. Na wykonanie wyroku czekało ponad 40 tys. skazanych. Dziś również czeka ok. 30 tys.!