SYSTEM ZARZĄDZANIA BADANIAMI STOSOWANYMI W POLSCE

Prezentacja na temat: "SYSTEM ZARZĄDZANIA BADANIAMI STOSOWANYMI W POLSCE"— Zapis prezentacji:

1 SYSTEM ZARZĄDZANIA BADANIAMI STOSOWANYMI W POLSCE
Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

2 ?????? Jaka powinna być rola państwa w finansowaniu badań stosowanych ? Kto i według jakich kryteriów winien podejmować decyzje o finansowaniu badań (poszczególnych projektów) ? Czy a jeżeli tak to jak ustalać ewentualne priorytety ? Jak mierzyć efektywność przyjętego sposobu dystrybucji środków finansowych ? Jak finansować wysokonakładowe infrastruktury badawcze ? Jak skutecznie tworzyć warunki dla rozwoju najzdolniejszych ? (rzetelność „krytyki” naukowej) Jak integrować środowisko wokół najwartościowszych, dobrze zdefiniowanych „dużych” przedsięwzięć badawczych ? Itd., itd. Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

3 Charakterystyka systemu
niedofinansowanie (*) nakłady na B+R /PKB Polska - 0,56% UE-27 – 1,84% (2006 r.) nakłady na B+R na 1 mieszkańca Polska – 36 Euro UE-27 – 409 Euro (2005 r.) niekorzystna struktura wewnętrzna budżetu nauki „non-oriented research” Polska – 63,6% UE-27 – 14,5% (2007 r.) bardzo niski udział podmiotów gospodarczych w finansowaniu B+R Polska – 33,1% UE-27 – 54,6 % (2006 r.) niewielki odsetek badaczy zatrudniony w przemyśle Polska – 11,4% UE-27 – 38,6% (2006 r.) brak skutecznej polityki i praktyki w zakresie praw autorskich i własności intelektualnej ograniczone sukcesy polskich zespołów naukowych w konfrontacji z zespołami europejskimi w programach naukowych UE ( m.in. zaledwie 60% wskaźnik zwrotu wkładu w 6 Programie Ramowym, niepowodzenie w programie IDEAS, ilość patentów, itp. ) (*) 0,34% PKB przeznaczone z budżetu państwa na naukę oraz badania i rozwój w 2008 r. Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI Źródło: Key figures on Europe, 2009

4 Charakterystyka systemu
brak rozpoznawalnych priorytetów rozwoju gospodarczego kraju brak długookresowej strategii rozwoju badań naukowych słaba zdolność do koncentrowania nakładów finansowych na wybranych programach naukowo-badawczych (niewykorzystywane szanse) niewystarczająca koordynacja działań pomiędzy agendami rządowymi zmieniające się poglądy nt kierunków reform w systemie zarządzania i finansowania nauki – oczekiwanie mądrych zmian, aktualnie trwający proces legislacyjny zbyt słabe wsparcie dla badań stosowanych (finansowanie badań przez przedsiębiorców) dominujący potencjał nauki (~70,3%) skupiony w uczelniach wyższych Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI Źródło: Key figures on Europe, 2009

5 Charakterystyka systemu
wieloetatowość kadry naukowej rozproszony system inwestycyjny w zakresie infrastruktury badawczej słabo funkcjonujące mechanizmy konkurencyjności nakłady na 1 badacza były w 2006 r. 6-krotnie niższe niż średnia dla UE w Polsce w 2006 r jednostek deklarowało prowadzenie działalności B+R jednostki mają status Centrów Doskonałości Centrów Zaawansowanych Technologii Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI Źródło: Key figures on Europe, 2009

6 Konferencja: „Drivers of International S&T cooperation: why do we need policies and strategies?”
Patries Boekholt Plenary session 13 October 2008 Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

7 Polska na tle innych krajów
Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

8 Całkowite wydatki na B+R
Nagrody Nobla w dziedzinach medycyny, fizyki i chemii w latach Europa USA Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

9 Priorytety w edukacji W Polsce tylko ok. 7 % studentów kształci się na kierunkach technicznych. kierunki zamawiane ! Źródło: Science and Engineering Indicators 2008 Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

