„Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza

Prezentacja na temat: "„Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza"— Zapis prezentacji:

1 „Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza
w zbiorach Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Rzeszowie

2 Wstęp Narodowe Czytanie dzieła Adama Mickiewicza w roku to dobry powód by się pochwalić naszymi zbiorami na ten temat. PBW w Rzeszowie posiada: egzemplarz pierwszego, paryskiego wydania „Pana Tadeusza” egzemplarze innych XIX – wiecznych wydań egzemplarze ekskluzywnych, ilustrowanych wydań albumowych wiele cennych opracowań

3 Wstęp Adam Mickiewicz Poeta romantyczny

4 Wstęp Adam Mickiewicz, syn Mikołaja i Barbary z Majewskich, urodził się 24 grudnia 1798 roku w rodzinie drobnoszlacheckiej o tradycyjnym stylu życia. Jego ojciec komornik miński, należał do palestry nowogródzkiej, pani Barbara była córką ekonoma. Miejsce urodzenia nie jest pewne: rodzinny folwark Zaosie, Nowogródek, licha mieścina ze świetną przeszłością średniowieczną, a może jakaś osada na czterdziestokilometrowym szlaku między wymienionymi miejscowościami […] Ojca utracił Mickiewicz w roku 1812, matkę w Z tą pierwsza datą wiąże się spotkanie czternastoletniego chłopca z wielka historią; z przemarszem przez Nowogródek wojsk napoleońskich, w tym legionów pod wodzą księcia Józefa Poniatowskiego. Źródło informacji: Biografie sławnych ludzi. T. 2, [L-P] : praca zbiorowa / pod red. Anny Skoczek. - Bochnia ; Kraków : "SMS", [2006]. – s

5 O „Panu Tadeuszu” Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie – poemat Adama Mickiewicza wydany w dwóch tomach w 1834 w Paryżu przez Aleksandra Jełowickiego Ta epopeja narodowa z elementami gawędy szlacheckiej powstała w latach w Paryżu. Składa się z dwunastu ksiąg pisanych wierszem, trzynastozgłoskowym aleksandrynem polskim. Rękopis poematu znajduje się w Ossolineum we Wrocławiu wraz ze specjalną ozdobną szkatułką do jego przechowywania, z mahoniu i kości słoniowej, zamówioną przez Stanisława Tarnowskiego i wykonaną w 1873 przez lwowskiego artystę Józefa Brzostowskiego. Pierwsze wydanie „Pana Tadeusza” na ziemiach polskich ukazało się w Toruniu w 1858 r. w drukarni miejskiej dzierżawionej przez Ernsta Lambecka. Czas akcji: pięć dni z roku 1811 i dwa dni z roku źródło:

6 O „Panu Tadeuszu” Autor o swoim dziele – przed pierwszym paryskim wydaniem: Dnia 8 grudnia 1832 roku pierwszy raz wspomina Mickiewicz o swoim nowym dziele [w liście do Odyńca]: ”Zacząłem pisać poema szlacheckie w rodzaju „Hermann i Dorotea”, już ukropiłem tysiąc wierszy, tutejszej szlachcie bardzo się podoba”. Dnia 12-go stycznia 1833 r. pisze do Garczyńskiego: „piszę powoli poema sielskie się, już mam prawie całe dwie pieśni”- dalej w kwietniu: „wiejski poemat jest mojem pieszczonem dzieckiem, pisząc zdaje mi się, że na Litwie siedzę, wiele mam zamiarów, ale je odpędzam aż to skończę”.

7 O „Panu Tadeuszu” Autor – przed pierwszym paryskim wydaniem (cd.) Przecież pilno temu dziecku na świat - w listopadzie (13-go) 1833 r. już urosło do pięciu pieśni, już mu tylko trzech brakuje (myśli autor) i nie jest już bezimiennym poematem wiejskim lub szlacheckim, już jest ochrzczone, już nosi swoje nieśmiertelne imię, już mówi o nim jako o „Panu Tadeuszu”. Z końcem roku 1833 lub początkiem 1834 donosi pani Klaudyi Potockiej, że kończy swoje, najmłodsze dziecko, które jako najmłodsze najbardziej teraz lubi a w lutym 1834 (bez oznaczenia dnia) pisze do Odyńca: „Tadeusza wczoraj skończyłem. Pieśni ogromnych dwanaście. Wiele marności, wiele też dobrego: będziesz czytał. Co tam najlepsze to obrazki z natury kreślone naszego kraju i naszych obyczajów domowych” Źródło informacji: Adam Mickiewicz : „Pan Tadeusz” : uwagi napisane / przez Stanisława Tarnowskiego. – Brody : Księg. Feliksa Westa, 1905 Sygn. WypRz M

