Stres Bogumiła Snopek w pracy pielęgniarki anestezjologicznej

Prezentacja na temat: "Stres Bogumiła Snopek w pracy pielęgniarki anestezjologicznej"— Zapis prezentacji:

1 Stres Bogumiła Snopek w pracy pielęgniarki anestezjologicznej
Zakopane 2014 Bogumiła Snopek

2 Wybierz pracę, którą kochasz, a nie będziesz musiał pracować nawet przez jeden dzień w swoim życiu.
Konfucjusz

3 Praca zawodowa Jedna z najważniejszych form działalności człowieka:
środek do osiągnięcia statusu materialnego często przyczyna dysfunkcji zdrowotnych, powód do zmartwień, niepokoju, negatywnych emocji, z którymi człowiekowi coraz trudniej się uporać[1]. Praca zawodowa

4 mniejsza liczba osób narażonych na fizyczne, chemiczne i biologiczne zagrożenia w miejscu pracy
nie zmniejszył się odsetek osób narażonych na działanie czynników psychospołecznych Źródła stresu

5 Czynniki psychospołeczne
Obejmują wszystkie cechy pracy dotyczące: treści, organizacji i warunków, które w wyniku subiektywnej oceny pracownika wywołują w nim stan nadmiernego i długo utrzymującego się napięcia”[3] Czynniki psychospołeczne

6 Specyficzny charakter stresu, każde miejsce pracy wiąże się ze stresem, nie można go wyeliminować z codziennego życia, nie można go również uniknąć w środowisku pracy [1]. Literatura tematu nazywa stres występujący w miejscu pracy „stresem pracy”

7 Sytuacja pomagającego jest (…) złożona
Poczucie, że: angażowanie się w cudze sprawy zaburzy jego spokój może spowodować zaniedbanie własnych interesów Poczucie obowiązku i odpowiedzialności, naturalna potrzeba pomagania, dzielenia się swą energią, zauważa satysfakcję i zadowolenie [4]. Sytuacja pomagającego jest (…) złożona

8 Źródła stresu pielęgniarki
Drugi człowiek, pozostający w relacji pracy: pacjent, praca w zespole innych pielęgniarek, współpraca z lekarzem i pielęgniarką przełożoną, kontakty z rodziną chorego, praca z pacjentem w sytuacjach wymagających dużego napięcia emocjonalnego, które często trwa długi okres[3]. Źródła stresu pielęgniarki

9 Źródła stresu pielęgniarki
Interakcje z innymi ludźmi w miejscu pracy mogą dla człowieka być źródłem wsparcia i zadowolenia Źródłem frustracji i poczucia zagrożenia (agresja, mobbing) Źródła stresu pielęgniarki

10 Źródła stresu pielęgniarki
Specyficzne dla zawodu: ekspozycja na najbardziej wstydliwe aspekty funkcjonowania człowieka poprzez oglądanie, słuchanie i dotykanie wszystkich części nagiego ciała i jego produktów, często w prywatnych i nieprzyjemnych stanach funkcjonalnych, kontakt z pacjentem może przebiegać w związku z tym w atmosferze napięcia, strachu i poczucia bezsilności, często w sytuacji desperacji pacjenta Źródła stresu pielęgniarki

11 STRES? Stres….. W rozporządzeniu są paradoksy, jak np. odsysanie dróg oddechowych - tu widnieje ono wyłącznie w kompetencjach pielęgniarki systemu!!! Czy pielęgniarka tuż po studiach, bez kursu, pracująca na oddziale intensywnej terapii według rozporządzenia nie może tej czynności wykonać???!!!! A może tylko na pisemne zlecenie lekarza? Według Ustawy o Zawodach Pielęgniarki i Położnej z dn. 15 lipca 2011 roku, „zawody pielęgniarki i położnej są samodzielnymi zawodami medycznymi”.

12 posiadająca tytuł specjalisty lub specjalizująca się w dziedzinie pielęgniarstwa ratunkowego, anestezjologii i intensywnej opieki, chirurgii, kardiologii, pediatrii, posiadająca ukończony kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa ratunkowego, anestezjologii i intensywnej opieki, chirurgii, kardiologii, pediatrii, posiadająca co najmniej 3-letni staż pracy w oddziałach tych specjalności, oddziałach pomocy doraźnej, izbach przyjęć lub pogotowiu ratunkowym Pielęgniarka systemu Ustawa o Państwowym Ratownictwie Medycznym z dnia 8 września 2006 r.