10 Struktura budżetu nauki
Źródło: Ustawa budżetowa 2006 r., 2007 r. i 2008 r. Nauka w mln zł 2006 r. 2007 r. r. projekty badawcze i celowe w dziedzinie nauk przyrodniczych projekty badawcze i celowe w dziedzinie nauk technicznych projekty badawcze i celowe w dziedzinie nauk społecznych, humanistycznych i ścisłych 72 623 działalność statutowa i inwestycyjna jednostek naukowych oraz badania własne szkół wyższych 68, 64 % 63,6% 55,7% działalność wspomagająca badania 51 343 54 215 66 306 współpraca naukowa i naukowo-techniczna z zagranicą pozostała działalność 14 600 14 300 Wskaźnik udziału nakładów, w poszczególnych latach, na naukę wynosił w Polsce: 1996 = 0,80 %, = 0,56 %, średnia UE- 27: ,74% PKB wartość PKB w mln zł 1058 1126 1188 Udział % nakładów na naukę pochodzących z budżetu państwa 0,31 % 0,32 % 0,43 % Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

11 Porównania Stanford University
studenci: undergraduate, graduate pracownicy: academic council members roczny budżet Stanford University 2,9 mld $ budżet szkolnictwa wyższego w Polsce (wraz ze stosownymi rezerwami celowymi) w 2008 roku: ,5 mln zł (3,57 mld $) National Science Foundation budżet w 2006 roku: 5,6 mld $ NCBiR budżet w 2008 roku: 400 mln zł (177 mln $) Toyota R&D 8,386 mln $ (2007) Nokia ,727mln $ (2007) NCBiR / NSF = 0,03 Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

12 Porównania budżet R&D USA w 2006 r. ~ 343 mld $, w tym 97 mld $ ze środków federalnych a 223 mld $ z przemysłu, z tego 63,7 mld $ przeznaczono na badania podstawowe, 79,3 mld $ na badania stosowane, a 200 mld $ na wdrożenia. nakłady na R&D w uniwersytetach – 47,76 mld $, z czego 67% pochodzi ze środków publicznych, a 33% ze środków prywatnych, z tej sumy 75,5% przeznaczane na badania podstawowe, a 24,5% na badania stosowane. w Unii Europejskiej istnieje obecnie około 2000 uniwersytetów, w USA ponad 3000 - większość uniwersytetów w Unii Europejskiej prowadzi badania, w USA jedynie około 100 uznawanych jest za uniwersytety badawcze, - różnica w wysokości finansowania najlepszych 50 uniwersytetów w USA i Unii Europejskiej wynosi około miliardów dolarów rocznie. Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

13 ? Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

14 Nakłady przedsiębiorstw na działalność innowacyjną
Źródło: GUS, Nauka i Technika w 2006 r. Nakłady na działalność innowacyjną w przedsiębiorstwach przemysłowych wg rodzajów działalności inwestycyjnej i źródeł finansowania w 2006 r. W 2006 r. w systemie REGON było zarejestrowanych 3,636 mln podmiotów gospodarczych, z czego 3,497 mln w sektorze prywatnym. Aktywnych podmiotów było 1,677 mln Struktura przedsiębiorstw wg wielkości w 2006 r. Suma nakładów – ,1 mln zł w tym B+R – 1 516,7 mln zł Dominującym czynnikiem budowania pozycji konkurencyjnej przez MSP jest cena (57,3%)!!!, tylko dla 0,9% MSP takim czynnikiem jest innowacyjny charakter produktu/usługi. Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI Źródło: PKPP Lewiatan, Konkurencyjność sektora MSP 2007

15 Oczekiwania odbiorców badań /przedsiębiorców/
Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP” za kolejne lata, PKPP Lewiatan ! Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

16 Konkurencyjność gospodarki Polski na światowych rynkach
Kraj Światowe Forum Gospodarcze (WEF) Instytut Rozwoju Zarządzania w Lozannie (IMD) Bank Światowy (Doing Business Indicators) Global Competitiveness Index Business Competitiveness Index 2009 2003 2007 2008 Dania 5 4 6 Niemcy 7 13 2 16 20 Finlandia 1 3 15 17 14 Irlandia 25 30 24 21 12 8 Czechy 31 39 32 35 28 56 61 Słowacja 47 43 44 34 Polska 46 45 52 74 68 Poprzez kontrolę nowoczesnych technologii toczy się rywalizacja o wpływy ekonomiczne, polityczne i reguły funkcjonowania naszego globu - miejsce Polski? Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

17 Strategia działania w warunkach kryzysu ? przetrwać ???
Zagrożenia spowolnienie rozwoju gospodarczego w Polsce, inflacja, wzrost stóp procentowych, trudny kredyt zaburzenia na rynkach finansowych i spadek zaufania do sektora finansowego ograniczenie wielkości środków finansowych przeznaczonych z budżetu na badania wzrost kosztów zakupu wyposażenia i aparatury badawczej niezbędnej dla realizacji zadań w toku obserwowane zmniejszenie aktywności partnerów przemysłowych we współfinansowaniu przedsięwzięć w sferze B+R Strategia działania w warunkach kryzysu ? przetrwać ??? Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

