Odpowiedzialna konsumpcja

Prezentacja na temat: "Odpowiedzialna konsumpcja"— Zapis prezentacji:

1 Odpowiedzialna konsumpcja
Maria Huma

2 Prawdziwy koszt naszych zakupów
Wszyscy kupujemy żywność, ubrania, kosmetyki, środki czystości, sprzęt elektroniczny, wyroby z papieru i wiele innych produktów. Dlatego każdy z nas jest konsumentem. Prawdziwy koszt naszych zakupów Cieszymy się niskimi cenami ubrań, jedzenia czy zabawek, nie należy jednak zapominać, że i tak musimy ponieść ich faktyczne koszty. Nie muszą być one wyrażone wprost w pieniądzach – mogą się przejawić np. w postaci degradacji środowiska naturalnego czy utraty zdrowia (są to tzw. koszty zewnętrzne). Czasami za nasze oszczędności płacą inni ludzie – przystępna cena ubrań z Azji jest możliwa kosztem tych, którzy je produkują, zarabiając pieniądze ledwo wystarczające im na przeżycie. Przemysłowy chów zwierząt prowadzi do zmniejszenia ceny mięsa nabywanego przez klienta, lecz łączy się z niepotrzebnym cierpieniem zwierząt rzeźnych. Natomiast prawdziwy koszt tanich zakupów w hipermarketach możemy zobaczyć dopiero, gdy zauważymy, jak lokalne sklepy znikają z naszych ulic i osiedli.

3 Wstęp Odpowiedzialna konsumpcja to podejmowanie takich decyzji zakupowych, które uwzględniają konsekwencje społeczne i środowiskowe, jakie niosą za sobą: wydobycie surowców, produkcja, dystrybucja, użytkowanie oraz utylizacja produktu. Wskutek globalizacji niezależnie od tego, w którym miejscu Ziemi odbywa się każdy z tych etapów, wpływa on na nas. Zobacz spot Opowieść o rzeczach („The Story of Stuff”) Annie Leonard (20 min., j. polski), pokazujący, jak produkcja i konsumpcja rzeczy wpływa na środowisko oraz na życie ludzi na całym świecie.

4 Wstęp W zglobalizowanej gospodarce, której elementem jest m.in. możliwość przeniesienia produkcji (bądź jej etapów) oraz utylizacji do krajów Globalnego Południa, problem stanowi częsty brak kontroli zleceniodawców nad ich dostawcami, przy jednoczesnej silnej presji na ograniczanie kosztów i szybkie terminy realizacji. Efektem jest wiele społecznych i środowiskowych uchybień w łańcuchach dostaw globalnych firm: Transfer brudnych technologii: polega na przenoszeniu tych etapów produkcji i utylizacji (np. wydobycie surowców, przeróbka odpadów), których realizacja w krajach rozwiniętych oznaczałaby poniesienie wysokich nakładów na ochronę środowiska i zdrowia pracowników. Łamanie praw człowieka i praw pracowników, w tym: ignorowanie praw ludności tubylczej, wynagrodzenia poniżej ustawowego minimum, zatrudnianie dzieci, dyskryminacja kobiet, niebezpieczne warunki pracy.

5 Materiały źródłowe „Kupuj odpowiedzialnie! Twoje pieniądze kształtują świat”. Scenariusze zajęć dla nauczycieli szkół ponadpodstawowych, Polska Zielona Sieć (j. polski) „Kupuj odpowiedzialnie! Twoje pieniądze kształtują świat”. Broszura dla uczniów, Polska Zielona Sieć (j. polski) „Jak kupować by nie dać się upolować”. Poradnik dla konsumentów, Polska Zielona Sieć (j. polski) „Przez Zrównoważoną Konsumpcję do Zrównoważonego Rozwoju”, Ministerstwo Gospodarki (j. polski)