13 Alternatywa dla tytułu specjalisty
kwalifikacje nabyte podczas kursów w zakresie tych samych specjalności pielęgniarskich z wydłużeniem stażu pracy do 5 lat. Alternatywa dla tytułu specjalisty

14 STRES? Podniesienie kwalifikacji = większe zarobki?
„pielęgniarki posiadające tytuł specjalisty lub specjalizujące się w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologii i intensywnej opieki, (…), a także pielęgniarki posiadające ukończony kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologii i intensywnej opieki” mogą samodzielnie wykonać wiele bardzo odpowiedzialnych czynności, m. in. intubację dotchawiczą, założenie maski krtaniowej w sytuacji nagłej STRES? Podniesienie kwalifikacji = większe zarobki?

15 „lekarz dokonujący znieczulenia może w tym samym czasie znieczulać tylko jednego pacjenta”,
podczas znieczulenia z lekarzem współpracuje (wcześniej - towarzyszy) pielęgniarka anestezjologiczna; dotyczy to również znieczuleń wykonywanych poza salą operacyjną; ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 20 grudnia 2012 w sprawie standardów postępowania medycznego w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii dla podmiotów wykonujących działalność leczniczą

16 Specyfika oddziału anestezjologii i intensywnej terapii
Wysoko specjalistyczne urządzenia techniczne (plątanina przewodów, pompy, monitory, respiratory), Rutynowe działania zorientowane na zadania i realizację procedur Wielodyscyplinarny zespół terapeutyczny ( pielęgniarki, lekarze, psycholodzy, fizjoterapeuci, dietetycy) Specyfika oddziału anestezjologii i intensywnej terapii

17 Specyfika oddziału anestezjologii i intensywnej terapii
Pacjent przedtem chodził do pracy, prowadził samochód, bawił się z dziećmi, robił zakupy, przyrządzał pyszne potrawy, jeździł na rowerze, pięknie tańczył, kopał piłkę, kochał się z żoną, rozmawiał ze znajomymi i tak wiele planował, teraz leży nieprzytomny na moim oddziale, bo nie udało mu się wrócić do domu…. Specyfika oddziału anestezjologii i intensywnej terapii

18 Specyfika oddziału anestezjologii i intensywnej terapii
stanowisko znieczulenia, przy resuscytacji wszędzie gdzie ratujemy życie i zdrowie człowieka wszędzie gdzie nie można sobie poradzić Specyfika oddziału anestezjologii i intensywnej terapii

19 Przyczyny stresu w pracy pielęgniarki anestezjologicznej [2]
Niskie pobory (85,1%), występowanie czynników szkodliwych (70,2%), lęk przed popełnieniem nieodwracalnego błędu (67%), pośpiech (67%), odpowiedzialność za życie drugiego człowieka (59,6%), Przyczyny stresu w pracy pielęgniarki anestezjologicznej [2]

20 Przyczyny stresu w pracy pielęgniarki anestezjologicznej [2]
niedobory kadry (61,7%), nadmiar obowiązków (59,6%), Przyczyny stresu w pracy pielęgniarki anestezjologicznej [2]

21 Przyczyny stresu w pracy pielęgniarki anestezjologicznej [2]
bezradność i ograniczona możliwość pomocy niektórym chorym (54,2%), konieczność podejmowania decyzji w sytuacjach spoza zakresu swoich kompetencji (53,2%), zagrożenie bezpieczeństwa osobistego (52,5%), niedostateczne wyposażenie stanowiska pracy (51%), Przyczyny stresu w pracy pielęgniarki anestezjologicznej [2]

22 Przyczyny stresu w pracy pielęgniarki anestezjologicznej [2]
obcowanie z cierpieniem (45,7%), obcowanie ze śmiercią (45,7%), brak wsparcia ze strony przełożonych (46,8%), stosunki międzyludzkie (39,4%), dyżury nocne ( 36,2%), mało widoczne efekty pracy ( 36,2%), Przyczyny stresu w pracy pielęgniarki anestezjologicznej [2]

23 Przyczyny stresu w pracy pielęgniarki anestezjologicznej [2]
niedowartościowanie ze strony lekarzy (34,0%), ograniczona możliwość awansu ( 30,8%), wielokierunkowa zależność personalna (26,6%), praca zmianowa ( 25,5 %), uciążliwość dojazdów do pracy (19,1%), zmiany stanowiska pracy (19,1%). Przyczyny stresu w pracy pielęgniarki anestezjologicznej [2]

24 Oddział intensywnej terapii/ oddział intensywnej opieki medycznej
Czy tylko sama terapia? ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 20 grudnia 2012 r. w sprawie standardów postępowania medycznego w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii

25 „lekarz dokonujący znieczulenia może w tym samym czasie znieczulać tylko jednego pacjenta; podczas znieczulenia z lekarzem współpracuje pielęgniarka anestezjologiczna; dotyczy to również znieczuleń wykonywanych poza salą operacyjną”

26 sprawdzić wyposażenie stanowiska znieczulenia,
skontrolować sprawność działania wyrobów medycznych niezbędnych do znieczulenia i monitorowania, ? Kto odpowiada za stan techniczny aparatu do znieczulenia? Kto to robi codziennie? „(…)przed przystąpieniem do znieczulenia lekarz dokonujący znieczulenia jest zobowiązany:”

27 Pisemne zlecenie lekarskie a podanie leków anestetycznych?
Lekarz dokonujący znieczulenia wypełnia kartę przebiegu znieczulenia. W niektórych ośrodkach pielęgniarki nadal prowadzą karty znieczulenia! Dokumentacja lekarska!!!!! nie wolno nam tej dokumentacji wypełniać Zlecenie pisemne? Gdzie wpisane? Gdzie podpisane wykonanie? Opioidy a książka rozchodu na sali operacyjnej? Kto według prawa może to robić? Jak wygląda codzienność? Bezpośrednia bliskość anestezjologa, gdzie jest anestezjolog? Pisemne zlecenie lekarskie a podanie leków anestetycznych?

28 skontrolować właściwe oznakowanie płynów infuzyjnych, strzykawek ze środkami anestetycznymi, strzykawek z lekami stosowanymi podczas znieczulenia W jaki sposób lekarz skontroluje strzykawki z lekami? (Panie Ministrze Zdrowia może wystarczyłoby dopisać do ustawy lekarz i pielęgniarka? mh = zwiększyć uposażenie…..) „(…)przed przystąpieniem do znieczulenia lekarz dokonujący znieczulenia jest zobowiązany:”

29 jeżeli uzna, że opuszczenie znieczulanego pacjenta nie stanowi bezpośredniego zagrożenia dla jego życia; w takim przypadku przy pacjencie do czasu przybycia lekarza dokonującego znieczulenia pozostaje pielęgniarka anestezjologiczna; W przypadku pozostania samej pielęgniarki podczas znieczulenia nie przewiduje się żadnej procedury? (lekarz wezwany na inną salę do resuscytacji innego dziecka zarzucił pielęgniarce pozostającej na sali operacyjnej podanie chlorku wapnia na zlecenie operatora) Lekarz dokonujący znieczulenia może opuścić znieczulanego pacjenta w celu przeprowadzenia resuscytacji innego pacjenta

30 modyfikacji dawki środka przeciwbólowego lub uspakajającego,
nakłucia tętnicy, modyfikacji dawki środka przeciwbólowego lub uspakajającego, prowadzenia psychoterapii i edukacji w zakresie promocji zdrowia, żywienia (?) i samoopieki, pielęgnacji trudno gojących się ran (?), profilaktyki p/odleżynowej (?), decydowania o izolacji chorych. Kwestie współpracy między lekarzami a pielęgniarkami wydają się pomijane w polskiej literaturze medycznej, Potrzebnych jest więcej badań i dowodów naukowych, które pomogą wyjaśnić przyczyny tych problemów oraz wskazać możliwości lepszej współpracy między lekarzami a pielęgniarkami.[5] Kwestionowanie kompetencji pielęgniarek anestezjologicznych w zakresie:

31 Konieczność podania bolusa leku sedacyjnego w OIT gdy w nocy lekarz śpi, a pacjent „zrywa się” z całym inwazyjnym „wyposażeniem” intensywnej terapii [6] Konieczność interwencji na sali operacyjnej gdy pielęgniarka znieczula z młodym lekarzem rezydentem, a specjalista jest „w bezpośredniej bliskości”…. Konieczność podejmowania decyzji w sytuacjach spoza zakresu swoich kompetencji

32 Kierując się własnym sumieniem bardzo często łamiemy prawo.
Jak ma postąpić pielęgniarka , która nie może się doprosić lekarza o wpisanie zlecenia czy brak jego reakcji na zgłaszany problem. W takich sytuacjach wygrywa zawsze dobro pacjenta, a myśl o odpowiedzialności odsuwamy na dalszy plan[6].