18 Relacje Warunkiem skuteczności
jest współdziałanie wszystkich elementów systemu UCZELNIE RZĄD FIRMY B+R Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

19 Czy fundusze strukturalne mogą być istotnym wsparciem dla sektora nauki?
średnioroczne nakłady inwestycyjne przedsiębiorstw w latach : ,9 mld zł wsparcie na inwestycje w ramach programów realizowanych przez PARP na lata : 6,8 mld zł, czyli średniorocznie 1,13 mld zł (1%) wsparcie dla firm w ramach innych programów finansowanych z funduszy strukturalnych (RPO + PO IŚ) – ok. 11 mld zł, czyli ok. 1,8 mld zł rocznie Łącznie dla przedsiębiorstw ok. 3 mld zł rocznie ze środków publicznych, czyli ok. 2,6 % łącznych nakładów firm na inwestycje. Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

20 Inwestycje w bliskiej perspektywie
W perspektywie finansowej łączna suma środków UE przeznaczonych dla Polski w ramach funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności wyniesie ok. 67,3 mld euro, z czego dla nauki i szkolnictwa wyższego przewidzianych jest ok. 4,15 mld euro, co stanowi około 6% 1. PO Innowacyjna Gospodarka Priorytet I. Badania i rozwój nowoczesnych technologii EUR Priorytet II. Infrastruktura sfery B+R EUR 2. PO Infrastruktura i Środowisko Priorytet XIII. Infrastruktura szkolnictwa wyższego EUR 3. PO Kapitał Ludzki Priorytet IV. Szkolnictwo wyższe i nauka EUR Jak mądrze wykorzystać? Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

21 „najsłabsze ogniwo” ROZWÓJ BADAŃ I TECHNOLOGII wybór?
BUDOWANIE ZESPOŁÓW BADAWCZYCH (masa krytyczna) FINANSOWANIE BADAŃ I INNOWACJI SUKCES RYNKOWY ROZWÓJ BADAŃ I TECHNOLOGII wybór? BUDOWANIE KOMPETENCJI W OBSZARACH STRATEGICZNYCH KOMERCJALIZACJA BADAŃ Wsparcie dla poszczególnych sektorów badań „najsłabsze ogniwo” System (stymulujący) wymuszający innowacyjność a nie tworzący innowacje Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

22 Uwarunkowania rozwoju komercjalizacji
Minimalizacja ryzyka związanego z procesem komercjalizacji wyników badań przez instytucję prowadzącą badania naukowe wymaga, aby przed rozpoczęciem badań, została przeprowadzona analiza dostępnych rozwiązań oraz analiza rynku w celu zidentyfikowania potencjalnych odbiorców. Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

23 Uwarunkowania rozwoju komercjalizacji
Koszty B+R Przeniesienie wyników badań podstawowych do prototypu produktu wymaga poniesienia średnio około 10-krotnie wyższych kosztów niż koszt badań. Aby produkt odniósł sukces rynkowy, nakłady na testowanie prototypu, engineering i promocję są średnio około 10 razy wyższe niż koszt zbudowania prototypu. (Jolly V.J. Commercializing New Technologies, Boston 1997). 1 X 10 X 10 = 100 (!) Aplikacja o grant badawczy Projekt badawczy pomysł Raport naukowy dominujący system finansowania projektów Inwestor branżowy ? Wyniki o potencjale rynkowym Projekt komercyjny Inwestor kapitałowy Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

24 Źródła finansowania a etap rozwoju komercjalizacji produktu
Rodzina, przyjaciele Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

25 Finansowanie RZĄD wsparcie finansowe? PRZEDSIĘBIORCY KORPORACJE
dolina śmierci, luka w finansowaniu, powstawanie nowych firm, Badania stosowane Badania podstawowe Koniec fazy laboratoryjnej - działający prototyp Produkcja i sprzedaż na rynku Opcja transferu technologii lub start-up’u Prototyp „technologiczny” Rozwój projektu Poziom nakładów PRZEDSIĘBIORCY budżet badań KORPORACJE TRZECI SEKTOR BANKI GIEŁDA VENTURE CAPITAL „ANIOŁOWIE BIZNESU” RZĄD wsparcie finansowe? ryzyko finansowania ryzyko technologiczne potrzeby kapitałowe Finansowanie Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