6 Żywność Stosowanie chemii rolnej Dobrostan zwierząt
W rolnictwie konwencjonalnym nadużywa się środków ochrony roślin takich jak pestycydy i herbicydy oraz nawozów sztucznych, które mają negatywny wpływ na środowisko i na zdrowie konsumentów. (więcej informacji) Średnio na 1 ha uprawy pomidorów gruntowych zużywa się aż 9,63 kg środków ochrony roślin. Dobrostan zwierząt Chów przemysłowy oznacza cierpienie wielkiej liczby zwierząt przetrzymywanych i transportowanych w nienaturalnych dla nich warunkach, poddawanych bolesnym zabiegom hodowlanym i zabijanych w sposób niehumanitarny. Jajka oznaczone cyfrą 3 pochodzą od kur, które hodowane są po kilka sztuk w niewielkich klatkach (20 x 30 cm). Praktycznie nie mogą się one tam ruszać. Wywołuje to u nich agresję, więc mają obcinane dzioby, co uniemożliwiają im normalne przyjmowanie pokarmu, karmione są więc przy pomocy sond. (więcej informacji)

7 Żywność „Food miles” (tzw. „żywnościokilometry”)
Transport żywności na wielkie odległości pochłania duże ilości paliw, co przyczynia się do wzrostu efektu cieplarnianego i zmian klimatu. (więcej informacji) Zanim sok trafi do nas, jego składniki muszą w sumie pokonać ok km (50% tej odległości to transport owoców oraz warzyw). Suwerenność żywnościowa Chociaż ilość produkowanej żywności jest wystarczająca, by zaspokoić potrzeby ludności świata, liczba głodnych oraz niedożywionych wciąż wzrasta. Głód nie jest wywołany przez niedobór żywności, lecz przez brak dostępu do niej, tzn. do środków, które umożliwiłyby wytworzenie lub nabycie wystarczającej ilości pożywienia. Suwerenność żywnościowa oznacza prawo społeczności, by decydowały o swojej polityce żywnościowej, tak by zapewniała ona bezpieczne i kulturowo odpowiednie pożywienie oraz gwarantowała zrównoważoną ekologicznie produkcję. (więcej informacji) Ponad miliard mieszkańców Ziemi głoduje. Blisko 80% z nich to rolnicy. Ludzie, którzy mogliby żywić świat, sami cierpią przez niedożywienie, ubóstwo i bezrobocie.

8 Żywność Olej palmowy Zdrowie konsumentów
Stał się nieodłącznym składnikiem naszej diety. Występuje w większości ciastek, batonów, chipsach, w mrożonych frytkach, mięsie, pizzy, margarynach, zupach w proszku etc. Jest pozyskiwany z palmy olejowej. Jej uprawa przyczynia się do niszczenia w Azji Południowo-Wschodniej lasów tropikalnych, które są miejscem zamieszkania krytycznie zagrożonych gatunków, takich jak orangutan i tygrys. (więcej informacji) Indonezja ma najwyższe na świecie tempo wylesiania, corocznie znika tam pod uprawę m.in. palm olejowych ok. 2% lasów. Zdrowie konsumentów W sklepach znajduje się coraz więcej wysoko przetworzonej żywności. Jest ona uboga w składniki odżywcze i zawiera wiele potencjalnie szkodliwych dodatków.

9 Żywność: materiały źródłowe
Czas na zmianę. Wybierz lokalność!, Polska Zielona Sieć (j. polski) Żywność i demokracja. Wprowadzenie do suwerenności żywnościowej, Marcin Gerwin, Polska Zielona Sieć (j. polski) Stwórzmy lepszą przyszłość, Oxfam (j. polski) Trucizna nasza powszednia. Reportaż francuskiej autorki Marie-Monique Robin (j. polski)