8 O „Panu Tadeuszu” Autor o swoim dziele
we wstępie do wydania paryskiego z 1861 roku: „O czym tu dumać na paryskim bruku?, kiedy się depce obcych ludzi łany a słucha przekleństw i kłamstwa niewczesnych zamiarów, zapóźnionych żalów, potępieńczych swarów...” il. Marka Szyszko

9 O „Panu Tadeuszu” I stąd Tadeusz – jego historya;
a przyszłość jego, marzenie poety dla jego najmłodszego, pieszczonego dziecka, to żeby kiedyś te księgi zbłądziły pod strzechy, żeby wieśniaczki kręcąc kołowrotki, opowiadały historyę Tadeusza jak „opowiadają o tej dziewczynie, co tak grać lubiła, że przy skrzypeczkach gąski pogubiła” Źródło informacji: Adam Mickiewicz : „Pan Tadeusz” : uwagi napisane / przez Stanisława Tarnowskiego. – Brody : Księg. Feliksa Westa, 1905 Sygn. WypRz M

10 O „Panu Tadeuszu” ilustracja Marka Szyszko Inni – Jemu współcześni
Piękny poemat – podobny do romansu (list Juliusza Słowackiego do matki z 18 grudnia 1834) Przejście ze zmarłego do żyjącego pokolenia (list Stanisława Worcella do Adama Mickiewicza z 7 lipca 1838) Plemię umarłe uwiecznił, ono już nie zginie (list Zygmunta Krasińskiego do Romana Załuskiego z 13 maja 1840) Poemat pejzażysty i satyryka (list Cypriana Norwida do Wojciecha Cybulskiego z 9 stycznia 1867) Źródło informacji: Romantyzm / Stanisław Makowski ilustracja Marka Szyszko

11 O „Panu Tadeuszu” epos nowożytny epopeja narodowa epopeja szlachecka
Krytycy współcześni - z podręcznika akademickiego „Gdy rzeczywistość polityczna nie stwarzała sceny dla rycerzy wolności, a stabilizacja porządku europejskiego degradowała „pielgrzymów" do roli uciążliwych emigrantów, gdy wśród samego wychodźstwa wybuchały coraz gwałtowniejsze spory (wbrew naukom "Ksiąg”) Mickiewicz wystąpił z poematem o harmonii życia, o sile wspólnoty, pięknie tradycji i urodzie ziemi ojczystej" …Toteż wizja ojczyzny w Panu Tadeuszu i w ogóle rodzimości jest wizją idylliczną, wizją kraju szczęśliwego na miarę polskich wyobrażeń o szczęściu zatem idyllą ziemiańską…” Źródło informacji: Romantyzm / Alina Witkowska, Ryszard Przybylski z podręcznika szkolnego epos nowożytny epopeja narodowa epopeja szlachecka Źródło informacji: Romantyzm / Teresa Nowacka

12 O „Panu Tadeuszu” Jarosław Marek Rymkiewicz
Przypomina, że to Alina Witkowska jako pierwsza zauważa, że „Pan Tadeusz” to poemat na wskroś metafizyczny. „Pan Tadeusz” jest przed wszystkim prostą opowiastką z dziejów ojczystych, pamiątką dziejów powiatowych. „Pan Tadeusz” […] rozgrywa się w konkretnej przestrzeni nowogródzkiej to znaczy w Soplicowie […] a jednocześnie rozgrywa się w przestrzeni idyllicznej. Źródło: Gminna opowiastka lub hermeneutyka własnego istnienia / Jarosław Marek Rymkiewicz, Adam Poprawa // W: Mickiewicz czyli Wszystko : z Jarosławem Markiem Rymkiewiczem rozmawia Adam Poprawa / Jarosław Marek Rymkiewicz, Adam Poprawa. - Warszawa : "Open", s

13 Pierwsze wydanie „Pana Tadeusza”
PBW w Rzeszowie posiada egzemplarz pierwszego paryskiego wydania „Pana Tadeusza” z roku 1834. Jest to niewątpliwie, obok starodruków jedno z naszych największych cimeliów.