26 rządowe B+R instytuty badawcze
Rola rządu w systemie badań stosowanych rządowe B+R instytuty badawcze zachęty podatkowe zachęty finansowe IP ochrona RZĄD PROMOTOR ZACHOWAŃ PRODUCENT UŻYTKOWNIK REGULATOR standardy regulacje przyjazne inwestowaniu reformy instytucjonalne polityka przemysłowa zamówienia rządowe Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

27 Uwarunkowania brak prywatnych inwestorów uczestniczących w finansowaniu badań pozbawia system realnego weryfikatora założeń brak partnerów przemysłowych utrudnia selekcję obszarów aktywności badaczy, aplikujących o dofinansowanie, w których może istnieć realna szansa na konkurowanie z otoczeniem brak odbiorców badań powoduje, iż reguły selekcji właściwe dla badań podstawowych wykorzystuje się dla badań stosowanych, /publikacje w miejsce patentów będących potwierdzeniem potencjału komercyjnego - domniemany potencjał wdrożeniowy, czy list intencyjny w miejsce skomercjalizowanych produktów, powstałych spin off – ów czy royalities z przekazanych licencji, itd., itd./. Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

28 Współpraca nauki z przedsiębiorcami
PRZEDSIĘBIORCY NAUKA tworzenie wartości intelektualnej 5 lat + wnikliwość i precyzja dywersyfikacja wysiłku od problemu do rozwiązania pozycja naukowa sukces ekonomiczny 3-5 lat skuteczność koncentracja wysiłku od projektu do gotowego produktu rozwój produktu priorytet sposób pracy kierunek badań cel motywacja horyzont czasowy BARIERA efekt: liczba wniosków patentowych złożonych do Europejskiego Urzędu Patentowego z krajów UE-27 w przeliczeniu1 mln mieszkańców (2005 r.) Polska = 3, UE-27 = 105,7 liczba wniosków patentowych dotyczących wysokich technologii złożonych do Europejskiego Urzędu Patentowego z krajów UE-27 w przeliczeniu1 mln mieszkańców (2005 r.) Polska = 0, UE-27 =12,8 Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI Źródło: Eurostat, 2008

29 Transfer wiedzy - wybrane problemy
przecenianie wartości własności intelektualnej (IP) w stosunku do jej wartości rynkowej ośrodki zarządzające IP działające dla zysku sposób finansowania nauki (tzw. działalność statutowa) długotrwałe procesy decyzyjne biurokracja chęć osiągania szybkiego zysk Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

30 Uwarunkowania rozwoju komercjalizacji
Współpraca z gospodarką brak przejrzystej polityki uczelni ( stosownych regulacji - strategia ?) słaba skuteczność działania i profesjonalnego zarządzania w centrach transferu technologii brak „brokerów” technologii przyzwolenie społeczne na istnienie tzw. „szarej strefy” – indywidualnej działalności gospodarczej pracowników instytutów i uczelni na rzecz firm z nieformalnym wykorzystaniem dorobku i infrastruktury (wyposażenia) jednostek badawczych brak systemu ciągłego naboru wniosków (zaawansowane technologie „źle znoszą” oczekiwanie w kolejce) Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

31 Europejczycy bardziej cenią sobie czas wolny niż zarabianie pieniędzy?
w USA pracuje się rocznie 1900 h, w Europie pracuje się rocznie h, 50 lat temu było odwrotnie. Europejczycy bardziej cenią sobie czas wolny niż zarabianie pieniędzy? Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

32 wydział z którego pochodzi twórca 15 %
strony udział stron twórca dobra 50 % wydział z którego pochodzi twórca 15 % fundusz wspomagający rozwój dóbr intelektualnych 10 % budżet centralny UJ 25 % Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

33 R E K O M E N D A C J E uzyskanie społecznego zrozumienia dla wkładu nauki w przyszły rozwój gospodarczy państwo nie może zastępować badaczy i wynalazców, ale powinno stworzyć im warunki do działania poprawa zdolności środowiska naukowego do odpowiadania na potrzeby społeczeństwa nauka musi „chcieć i nauczyć się” komercjalizować swoje opracowania, aby zdobywać dalsze środki na badania zwiększenie nakładów na naukę i osiągnięcie zrównoważonego poziomu finansowania nauki z budżetu państwa i środków prywatnych nakłady w wysokości 1% PKB z budżetu państwa pozwalają osiągnąć efekt progowy dla pobudzenia nakładów ze źródeł prywatnych Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