10 Ubrania Sweatshopy Większość naszych ubrań szyta jest w Azji i Europie Wschodniej, na ogół przez młode dziewczęta. Za swą ciężką pracę otrzymują one głodowe wynagrodzenie. Ich czas pracy przekracza ludzką wytrzymałość. Warunki pracy są nieodpowiednie, często po prostu niebezpiecznie, przez co często wiele z nich traci zdrowie, a czasem nawet życie. Nazwa „sweatshop” odnosi się do następujących problemów: głodowe płace ( % kwoty koniecznej na przeżycie), praca ponad siły (ok. 80 godz. tygodniowo), brak bezpieczeństwa zatrudnienia (niezapowiedziane zwolnienia, brak świadczeń), niebezpieczne warunki pracy (trujące substancje, zamknięte drzwi ewakuacyjne), prześladowania związkowców, odbieranie praw związkowych. Problemy te dotykają ok. 100 milionów ludzi pracujących w fabrykach szyjących ubrania. 80% z nich to kobiety. (więcej informacji)

11 Ubrania Bawełna Materiały syntetyczne
Bawełna stanowi ok. 50% tekstyliów w skali świata. Jej konwencjonalna uprawa oznacza ogromne zużycie wody, wyjałowienie gleby, utratę bioróżnorodności w okolicach upraw ,a także stanowi zagrożenie dla ludzi. Wiąże się z przymusową pracą dzieci w takich krajach jak np. Uzbekistan. (więcej informacji) By wyprodukować 1 kg bawełny (potrzebny na 2 pary jeansów) metodami konwencjonalnymi, potrzeba do litrów wody. Materiały syntetyczne Powstają one z substancji ropopochodnych, ich produkcja zużywa duże ilości energii, powoduje znaczne emisje CO2 do atmosfery i powstawanie ogromnej ilości odpadów, które ulegają powolnemu rozkładowi, zanieczyszczając środowisko na wiele lat. Poliester powstaje z tworzywa PET. Do jego produkcji potrzebne są substancje toksyczne, takie jak antymon. Wywołuje on przewlekłe choroby, takie jak rak czy schorzenia układu oddechowego. (więcej informacji)

12 Ubrania: materiały źródłowe
W kierunku odpowiedzialnej mody. Podręcznik dla projektantów i marek odzieżowych, Polska Zielona Sieć (j. polski) Opowieści przemysłu odzieżowego (video), Clean Clothes Campaign (j. polski) Spot kampanii „Kupuj odpowiedzialnie ubrania (video), Polska Zielona Sieć (j. polski)

13 Kosmetyki Testowanie na zwierzętach
Wiele substancji chemicznych, w tym składniki kosmetyków, bada się na zwierzętach pod kątem toksyczności czy wywoływania podrażnień. Powoduje to ich cierpienie i śmierć, choć reakcje zwierząt często nie odpowiadają reakcjom ludzi. Testy te są często prowadzone równolegle przez kilka firm. Ich wyniki nie mają odniesienia do rzeczywistych sytuacji. Od 11 marca 2013 r. Unia Europejska wprowadziła całkowity zakaz testowania kosmetyków na zwierzętach. Przepisy zabraniają importu i sprzedaży testowanych kosmetyków oraz składników do ich produkcji. Jednakże w przypadku poważnych obaw dotyczących bezpieczeństwa składnika kosmetycznego, możliwe są pewne odstępstwa od zakazu. (więcej informacji) Aby wykonać test na tolerancję błony śluzowej, preparat zakrapla się i wciera do oka królika. Ponieważ zwierzę to nie wydziela płynu łzowego, substancja testowana pozostaje w jego oku w skondensowanej formie przez co najmniej 24 godziny. Efektami tego testu może być silne zapalenie spojówek lub nawet całkowite zniszczenie oka.