14 Inne XIX- wieczne wydania w zbiorach PBW w Rzeszowie
Dzieła Adama Mickiewicza. T. 3, Pan Tadeusz / Adam Mickiewicz ; wydał Henryk Biegieleisen . – Lwów : Księgarnia Polska, 1893 Sygn. WypRz M

15 Inne XIX – wieczne wydania w zbiorach PBW
Pan Tadeusz czyli Ostatni zajazd na Litwie : historia szlachecka z r i 1812, we dwunastu księgach wierszem / Adam Mickiewicz. – Paryż : Księgarnia Luksemburska ; Kraków : Księgarnia Gebethnera i Spółki, 1878 Sygn. WypRz M

16 Ilustratorzy i ilustracje
Ciekawe może być porównanie okładek/stron tytułowych czy ilustracji do tej samej księgi czterech różnych ilustratorów: Michała Elwiro Andriollego Józefa Wilkonia Tadeusza Gronowskiego Marka Szyszko

17 Ilustratorzy Michał Elwiro Andriolli
ilustracja do księgi I ilustracja do księgi XII

18 Ilustratorzy Józef Wilkoń
okładka ilustracja do XII księgi

19 Ilustratorzy Tadeusz Gronowski
ilustracja do księgi I ilustracja do księgi XII

20 Ilustratorzy Marek Szyszko
okładka ilustracja do XII księgi

21 Autorzy wstępów, opracowań…
W zbiorach PBW w Rzeszowie opracowania: naukowe i popularne samoistne wydawniczo i artykuły XIX, XX - wieczne i najnowsze

22 Opracowania - przykłady
naukowe popularne "Pan Tadeusz" : studia o poemacie / Kazimierz Wyka ; Polska Akademia Nauk. Instytut Badań Literackich. - Warszawa : Państwowy Instytut Wydawniczy, 1963 "Pan Tadeusz" : studia o tekście / Kazimierz Wyka ; Polska Akademia Nauk. Instytut Badań Literackich. - Warszawa : Państwowy Instytut Wydawniczy, 1963 Metodyczny rozbiór "Pana Tadeusza" w formie pytań / Tadeusz Czapczyński. - Wyd. 2 popr. - Warszawa : Gebethner i Wolff, 1921 Adam Mickiewicz : „Pan Tadeusz” : uwagi napisane / przez Stanisława Tarnowskiego. – Brody : Księg. Feliksa Westa, 1905

23 Opracowania - przykłady
samoistne wydawniczo artykuły Np..: „Pan Tadeusz” : rozbiór szczegółowy / oprac. Stanisław Rossowski. - Lwów : nakł. K. S. Jakubowskiego, 1929 Prolegomena do "Pana Tadeusza" / S. Windakiewicz. – Kraków : Gebethner i spółka, 1918 Np.: Czy "Pan Tadeusz" Adama Mickiewicza jest dziełem romantycznym? / Marian Tatara // W: Literatura polska w szkole średniej / pod red. Stanisława Grzeszczuka. - Wyd Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1985 Uwagi o „Panu Tadeuszu” / Józef Wittlin // W: Mickiewicz żywy : książka zbiorowa / wydana staraniem Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie ; [red. Herminia Naglerowa ; rys. Zygmunt Turkiewicz]. - Londyn : B. Świderski, – s

24 Opracowania - zdjęcia Samoistne wydawniczo Artykuły w tych książkach

25 Opracowania - przykłady
XIX-wieczne Arcydzieło poezji polskiej Adama Mickiewicza „Pan Tadeusz” : studium krytyczne / Walery Gostomski. – Wyd. 2. – Warszawa : Arkonia, 1898 Uwagi nad Panem Tadeuszem Adama Mickiewicza / przez Z. Hugona. – Poznań : Tygodnik Wielkopolski, 1873 XX- wieczne "Hajże na Soplicę !" / Bogdan Zakrzewski. - Wrocław : Uniwersytet Wrocławski, 1990 „Pan Tadeusz” : prawda i legenda / Wiesław Kot. - Poznań : "G&P", 1999 najnowsze Monolog wewnętrzny Telimeny / Michał Głowiński // Pamiętnik Literacki , nr 4, s O pewnych użyciach form czasu przeszłego w Panu Tadeuszu Adama Mickiewicza / Monika Szpiczakowska // Język Polski , z. 2, s