34 Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

35 Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

36 R E K O M E N D A C J E zwiększenie udziału „biznesu” i organizacji pozarządowych w procesie ewaluacji i w tworzeniu polityki naukowej. Uaktywnienie sektora gospodarczego w procesie współfinansowania programów badawczych, poprzez np.: współudział w programach strategicznych, wspólnych programach B+R, partnerstwie publiczno-prywatnym itp.. aktywna polityka rządu w stymulowaniu i tworzeniu zachęt dla współpracy miedzy nauką a gospodarką np. poprzez selektywne wyłączenie z podatku dochodowego od osób prawnych podmiotów zajmujących się komercjalizacją technologii, wg badań PKPP Lewiatan motywujący system podatkowy najsilniej zachęca przedsiębiorców do inwestowania w B+R Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

37 Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

38 R E K O M E N D A C J E dobre regulacje prawne dotyczące m.in. partnerstwa publiczno-prywatnego, zasad finansowania nauki, itd. wprowadzenie racjonalnego systemu finansowania przedsięwzięć w zakresie dużych infrastruktur badawczych, uwzględniającego realne możliwości zakończenia projektów (łącznie z wyposażeniem w aparaturę badawczą) jak i możliwości wykorzystania nowopowstałej bazy badawczej sprawnie działający system monitoringu i ewaluacji prac badawczych Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

39 R E K O M E N D A C J E stworzenie transparentnego systemu kwalifikowania i rozliczania środków finansowych przeznaczonych na badania (eliminowanie finansowania „pseudo – badań”) stworzenie systemu zabezpieczającego rozwój najwartościowszych zespołów badawczych „polskie specjalności” ? wyeliminowanie wieloetatowości Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

40 R E K O M E N D A C J E stworzenie mechanizmów korelacji strumieni finansowania badań z budżetu i funduszy strukturalnych stworzenie sprawnie funkcjonującego eco-systemu dla innowacji (nauka, biznes, finanse) „otwarcie” specjalistycznych laboratoriów uczelni i jednostek naukowych Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

41 Najważniejsze – uwierzyć, że można !!!
upowszechnienie edukacji w zakresie przedsiębiorczości i komercjalizacji wyników badań wsparcie dla firm spin-off, spin-out, start-up wsparcie dla brokerów technologii, rozpowszechnianie informacji o opracowanych technologiach wspieranie mobilności kadr stworzenie wizji e-Polski i strategii osiągnięcia tego celu Najważniejsze – uwierzyć, że można !!! R E K O M E N D A C J E Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

42 NARODOWE CENTRUM BADAŃ I ROZWOJU
W SYSTEMIE ZARZĄDZANIA BADANIAMI STOSOWANYMI W POLSCE Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

43 Obecny system zarządzania i finansowania nauki z budżetu państwa
PARP FNP OPI NOT MNiSzW Budżet nauki Programy operacyjne WYKONAWCY NCBiR Trwający proces podziału kompetencji pomiędzy poszczególne podmioty finansujące badania Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

44 Prognozowany model zarządzania i finansowania nauki w Polsce
MNiSzW Premier Rady Ministrów * Komitet Rady Ministrów ds. Nauki i Innowacyjności Rada NCBiR NCBiR Rada NCN NCN WYKONAWCY FNP PARP badania „stosowane” (programy strategiczne) badania „podstawowe” - dotacja statutowa - duże inwestycje infrastrukturalne * Komitet Rady Ministrów (Rada ds. Nauki i Innowacyjności) z udziałem MG, MF, MNiSzW, MRR Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

45 interdyscyplinarność wolność a użyteczność badań
Misja transfer wiedzy programy strategiczne stymulowanie rozwoju gospodarczego wzrost efektywności rozwój kadr konkurencyjność konkurencyjność wymiar: lokalny globalny kadry interdyscyplinarność wolność a użyteczność badań jakość Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

46 Status prawny Ustawa z 15.06.2007 r. Projekt Ustawy z 30.12.2008 r.
Centrum jest państwową osobą prawną powołaną do realizacji zadań z zakresu polityki naukowej i innowacyjnej państwa. Art.1. ust.2 Centrum jest agencją wykonawczą w rozumieniu ustawy o finansach publicznych, powołaną do realizacji zadań z zakresu polityki naukowej, naukowo-technicznej i innowacyjnej państwa. Art.1. ust.2 1) Dyrektor; 2) Rada Centrum, Art. 7. 1) Dyrektor Centrum, 2) Rada Centrum, 3) Komitet Sterujący do spraw badan naukowych i prac rozwojowych w obszarze bezpieczeństwa i obronności państwa, Art. 3. ORGANY CENTRUM Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