33 Współpraca na różnych poziomach
Najważniejszym poziomem współpracy pielęgniarsko – lekarskiej staje się poziom kierowników zespołów : kierownika oddziału i pielęgniarki oddziałowej. Taka współpraca musi być partnerska, oparta na realizacji nadrzędnego celu jakim jest dobro i fachowe działanie w stosunku do pacjenta (prof. T. Szreter) Współpraca na różnych poziomach

34 Problem uporczywej terapii spotykany w codziennej pracy.
Nikt nie ma prawa zabierać człowiekowi tego, co najbardziej należy do niego(?) Człowiek powinien umierać jak człowiek. Problem odpowiedniej kwalifikacji do OIT. Czy pacjent przyjęty z innego oddziału do OIT z plamami opadowymi, umierający w ciągu 30min. to prawidłowa kwalifikacja? Wszystko co należało zrobić, a nie co można zrobić. Obcowanie z cierpieniem i ze śmiercią (OIT- śmiertelność do 74% wszystkich pacjentów)

35 Obcowanie z cierpieniem i śmiercią
Wcześniej przytomny i świadomy pacjent poinformował personel medyczny , że nie chce, by go reanimowano lub ma przy sobie stosowne oświadczenie. ? Testament życia - dokument, w którym każdy mógłby zastrzec, w jakich warunkach i jakimi metodami nie życzy sobie ratowania czy podtrzymywania życia, który załącza do dokumentacji medycznej. ? Obcowanie z cierpieniem i śmiercią

36 Obcowanie z cierpieniem i śmiercią
Pielęgniarki nie powinny czuć się bezsilnie wobec śmierci. W ostatnich godzinach życia chorego tracą znaczenie techniczne aspekty leczenia, a w ich miejsce nieoceniona wartością jest psychiczne i duchowe wspieranie go oraz ciągła przy nim obecność. Obcowanie z cierpieniem i śmiercią

37 Obcowanie z cierpieniem
Jeśli pacjent w jakikolwiek sposób komunikuje że cierpi, że go boli, to na pewno go boli, jak nie ciało to dusza. Leki przeciwbólowe, może ktoś bliski jest potrzebny może psycholog, psychiatra? Pielęgniarki anestezjologiczne mają stały, bezpośredni kontakt z osobą cierpiącą i zgłaszają zapotrzebowanie na współpracę z anestezjologami w kontekście oceny pacjenta i określenia pomocy. Certyfikaty „Szpital bez bólu”. Czy na pewno? Obcowanie z cierpieniem

38 Wymiana pielęgniarek pracujących przy znieczuleniu na bloku operacyjnym z pielęgniarkami pracującymi na oddziale intensywnej opieki Funkcjonowanie oddzielnego personelu na tych stanowiskach DWA MODELE ORGANIZACYJNE Wymiana pielęgniarek anestezjologicznych na stanowiskach pracy?

39 Wymiana pielęgniarek anestezjologicznych na stanowiskach pracy?
Co lepsze dla pielęgniarki? praca w oddziale przy pacjencie, pielęgnacja, kolonizacja w oddziale a jednocześnie gotowość pracy na sali operacyjnej, rotacja ? praca wyłącznie w zespole sali operacyjnej czy wyłącznie w zespole intensywnej terapii? Wymiana pielęgniarek anestezjologicznych na stanowiskach pracy?

40 Wieloletnia praca w OAiIT za czy przeciw ?
Anestezjologia i intensywna terapia specjalności trudne, wybierane przez: entuzjastów, osoby o specyficznych cechach charakteru i emocji oraz poglądach filozoficzno – etycznych ( Halinka – Florencja) Uczulenia, urazy, frustracja, nerwice, bezsenność, narkomania, lekomania, samobójstwa. Wieloletnia praca w OAiIT za czy przeciw ?

41 Zagrożenie bezpieczeństwa osobistego
„Agresywny” pacjent: splątany, wystraszony, problemy z prawem? dyskusja n.t. sedacji IT. „Agresywna” rodzina: rozdrażnienie, szukanie winnych, odczuwanie żalu i złości, czasami agresja wobec pracowników oddziału, osoby z różnych środowisk społecznych Opieka nakierowana na rodzinę - tylko ten kto go kocha może nam pomóc opiekować się w sposób prawidłowy. Zagrożenie bezpieczeństwa osobistego