26 Zwyczaje, obyczaje, prawda i legenda
Opracowania: Poezja i prawda w "Panu Tadeuszu" / Kazimierz Wyka // W: O literaturze polskiej : materiały / wybór i oprac. Andrzej Z. Makowiecki. - Wyd. 2 zm. - Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1974 Sygn. CzytR   145776, WypRz   145778, WypRz   146046 Tło historyczne w „Panu Tadeuszu” / Józef Tretiak // W: Kto jest Mickiewicz : sześć szkiców / Józef Tretiak. - Kraków : Krakowska Spółka Wydawnicza, – s Sygn. WypRz   117631, WypRz  30101 Linki url:

27 Zwyczaje obyczaje, prawda i legenda
Pan Tadeusz” : prawda i legenda / Wiesław Kot. - Poznań : "G&P", 1999 Sygn. WypRz „Historia szlachecka” czyli baśń / Julian Przyboś // W: Czytając Mickiewicza / Julian Przyboś. - Wyd Warszawa : "Rytm", – s Sygn. WypRz Gminna opowiastka lub hermeneutyka własnego istnienia / Jarosław Marek Rymkiewicz, Adam Poprawa // W: Mickiewicz czyli Wszystko : z Jarosławem Markiem Rymkiewiczem rozmawia Adam Poprawa / Jarosław Marek Rymkiewicz, Adam Poprawa. - Warszawa : "Open", s Sygn. WypRz

28 Zwyczaje, obyczaje, prawda i legenda
Ilustracja Tadeusza Gronowskiego Ilustracja Marka Szyszko

29 Przyroda, krajobrazy Rysunek Tadeusza Gronowskiego
„Słońce już gasło, wieczór był ciepły i cichy; Okrąg niebios gdzieniegdzie chmurkami zasłany, U góry błękitnawy, na zachód różany; Chmurki wróżą pogodę, lekkie i świecące, Tam jako trzody owiec na murawie śpiące, Ówdzie nieco drobniejsze, jak stada cyranek. Na zachód obłok na kształt rąbkowych firanek, Przejrzysty, sfałdowany, po wierzchu perłowy, Po brzegach pozłacany, w głębi purpurowy, Jeszcze blaskiem zachodu tlił się i rozżarzał, Aż powoli pożółkniał, zbladnął i poszarzał; Słońce spuściło głowę, obłok zasunęło I raz ciepłym powiewem westchnąwszy – usnęło” (Pan Tadeusz księga XII)  Rysunek Tadeusza Gronowskiego

30 Przyroda i krajobrazy w „Panu Tadeuszu”
Opracowania na ten temat w zbiorach PBW Mickiewicz jako kolorysta / Stanisław Witkiewicz. – Warszawa : Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska”, 1946 Sygn. WypRz   30472 Słownictwo opisów przyrody w "Panu Tadeuszu" wobec tradycji oświecenia i pseudoklasycyzmu : (na prawach rękopisu) / H. Turska. – Warszawa, 1955 Sygn. WypRz   13230 B Na marginesach „Pana Tadeusza” : (sztuka plastyczna a gatunkowa wieloaspektowość „Pana Tadeusza” ) / Stefania Skwarczyńska // W: Mickiewiczowskie "powinowactwa z wyboru" / Stefania Skwarczyńska. - Warszawa : "Pax", – s Sygn. CzytR   18587, WypRz Obrazy nieba i ziemi w „Panu Tadeuszu” / Józef Tetiak // W: : Kto jest Mickiewicz : sześć szkiców / Józef Tretiak. - Kraków : Krakowska Spółka Wydawnicza, – s Sygn. WypRz   117631, WypRz   30101 Linki url:

31 Przyroda i krajobrazy w „Panu Tadeuszu”
„Opisy przyrody są zaiste jakoby wyjęte z raju wymarzonego przez realistę. W raju tym kwitną kwiaty wiosenne i dojrzewają owoce jesieni. W tym samym czasie fiołki i astry zdobią jakiś idealny sezon […]” Julian Przyboś Czytając Mickiewicza ilustracja Marka Szyszko

32 Przyroda i krajobraz w „Panu Tadeuszu”
Opis Litwy nie miał być opisem realistycznie wiernym, uwzględniającym rzeczowo i mniej ładne czy nawet brzydkie cechy przedmiotów, miał być to opis idealizujący unoszący utracony kraj szczęśliwego dzieciństwa w sferę baśni […] Czytając Mickiewicza / Julian Przyboś Ilustracje Tadeusza Gronowskiego

33 Przyroda i krajobraz w „Panu Tadeuszu”
ilustracja Tadeusza Gronowskiego ilustracja Marka Szyszko

34 Muzyka w „Panu Tadeuszu”
Przykładowe opracowania na ten temat w zbiorach PBW: Pan Tadeusz czyli Jeszcze Polska nie zginęła / Bogdan Zakrzewski. - Wrocław : Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1984 Sygn. CzytR B, WypRz B Karczma Jankiela / Zdzisław Kępiński // W: Mickiewicz hermetyczny / Zdzisław Kępiński. - Warszawa : Państwowy Instytut Wydawniczy, – s Sygn. WypRz , WypRz , WypRz

35 Muzyka w „Panu Tadeuszu”
„Było cymbalistów wielu, Ale żaden z nich nie śmiał zagrać przy Jankielu (Jankiel przez całą zimę nie wiedzieć gdzie bawił, Teraz się nagle z głównym sztabem wojska zjawił). Wiedzą wszyscy, że mu nikt na tym instrumencie Nie wyrówna w biegłości, w guście i w talencie” (Pan Tadeusz, księga XII) Ilustracja Marka Szyszko

36 Humor w „Panu Tadeuszu”
Humor, jego typ czy rodzaj zawsze jest sprawa względną. Jakie na temat humoru w „Panu Tadeuszu” rozprawy czy opracowania znajdują się w zbiorach PBW? „Pan Tadeusz” : poemat humorystyczny / Zygmunt Szweykowski. – Poznań : PZWS, 1949 Sygn. CzytR 11473, WypRz 94306, WypRz Humor w „Panu Tadeuszu” : szkic estetyczny / D. Zgliński. – Warszawa: Lesman i Świszczowski, 1883 Sygn. WypRz 9694 B M O komedii w „Panu Tadeuszu” / Kazimierz Wyka // W: Szkice literackie i artystyczne. T. 2 / Kazimierz Wyka. - Kraków : Wydawnictwo Literackie, – s Sygn. WypRz 71693, WypRz , WypRz , WypRz

37 O języku „Pana Tadeusza”
Przykładowe opracowania Ze studiów nad tekstem „Pana Tadeusza” : trzy notatki / Stanisław Pigoń. – Kraków : Towarzystwo Miłośników Książki, – 45, [3] s. Sygn. CzytR 6235 B, B M Wyrazy obce w "Panu Tadeuszu" / Maria Zarębina. - Wrocław [i in.] : Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1977 Sygn. CzytR   159700, WypRz   159701 Nowe uwagi o rymach z „ó” w Panu Tadeuszu Adama Mickiewicza / Monika Szpiczakowska // Język Polski , nr 2, s O pewnych użyciach form czasu przeszłego w Panu Tadeuszu Adama Mickiewicza / Monika Szpiczakowska // Język Polski , z. 2, s Opowieść rzetelna czy nierzetelna ? : o manipulacjach językowych na podstawie fragmentów Pana Tadeusza A. Mickiewicza / Halina Zdanowska // Język Polski w Szkole - Gimnazjum /2001, nr 1, s

38 O języku „Pana Tadeusza”
Wiersz Ta prosta „historia szlachecka” podana została wierszem równie prostym. Wiersz to o szerokim oddechu, dużej rozciągłości, trzynastozgłoskowy, przez swoją pojemność zdatniejszy do opowieści niż do śpiewu [...] „Pan Tadeusz” pisany jest wierszem ciągłym stychicznym gdzie wersy następują po dwa związane rymem, podobne [...] do par kochanków, co idą z pochylonymi ku sobie głowami, trzymając się za ręce. Z rzadka tylko wiąże poeta po trzy wersy tym samym rymem, czy też jeszcze rzadziej zostawia wers bez rymu. Stanisław Pigoń Wstęp do „Pana Tadeusza”