47 /z wyjątkiem strategicznych/
Ustawa z dnia r. Projekt Ustawy z r. Centrum realizuje strategiczne programy badań naukowych i prac rozwojowych. Art.3.ust.1 Do zadań Centrum należy także: 1) wspieranie komercjalizacji i innych form transferu wyników badań naukowych i prac rozwojowych do gospodarki; 2) wspieranie rozwoju kadry naukowej, w szczególności udziału młodych naukowców w realizacji programów badawczych; 3) realizacja międzynarodowych programów mobilności naukowców; 4) realizacja innych zadań zlecanych przez Ministra. Art.5 ust.1 Centrum nie posiada ustawowych uprawnień do samodzielnego reagowania na zgłaszane wnioski o finansowanie projektów oraz do ogłaszania konkursów na finansowanie projektów w obszarze badań stosowanych !!!!! /z wyjątkiem strategicznych/ Centrum zarządza strategicznymi programami badan naukowych i prac rozwojowych i finansuje te programy.Art.28 ust.1 1) wspieranie komercjalizacji wyników badan naukowych i prac rozwojowych oraz innych form ich transferu do gospodarki; 2) inicjowanie i realizacja programów obejmujących finansowanie badan naukowych i prac rozwojowych oraz działań przygotowujących do wdrożenia wyniki badan naukowych i prac rozwojowych; 3) inicjowanie i realizacja programów obejmujących finansowanie badan stosowanych, o których mowa w art. 2 pkt 2 lit. b ustawy z dnia …… o zasadach finansowania nauki; 4) udział w realizacji międzynarodowych programów badan naukowych i prac rozwojowych, w tym programów współfinansowanych ze środków zagranicznych; 5) upowszechnianie w środowisku naukowym i gospodarczym informacji o planowanych i ogłaszanych konkursach na wykonanie projektów finansowanych przez Centrum; 6) popularyzowanie efektów zrealizowanych zadań; 7) realizacja innych zadań zlecanych przez Ministra. Art.29 ust.2 ZADANIA CENTRUM Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

48 Status prawny Ustawa z dnia r. Projekt Ustawy z r. W konkursie na realizację zadań badawczych (w zakresie programów strategicznych) mogą brać udział: 1) jednostki naukowe; 2) sieci naukowe lub konsorcja naukowo- przemysłowe 3) jednostki organizacyjne prowadzące działalność badawczo-rozwojową, których roczne przychody netto ze sprzedaży wytworzonych przez siebie wyników stanowią co najmniej równowartość w złotych euro. (*) Art.17 brak ograniczeń Art.37 ust.1.pkt 4 ADRESACI KONKURSÓW Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

49 Nowa wersja ustawy o NCBiR po pierwszym czytaniu w komisji sejmowej
Status prawny Niezbędna pilna zmiana statusu prawnego Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, stwarzająca realne możliwości działania Nowa wersja ustawy o NCBiR po pierwszym czytaniu w komisji sejmowej Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

50 Projekty krajowe aktualnie realizowane
strategiczny projekt badawczy „Polskie Sztuczne Serce” projekty objęte Programem Wieloletnim „Poprawa bezpieczeństwa i warunków pracy” projekty badawcze zamawiane projekty rozwojowe – IV i VI konkurs Inicjatywa Technologiczna I * projekt systemowy „Zarządzanie projektami badawczymi i koordynacja zadań badawczych przez NCBiR” (w ramach PO IG) Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

51 Projekty międzynarodowe aktualnie realizowane
Projekty ERA-NET, ERA-NET PLUS Inicjatywa EUREKA Wspólne Inicjatywy Technologiczne Projekty badawcze realizowane na bazie Art. 169 TWE: Program EUROSTARS AAL (Ambient Assisted Living) łącznie ponad 750 projektów badawczych budżet NCBiR w 2009 roku: 435,200 mln zł Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

52 oferty były przyjmowane do 15 września 2009 r.
Ogłoszone konkursy Przedsięwzięcie IniTech oferty były przyjmowane do 15 lipca 2009 r. - wpłynęło około 180 wniosków na łączną kwotę około 520 mln zł oraz 4 czerwca 2009 r. pierwszy konkurs na: - wykonanie zadań badawczych w ramach strategicznych programów badań naukowych i prac rozwojowych „Zaawansowane technologie pozyskiwania energii” „Interdyscyplinarny system interaktywnej informacji naukowej i naukowo technicznej” strategiczny projekt badawczy „Zintegrowany system zmniejszenia eksploatacyjnej energochłonności budynków”. oferty były przyjmowane do 15 września 2009 r. Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