42 Opis przypadku: skarga rodziny na zespół pielęgniarski
Ok. godz z żoną i bratową przyszliśmy do mamy. Zauważyłem że ma opuchnięte ręce. Zapytałem pielęgniarkę co się stało. Usłyszałem odpowiedź, że to od aparatu do mierzenia ciśnienia. Pielęgniarka przełożyła aparat na drugą rękę również opuchniętą. Poprosiłem aby przyszedł lekarz. Przez kolejne pół godziny wchodziliśmy na zmianę z żoną i bratową do mamy. Ponieważ lekarz nie przyszedł, żona po raz kolejny weszła do mamy, a my z bratową poszliśmy do lekarza. Opis przypadku: skarga rodziny na zespół pielęgniarski

43 Opis przypadku: skarga rodziny na zespół pielęgniarski
Lekarz spał, było ok Na moje pytanie dlaczego mama jest spuchnięta odpowiedział że tak ma być. Nie chciał podejść ze mną do mamy i powiedział że moje odwiedziny już się skończyły i mam wyjść. W tym czasie żona stojąc u mamy zapytała pielęgniarkę czy ta cyfra na monitorze 32,5 to temperatura ciała mamy. „Monitory są dla nas a nie odwiedzających”, w ten sposób pielęgniarka odpowiedziała żonie. Opis przypadku: skarga rodziny na zespół pielęgniarski

44 Opis przypadku: skarga rodziny na zespół pielęgniarski
Przychodzimy do szpitala codziennie, ale jeszcze nigdy nie zostaliśmy tak potraktowani. Czuliśmy się jak intruzi, którzy znaleźli się w innym szpitalu niż w poprzednich dniach. Dzisiaj wchodząc na salę czuliśmy się jak byśmy przekraczali próg restauracji, dyskoteki. Pielęgniarki siedziały przy stole głośno rozmawiając, i śmiejąc się. Brakowało tylko muzyki. Do tej pory gdy przychodziliśmy na sali panowała cisza, a panie pielęgniarki cały czas chodziły koło chorych i wydawało się ze wkładają w swoją pracę dużo serca. Czy może mi pan powiedzieć panie ordynatorze, gdzie byliśmy dzisiaj o godz czy na pewno w OIT? Opis przypadku: skarga rodziny na zespół pielęgniarski

45 OBIECAŁ NAM MEDAL OLIMPIJSKI !
24-letni pływak, który 2 lata temu, w nocy został znaleziony na ulicy nieprzytomny, z poważnym urazem głowy. Młody człowiek przeszedł dwie operacje czaszki, był w stanie śpiączki i po kilkumiesięcznej rehabilitacji, jesienią wznowił treningi na siłowni, a od stycznia w wodzie. OBIECAŁ NAM MEDAL OLIMPIJSKI !

46 To nie jest marnowanie się! To WYRÓŻNIENIE!
Zajmujesz się bezpośrednio LUDZKIM ŻYCIEM, które spoczywa teraz w Twoich rękach. Pacjenci są od Ciebie zależni. Jesteś teraz najważniejszą dla nich osobą: opiekunką, terapeutką, doradcą, strażnikiem bezpieczeństwa, wybawcą. Wiesz o człowieku o wiele więcej niż przeciętna osoba. To nie jest marnowanie się! To WYRÓŻNIENIE!

47

48 Literatura I. Zaczyk : Magazyn Pielęgniarki i Położnej Nr 3/2010.
L. Ścisło, E. Walewska, M. Kózka, A. Spychała , Obciążenia psychofizyczne w pracy pielęgniarki anestezjologicznej , 460 ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN – POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 554 SECTIO D r.2005 B. Dudek, Zaburzenia po stresie traumatycznym, Gdańsk 2003. H. Sęk.(red.), Wypalenie zawodowe. Psychologiczne mechanizmy i uwarunkowania, Poznań 1996. E. Fejfer-Wirbał, J. Gładczuk, L. Marcinowicz, Relacje lekarz-pielęgniarka w polskiej literaturze medycznej, Medycyna Rodzinna 3/2013. L. Wołowicka Praktyka pielęgniarska w anestezjologii i intensywnej terapii z perspektywy lekarza anestezjologa Szczyrk 2003 E. Malik , Wiedza na temat odpowiedzialności zawodowej wśród pielęgniarek OAiIT, V Zjazd PTPAiIO, Stare Jabłonki 2007. Psychospołeczne zagrożenia w środowisku pracy. Poradnik dla lekarzy, red. D. Merecz, Łódź 2012 J.Brozek – Cedrych, W.Cedrowska – Adamus, Z. Ledzion, B. Pawłowska, B. Snopek Zmiana w postrzeganiu roli rodziny w OIT ze szczególnym uwzględnieniem ION, praca dyplomowa, WSB w Poznaniu 2013. Literatura

49 Dziękuję za uwagę 