39 O języku „Pana Tadeusza”
Wiersz Trzynastozgłoskowiec – format wiersza sylabicznego, w którym w każdym wersie występuje trzynaście sylab. W każdym wersie po 7 sylabie występuje średniówka. Źródło:

40 O języku „Pana Tadeusza”
Opisy Otóż tajemnicą świetności opisów Mickiewicza jest nie tylko ruch, ale także światło i barwa. Te trzy elementy współgrają ze sobą w każdym obrazie, a do tego dochodzi nieustanne przenikanie się przyrody i świata ludzkiego. Konrad Górski Wstęp do „Pana Tadeusza” „Grzybobranie” Franciszek Kostrzewski

41 O języku „Pana Tadeusza”
Ostatni wielki pisarz staropolski Dziedzictwo staropolszczyzny zaciążyło bardzo silnie na języku, którym napisane są dzieła Mickiewicza. Dawniejsi krytycy literatury zauważyli archaizmy naszego poety [...], ale przypisywali ich obecność rozczytywaniu się Mickiewicza w dawnych autorach zwłaszcza w tak ulubionym Stryjkowskim. Przyczyna tkwiła jednak nie w lekturze, tylko w tradycji regionalnego języka [...] Nie będzie więc zbytniej przesady w stwierdzeniu, że Mickiewicz jest ostatnim wielkim pisarzem staropolskim. Konrad Górski Wstęp do „Pan Tadeusza”

42 Znaczenie utworu Obejmuje on dwa kręgi spraw zestawione współśrodkowo i dzięki temu raz jeszcze pozwalające mówić o doskonałej jednolitości poematu. Do pierwszego należy człowiek w stosunku do społeczeństwa, do drugiego człowiek wobec przyrody […] Człowiek zaś jako jednostka i gromada, w pieśniach poematu żyje w jak najściślejszej łączności z przyrodą, stanowi jej wyodrębnioną wprawdzie, ale od niej nie oderwaną całość, ona wydaje go, otacza i wchłania […] I te właśnie ogólnoludzkie wartości „Pana Tadeusza” bezwiednie odczuwano i doceniano, choć nie zawsze umiano je uchwycić i precyzyjnie nazwać. Źródło informacji: Wielkość i oryginalność „Pana Tadeusza” / Julian Krzyżanowski

43 Znaczenie utworu Jarosław Marek Rymkiewicz …na tym polega dla nas jego zasadnicza wartość, że jest to wierna opowieść o czymś, co wydarzyło się w konkretnym miejscu i w konkretnym czasie. Zapis obyczaju polskiego, zapis naszych duchowych przygód, zapis pewnego fragmentu naszej narodowej przeszłości […] Ale w „Panu Tadeuszu” jest też smutek odchodzącej epoki, to znaczy smutek kogoś, kto ogląda ten zakątek ziemi i rozmyśla, że to, co tam się wydarzyło, już się nigdy nie wydarzy […] To jest niewątpliwie mówi nam w „Panu Tadeuszu”: to było. To było i tego już nie będzie..

44 Znaczenie utworu Jarosław Marek Rymkiewicz Taka Polska - Polska kontuszy, zajazdów, sejmików, szlacheckich pijatyki szlacheckich burd- już się właśnie wtedy, kiedy dzieje się Pan Tadeusz kończyła […]