53 Strategiczny program badań naukowych i prac rozwojowych „Zaawansowane technologie pozyskiwania energii” celem programu jest opracowanie rozwiązań technologicznych, których wdrożenie przyczyni się do osiągnięcia założeń Strategii 3x20 (poprawa efektywności energetycznej o 20%, zwiększenie udziału energii odnawialnej do 20% i redukcja emisji CO2 o 20% w łącznym bilansie UE do 2020 r., w odniesieniu do 1990 r.) Program będzie istotnym wsparciem dla wdrożeń wyników badań naukowych i technologii bazujących na głównym polskim surowcu paliwowym, jakim jest węgiel, a także na alternatywnych źródłach energii planowany budżet programu wynosi 300 mln zł Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

54 Strategiczny program badań naukowych i prac rozwojowych „Zaawansowane technologie pozyskiwania energii” Wymagany jest udział partnerów przemysłowych oraz deklaracje zaangażowania finansowego podmiotów przemysłowych zainteresowanych wynikami zadania badawczego. Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

55 Globalne zużycie energii ze źródeł pierwotnych do 2004 r.
Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI Źródło: Marek Bartosik, Globalne zasoby energii pierwotnej a kryzys energetyczny

56 Wystarczalność węgla kamiennego w Polsce
Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI Źródło: Marek Bartosik, Globalne zasoby energii pierwotnej a kryzys energetyczny

57 Strategiczny program badań naukowych i prac rozwojowych „Zaawansowane technologie pozyskiwania energii” Zadanie nr 1 „Opracowanie technologii dla wysokosprawnych „zero-emisyjnych” bloków węglowych zintegrowanych z wychwytem CO2 ze spalin” Celem zadania badawczego jest: Opracowanie dla warunków krajowych strategicznych kierunków rozwoju czystych technologii węglowych do zastosowań w energetyce, w tym bloków 50+, Opracowanie dokumentacji technologicznej układów stanowiących podstawę do budowy krajowych instalacji demonstracyjnych wychwytu oraz bezpiecznego składowania CO2 ze spalin, Opracowanie metod, technologii i programów zwiększenia efektywności energetycznej i ekologicznej wytwarzania energii elektrycznej i ciepła w elektrowniach i elektrociepłowniach węglowych oraz podwyższenie ich niezawodności i dyspozycyjności. 60 miesięcy, 70 mln zł Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

58 Strategiczny program badań naukowych i prac rozwojowych „Zaawansowane technologie pozyskiwania energii” Zadanie nr 2 „Opracowanie technologii spalania tlenowego dla kotłów pyłowych i fluidalnych zintegrowanych z wychwytem CO2” Celem zadania badawczego jest: rozwój technologii spalania tlenowego w kotłach pyłowych i fluidalnych oraz zwiększenie sprawności procesu oksy-spalania tlenowego, a w szczególności: zademonstrowanie w skali pilotowej technologii oksy-spalania węgla kamiennego i brunatnego, opracowanie dokumentacji technologicznej układów stanowiących podstawę do budowy krajowych instalacji demonstracyjnych oksy-spalania z wychwytem CO2. 60 miesięcy, 80 mln zł Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

59 Strategiczny program badań naukowych i prac rozwojowych „Zaawansowane technologie pozyskiwania energii” Zadanie nr 3 „Opracowanie technologii zgazowania węgla dla wysokoefektywnej produkcji paliw i energii elektrycznej” Celem zadania badawczego jest: Opracowanie i weryfikacja w skali pilotowej procesów zgazowania powierzchniowego i podziemnego, Opracowanie dla warunków krajowych strategicznych kierunków rozwoju czystych technologii węglowych wykorzystujących procesy zgazowania dla zastosowań w energetyce i chemii, Opracowanie dokumentacji procesowej układów stanowiących podstawę do budowy krajowych instalacji demonstracyjnych obejmujących instalacje zgazowania powierzchniowego i podziemnego. 60 miesięcy, 80 mln zł Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

60 Strategiczny program badań naukowych i prac rozwojowych „Zaawansowane technologie pozyskiwania energii” Zadanie nr 4 „Opracowanie zintegrowanych technologii wytwarzania paliw i energii z biomasy, odpadów rolniczych i innych” Celem zadnia badawczego jest: Opracowanie zintegrowanych technologii wytwarzania paliw płynnych i energii elektrycznej oraz ciepła z biomasy odpadów rolniczych i innych, Opracowanie instalacji pilotowych demonstrujących zastosowalność i opłacalność opracowanych technologii konwersji biomasy i odpadów na paliwa ciekłe oraz energię elektryczną i ciepło. Instalacje pilotowe powinny prezentować niezawodność, dyspozycyjność oraz łatwość w obsłudze. Ważnym parametrem będą również niskie nakłady inwestycyjne oraz koszty eksploatacji, Opracowanie typoszeregów rozproszonych układów energetycznych. 60 miesięcy, 70 mln zł. Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