14 Kosmetyki Składniki ropopochodne Oddziaływanie na hormony
Substancje ropopochodne, takie jak np. parafina i wazelina, obecne są w większości dostępnych w drogeriach kosmetyków. Substancje te są obce dla naszego organizmu. Oznacza to, że ludzkie ciało nie jest w stanie ich przetworzyć ani wydalić. Dlatego po wchłonięciu ich przez skórę zostają one zmagazynowane na stałe, głównie w nerkach, wątrobie i węzłach chłonnych. Oddziaływanie na hormony Codziennie używamy od kilku do kilkunastu kosmetyków. W ten sposób wprowadzamy do organizmu mieszankę substancji (takich jak parabeny i ftalany) mogących zakłócać działanie układu hormonalnego. Żele pod prysznic, szampony, balsamy do ciała, dezodoranty, kremy, tusze do rzęs, perfumy, szminki zawierają substancje, które mogą powodować przedwczesne dojrzewanie oraz różne wady rozwojowe, wzrost zachorowań na raka oraz bezpłodność. Zobacz spis 17 składników kosmetyków, które negatywnie wpływają na gospodarkę hormonalną oraz listę kosmetyków nie zawierających tych substancji.

15 Kosmetyki: materiały źródłowe
Opowieść o kosmetykach (video). Animacja z popularnej serii „Story of Stuff” (j. angielski) Search Cruelty-Free Companies. Baza firm nietestujących na zwierzętach. People for the Etical Treatment of Animals (PETA) (j. angielski) Cosmetics and Household-Product Animal Testing. Skrót najnowszych informacji i spot kampanii przeciwko testowaniu kosmetyków na zwierzętach brytyjskiej organizacji PETA (j. angielski)

16 Sprzęt elektroniczny „Krwawe minerały”
Wydobywanie m.in. złota, tantalu, wolframu oraz cyny w regionach ogarniętych konfliktami zbrojnymi przyczyniają się do ich trwania. (więcej informacji) W Kongu wojna domowa trwa nieprzerwanie od 1996 r. W jej wyniku zginęło dotychczas ok. 5,4 mln ludzi, zaś kolejne 2 mln musiały uciekać ze swoich miejsc zamieszkania. Liczby te mniej więcej odpowiadają liczbie osób, które zginęły i zostały wysiedlone podczas II wojny światowej w Polsce. Wyzysk w fabrykach W fabrykach sprzętu elektronicznego w Azji Południowo-Wschodniej przymusowe nadgodziny i brak umów o pracę nie są niczym dziwnym. Robotnicy tracą pracę , gdy popełnią błąd albo gdy zdarzy im się zasnąć nad taśmą produkcyjną. Często nie mają do dyspozycji odzieży ochronnej, która pozwalałaby uniknąć im wdychania chemikaliów i ich kontaktu ze skórą. (więcej informacji)

17 Sprzęt elektroniczny Efektywność energetyczna Elektrośmieci
W krajach Unii Europejskiej funkcjonuje etykieta efektywności Energy Star dla sprzętu elektronicznego. Wszystkie urządzenia posiadające znak Energy Star są wykonane i skonfigurowane tak, aby jak najbardziej ograniczyć zużycie energii elektrycznej. Dlatego przy zakupie nowych urządzeń elektronicznych warto zwrócić uwagę na to, czy jest on oznakowany tą metką. Elektrośmieci Są one w dużej ilości wysyłane są do krajów Południa, gdzie regulacje dot. ich utylizacji nie są tak rygorystyczne lub w ogóle nie istnieją. Powoduje to nie tylko degradację środowiska, ale też wpływa na fakt, że duża liczba ludzi (w większości dzieci) spędza życie segregując i przetwarzając niebezpieczne odpady. Problem ten dotyka szczególnie krajów Azji i Afryki. W Polsce wyrzucanie sprzętów elektronicznych do zwykłego pojemnika na odpady jest zabronione. Informuje o tym znak przekreślonego kontenera na śmieci umieszczany na urządzeniach. Za pozostawienie sprzętu w miejscu do tego nieprzeznaczonym (np. w lesie) grozi zaś kara grzywny do 5000 zł.