45 Znaczenie utworu Z drugiej strony czytając „Pana Tadeusza” mam poczucie, że Mickiewicz zapisuje coś wiecznego[…] To znaczy Mickiewicz zapisuje pewne konkretne obyczaje, które uległy przemianie, które zniknęły. Zapisuje pewien wzór obyczajowy – powiem więcej: nie wzór obyczajowy, bo właśnie obyczaj uległ przemianie - pewien polski wzór istnienia, który jest tak trwały, ze nawet epokowe przemiany nic przeciw niemu nie mogą […] „Pan Tadeusz” […] rozgrywa się w konkretnej przestrzeni nowogródzkiej to znaczy w Soplicowie […] a jednocześnie rozgrywa się w przestrzeni idyllicznej. Takim najistotniejszym znakiem tej przestrzeni jest w nim pomieszanie pór roku […] On się rozgrywa jednocześnie wiosną, latem i jesienią, te trzy pory roku są tam zmieszane […]. Jesteśmy - czytając „Pana Tadeusza” w krainie wiecznej wiosny. Ale właśnie takiej wiosny, która jest także latem i jesienią. Brak nam jednak jednej pory roku, brak nam zimy. „Pan Tadeusz” o tym, co wydarzyło się zimą 1812/ 1813 nie opowiada. Tę zimę […] dodał w wspaniałym fragmencie dopisanym do „Pana Tadeusza” Juliusz Słowacki.

46 Znaczenie utworu Jarosław Marek Rymkiewicz od lat jest jego pilnym czytelnikiem. Pana Tadeusza czytuje corocznie, każdego roku między lipcem a sierpniem zawsze umiejscawiając się na pozycji czytelnika naiwnego, który czyta po raz pierwszy i który chce się dowiedzieć jak potoczyły się wydarzenia. I twierdzi: „Fascynuje mnie fabuła Pana Tadeusza, której mimo wieloletnich lektur dobrze nie znam” Źródło: Gminna opowiastka lub hermeneutyka własnego istnienia / Jarosław Marek Rymkiewicz, Adam Poprawa // W: Mickiewicz czyli Wszystko : z Jarosławem Markiem Rymkiewiczem rozmawia Adam Poprawa / Jarosław Marek Rymkiewicz, Adam Poprawa. - Warszawa : "Open", s Sygn. WypRz

47 Znaczenie utworu J.M.R. „Już mówiłem moich corocznych lekturach Pana Tadeusza. Kto Pana Tadeusza nie czyta sam sobie szkodzi […] Ja czytam właściwie tylko Mickiewicza oraz książki o Mickiewiczu, nic innego mnie już nie interesuje. A jeśli czytam coś innego, to po to by lepiej zrozumieć Mickiewicza. Może oszalałem, ale jeśli nie chcę uznać, że oszalałam to muszę szukać przyczyn dlaczego obyczaje czytelnicze tak się właśnie ukształtowały. Widać zaspokajam jakąś swoja potrzebę. Przecież wybierając lektury szukamy czegoś, co by nam było potrzebne, co by nam pomogło żyć, co by nam pomogło żyć, co by pomogło nam usytuować na samych – siebie samych – w istnieniu. Mówiąc inaczej szukamy wsparcia. Ja to wsparcie odnajduję przede wszystkim w Panu Tadeuszu” Źródło informacji: Gminna opowiastka lub hermeneutyka własnego istnienia / Jarosław Marek Rymkiewicz, Adam Poprawa // W: Mickiewicz czyli Wszystko : z Jarosławem Markiem Rymkiewiczem rozmawia Adam Poprawa / Jarosław Marek Rymkiewicz, Adam Poprawa. - Warszawa : "Open", s Sygn. WypRz

48 Cytaty Kilka cytatów wybrano na zakładki

49 Cytaty

50 „Pan Tadeusz” w pytaniach i odpowiedziach
To też już zrobiono, bo jest Metodyczny rozbiór "Pana Tadeusza" w formie pytań / Tadeusz Czapczyński. - Wyd. 2 popr. – Warszawa : Gebethner i Wolff, 1921 Może jednak ktoś zada jakieś jeszcze…

51 Za co powinniśmy kochać „Pana Tadeusza”?
To tytuł odczytu wygłoszonego przez Ignacego Chrzanowskiego W PBW w Rzeszowie egzemplarze 4 różnych wydań tego tytułu. treść odczytu: Zapraszamy do korzystania ze zbiorów i źródeł informacji PBW w Rzeszowie

52 W PREZENTACJI WYKORZYSTANO ZDJĘCIA ZROBIONE PRZEZ MAŁGORZATĘ SMULSKĄ
DZIĘKUJĘ BOŻENIE LUTY ZA POMOC PRZY WYKONANIU ZAKŁADEK

53 OPRACOWAŁA Jolanta Krzosa