61 36 miesięcy, 60 mln zł Strategiczny program badań naukowych i prac rozwojowych „Interdyscyplinarny system interaktywnej informacji naukowej i naukowo technicznej” Zadanie badawcze: Utworzenie uniwersalnej, otwartej, repozytoryjnej platformy hostingowej i komunikacyjnej dla sieciowych zasobów wiedzy dla nauki, edukacji i otwartego społeczeństwa wiedzy. W wyniku realizacji programu powstaną m.in.: funkcjonujący zintegrowany system baz wiedzy umożliwiający akwizycję wiedzy z rozproszonych i heterogenicznych baz danych; wielofunkcyjne repozytorium danych źródłowych, dedykowane do bezpiecznego, długoterminowego przechowywania i udostępniania cyfrowych obiektów źródłowych; uniwersalna, otwarta platforma repozytoryjna, hostingowa i komunikacyjna, umożliwiająca eksploatację własnego oprogramowania aplikacyjnego i udostępnianie informacji i usług za pomocą serwerów organizacji hostingowej(ych). Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

62 Strategiczny program badań naukowych i prac rozwojowych „Interdyscyplinarny system interaktywnej informacji naukowej i naukowo technicznej” celem programu jest zbudowanie sieciowego systemu informacyjnego dla nauki, techniki i dziedzictwa kulturowego w Polsce budowa systemu ma obejmować opracowanie, opartych na technikach informatycznych i telekomunikacyjnych, metod i narzędzi do integracji istniejących zasobów infrastrukturalnych i treściowych i ich rozbudowy o nowe zasoby oraz opracowanie metod powszechnego dostępu do zasobów wiedzy, adresowanych szczególnie do środowiska naukowego i akademickiego Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

63 Strategiczny projekt badawczy
„Zintegrowany system zmniejszenia eksploatacyjnej energochłonności budynków ” Projekt dotyczy opracowania zintegrowanego systemu zmniejszenia eksploatacyjnej energochłonności budynków mieszkaniowych i użyteczności publicznej, obejmującego działania techniczne, organizacyjne i promocyjne na etapie projektowania, wznoszenia i eksploatacji budynków. planowany budżet projektu wynosi 30 mln zł Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

64 Strategiczny projekt badawczy
„Zintegrowany system zmniejszenia eksploatacyjnej energochłonności budynków ” Celem projektu jest m.in.: Ocena możliwości i skutków socjoekonomicznych wzrostu efektywności energetycznej w budownictwie, Opracowanie rekomendacji służących zwiększeniu udziału odnawialnych źródeł energii (OŹE) w bilansie energetycznym budynków, Opracowanie optymalnych energetycznie typowych rozwiązań konstrukcyjnych, materiałowych i instalacyjnych budynków, Opracowanie nowych metod i narzędzi na potrzeby diagnostyki cieplnej, Opracowanie wytycznych dotyczących projektowania i eksploatacji budynków uwzględniających minimalizację zużycia energii elektrycznej w instalacjach technicznych budynków, Określenie wymagań technicznych i eksploatacyjnych dla budynków przy zasilaniu ze scentralizowanych źródeł ciepła. Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

65 Program LIDER Sylwetka „Lidera” Myśląc o przyszłości
stopień naukowy doktora uzyskany w ciągu ostatnich 4 lat (w przypadku udokumentowanego korzystania z urlopu wychowawczego - od nie więcej niż 6 lat) przedstawia propozycję projektu badawczego, który zamierza realizować z samodzielnie dobranym zespołem pozyska do współpracy jednostkę naukową, która „zatrudni” jego oraz zespół, w celu realizacji projektu Sylwetka „Lidera” Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

66 Program LIDER Myśląc o przyszłości
okres trwania projektu – do 36 miesięcy (możliwość przedłużenia o 12 miesięcy) budżet indywidualnego projektu do 1 mln złotych stypendium „Lidera” do 5000 złotych miesięcznie Termin składania aplikacji 30 września 2009 r. Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

67 "Jeżeli wydaje ci się, że wszystko idzie dobrze, to znaczy,
że nie masz pojęcia, co się naprawdę dzieje.„ prawo murphy`ego Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI

68 DZIĘKUJĘ PAŃSTWU ZA UWAGĘ e-mail: dyrektor@ncbir.gov.pl
Adres: ul. ks. Ignacego Jana Skorupki 4 Warszawa Tel Prof. dr hab. inż. Bogusław SMÓLSKI