18 Sprzęt elektroniczny: materiały źródłowe
Ile naprawdę kosztuje rozmowa telefoniczna… Broszura kampanii MakeITfair (j. polski) Historia elektroniki (video). Animacja z popularnej serii „Story of Stuff” (j. polski) Czy chciałbyś mieć telefon ze złota? Broszura kampanii MakeITfair (j. polski)

19 Drewno / papier Gospodarka leśna
Drewno używane w produkcji mebli, podłóg czy papieru jest często pozyskiwane nielegalnie, z terenów chronionych lub o wysokiej wartości przyrodniczej. Niejednokrotnie jest przy tym niszczona bioróżnorodność najcenniejszych lasów. (więcej informacji) Puszcza Białowieska jest cennym reliktem lasu, który porastał przed wiekami dużą część naszego kontynentu i jedynym tak dobrze zachowanym lasem na Niżu Europejskim. Mimo to jeszcze do niedawna nie była dostatecznie chroniona. Poza Parkiem Narodowym wycince podlegało 150 tys. m3 drewna rocznie. Służyło ono do produkcji mebli, papieru, a nawet zapałek! (więcej informacji tu i tu) Na terenie Rosji istnieje więcej lasów niż w jakimkolwiek inny kraju na świecie (ponad 22% światowej powierzchni lasów). Jednakże są one wycinane w zatrważająco szybkim tempie. Nielegalna wycinka na dużą skalę zagraża rzadkim gatunkom zwierząt, w tym tygrysom amurskim, które znajdują się już na skraju wyginięcia. Drewno z rosyjskich lasów trafia głównie do Chin i jest wykorzystywane do produkcji konkurencyjnych cenowo mebli i podłóg. (więcej)

20 Drewno / papier Konsumpcja papieru
Produkcja i konsumpcja papieru wciąż rośnie, pomimo postępu technologicznego oraz elektronizacji przechowywania i przesyłania danych. W 2010 r. wyniosła ona ok. 400 mln ton. Wg prognoz do 2020 r. wzrośnie ona do ok. 500 mln ton/rok. Statystycznie mieszkaniec Europy Zachodniej zużywa ok. 160 kg/rok. Jeszcze 10 lat temu zużycie papieru w Polsce nie przekraczało 65 kg/rok na mieszkańca, a obecnie wynosi już 100 kg. Stowarzyszenie Papierników Polskich szacuje, że do 2015 r. wartość ta ma wzrosnąć do 115 kg/rok. (więcej informacji) Bielenie papieru Mimo że istnieją różne alternatywy do bielenia papieru, wciąż na dużą skalę stosuje się szkodliwy dla środowiska chlor (gazowy lub związki). W wysokich temperaturach, w jakich odbywa się bielenie, związki chloru często przekształcają się w trwałe i wysoce toksyczne związki zwane dioksynami. Kupuj papier, który był bielony bez użycia chloru. Ma on symbol TCF (Total Chlorine Free) w przypadku papieru z drewna, oraz PCF (Processed Chlorine Free) w przypadku papieru z makulatury. W ostateczności możesz wybrać papier typu ECF (Elemental Chlorine Free) – wybielony za pomocą dwutlenku chloru, a nie chloru gazowego.

21 Drewno / papier: materiały źródłowe
Ulotka „Kupuj odpowiedzialnie drewno i papier”, Polska Zielona Sieć (j. polski) „O odpowiedzialnej produkcji i konsumpcji zasobów leśnych”. Pakiet edukacyjny dla nauczycieli szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, Polska Zielona Sieć (j. polski) Indonezyjskie lasy deszczowe. Broszura na temat działalności firmy Asia Pulp and Paper, Polska Zielona Sieć (j. polski)

22 Zabawki Made in China Ponad 90% sprzedawanych w Europie zabawek wyprodukowano w Chinach. Szybko rozwijająca się produkcja w tej branży skupiona jest w Delcie Rzeki Perłowej w prowincji Guangdong w Chinach. Gwałtownie rozrastające się miasta i fabryki stanowią magnes dla milionów migrantów z terenów wiejskich. Mają oni nadzieję wyrwać się z nędzy poprzez znalezienia zatrudnienia w fabrykach. W praktyce jednak ich zarobki nie pozwalają na zgromadzenie oszczędności ani nawet godne życie. Warunki życia i pracy urągają wszelkim normom – chińskim i międzynarodowym. (więcej informacji) Co ciekawe, dla wytwórców zabawek najtrudniejszym momentem roku jest okres przedświąteczny. W fabryce Hung Hing, która produkuje m.in. dla Disneya i Lego nadgodziny dochodzą wówczas do 100 godzin/miesiąc, zaś pracownicy dostają tylko podstawową wypłatę. Odmowa wzięcia nadgodzin wiąże się z ryzykiem utraty pracy. (więcej informacji)

23 Zabawki Nieuczciwy marketing
Reklamy skierowane do dzieci i z ich udziałem budzą słuszne kontrowersje, ponieważ dzieciom brak krytycyzmu, przez co łatwo ulegają manipulacji. Reklamy zabawek pobudzają chęć ich posiadania, często wprowadzając fałszywe sugestie. Np. w reklamie zabawki mówią, poruszają się, a w rzeczywistości już nie. Reklamy pokazują szczęśliwe, zadowolone i ładne dzieci w pięknych dziecięcych pokoikach. Małe dzieci, widząc uśmiechnięta buzię innego dziecka bawiącego się nowym modelem samochodu czy lalką od razu utożsamia się z nim i myśli „ja też chcę to mieć”. Szczególnie dzieci w wieku przedszkolnym nie rozumieją jeszcze, czym jest reklama. Wierzą, że mówi ona prawdę, są więc bardzo podatne na jej przekaz. Traktują reklamę jak każdy inny film. Dopiero w wieku szkolnym zaczynają pojmować, co jest celem reklam i jakie jest przeznaczenie reklamowanego produktu itp.

24 Zabawki: materiały źródłowe
„Kupuj odpowiedzialnie zabawki”. Przewodnik dla konsumentów, Polska Zielona Sieć (j. polski) Raport „To nie jest zabawne! Wyzysk pracowników w fabrykach zabawek”, Polska Zielona Sieć (j. polski) Spot kampanii „Kupuj odpowiedzialnie zabawki” (video), Polska Zielona Sieć (j. polski)

25 A co Ty możesz zrobić? Kupuj mniej – dzięki temu zużywasz mniej surowców, ograniczasz emisje, zużycie wody i ilość powstających odpadów. Postępuj zgodnie z zasadą 3R: Reduce, czyli ograniczaj… …ilość nabywanych dóbr. Kupujmy tylko to, co jest naprawdę potrzebne. Nie dajmy się manipulować reklamom, które wmawiają nam nieistniejące potrzeby, aby sięgnąć po nasze pieniądze. (więcej informacji) Reuse, czyli używaj wielokrotnie… …przedmioty zanim wyrzucimy je na śmietnik. Może to być np. wykorzystanie ich w nowej funkcji, albo też przekazanie komuś innemu. (więcej informacji) Recycle ,czyli odzyskuj… …wszystkie surowce wtórne: papier, plastik, metal, szkło... W ten sposób można zredukować zużycie surowców naturalnych oraz ograniczyć ilość produkowanych śmieci. (więcej informacji)

26 A co Ty możesz zrobić? Twoje pieniądze kształtują świat. Nawet niewielkie, codzienne zakupy produktów takich jak chleb, mydło, owoce czy worki na śmieci stanowią nasze prywatne „głosowanie”. Wydawane pieniądze są jak kartka wyborcza! Decydując się na kupno danego produktu „głosujesz” za tym, co reprezentuje: Z jakich surowców i w jaki sposób powstał? Kto i w jakich warunkach pracować przy jego produkcji? W jaki sposób jego użytkowania i utylizacja wpływają na środowisko, ludzi, zwierzęta? Zakup żywności ekologicznej to głos na ochronę środowiska. Zakup produktu Sprawiedliwego Handlu to wyraz wsparcia dla drobnych producentów z ubogich krajów Globalnego Południa. Kto jest w tej grze aktorem?

27 A co Ty możesz zrobić? Skąd brać informacje?
Dobre zakupy: pierwszy i dotąd jedyny w Polsce ranking zawierający dane marek dostępnych na naszym rynku, których produkty są bardziej przyjazne ludziom i środowisku. Ponad 180 marek i 7 kategorii produktów, takich jak ubrania, kosmetyki, środki czystości, art. higieniczne, meble i akcesoria domowe, art. papiernicze, zabawki 2 główne kryteria oceny firm: Ekologia i Odpowiedzialność społeczna.

28 A co Ty możesz zrobić? Skąd brać informacje?
Rank a Brand: ranking firm z 6 branż (ubrania, elektronika, turystyka, telekomunikacja, żywność i napoje). Stanowi źródło niezależnych informacji nt. działalności firm na rzecz zrównoważonego rozwoju oraz ich ocenę pod kątem przestrzegania standardów ochrony środowiska, wpływu na klimat, standardów pracy oraz przejrzystości. Na stronie internetowej można znaleźć kompleksowe podsumowanie większości marek konsumenckich dostępnych w Europie. Kolejny kompleksowy ranking, który pomoże sprawdzić zaangażowanie firm z wielu różnych branż w ochronę środowiska, przestrzeganie praw człowieka i praw pracowniczych, praw zwierząt, udostępnia (odpłatnie) Ethical Consumer z Wielkiej Brytanii. PRO-TEST: jedyny w Polsce magazyn z testami konsumenckimi. Mają one na celu porównanie produktów przede wszystkim pod kątem ich jakości, ale brane są pod uwagę także takie kryteria jak przydatność produktów czy wpływ na zdrowie ludzi.

29 A co Ty możesz zrobić? Certyfikaty
Pomocą dla odpowiedzialnych konsumentów są niezależne organizacje, które przyznają certyfikaty dla produktów spełniających określone standardy w zakresie ochrony środowiska i/lub praw człowieka. Poniżej najbardziej wiarygodne z nich. Żywność Ubrania Sprzęt elektroniczny Kosmetyki Drewno / papier

30 A co Ty możesz zrobić? Jak podjąć taki dialog?
Najbardziej zaawansowana forma działania odpowiedzialnego konsumenta to zwykle nie bojkot, lecz dialog z firmą, której produkty kupuje. Jak podjąć taki dialog? Pisząc listy, pytając, pokazujemy, jak ważna jest działalność firm oraz warunki, w jakich pracują ludzie wytwarzający nasze codzienne przedmioty oraz jej wpływ na środowisko. Można kontaktować się poprzez infolinię, lub telefonicznie. Można też porozmawiać bezpośrednio z obsługą sklepu. Wysyłając „pilne apele”, podpisując petycje albo uczestnicząc w happeningach, pikietach, demonstracjach. Wybrane strony z petycjami: .

31 Linki Kupuj odpowiedzialnie - kampania Polskiej Zielonej Sieci. Na jej stronie dostępna jest baza wiedzy, materiały i aktualności dot. odpowiedzialnej konsumpcji i produkcji takich grup produktów jak: ubrania, żywność, zabawki, elektronika, drewno i papier. Dobre zakupy - pierwszy i jedyny w Polsce ranking dla konsumentów zawierający bazę firm dostępnych na polskim rynku, których produkty są bardziej przyjazne ludziom i środowisku. Znajduje się w niej ponad 180 firm produkujących ubrania, kosmetyki, środki czystości, art. higieniczne, meble i akcesoria domowe, art. papiernicze, zabawki. Spacerownik po świadomej konsumpcji - praktyczny przewodnik po ekologicznych i bardziej odpowiedzialnych społecznie miejscach na mapie największych miast Polski. Ekoszyk - kampania Ministerstwa Środowiska promująca zrównoważoną konsumpcję a w szczególności zrównoważone zakupy. Zawiera porady dot. zakupów, a także proste przykłady innych proekologicznych wyborów i zachowań.